Füze savunma kalkanı sistemi nedir?

ABD ve NATO'daki müttefiklerinin, anlaşmaya yakın oldukları füze savunma sistemi konusu, ABD Başkanı Ronald Reagan dönemine (1981-1989) kadar uzanıyor. "Yıldız Savaşları" olarak da adlandırılan bu proje, ABD'yi bir olası füze saldırısına karşı koruyacak bir sistemin geliştirilmesini amaçlıyor.

cumhuriyet.com.tr

Yıllar sonra Başkan George W. Bush, bu projeyi yeniden canlandırmış ve 2008 NATO Bükreş zirvesinde müttefiklerinin desteğini de sağlamış, ancak iktidardaki ömrü projeyi tamamlamaya yetmemişti.

Ruslar, proje çerçevesinde, savunma silah ve radarlarının Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde konuşlandırılmasına itiraz etmişlerdi.

Bush'tan sonra Beyaz Saray'a seçilen Barack Obama ise hem Rusya ile ilişkileri geliştirmek, hem İttifak içindeki endişeleri gidermek amacıyla projede köklü değişikler yaptı, Doğu Avrupa'da konuşlandırmadan vazgeçti ve hayata geçirilme süresini evrelere bölerek uzattı.

Obama, öte yandan, konuyu bir ABD girişimi olmaktan çıkartıp, NATO projesi haline getirdi. Sistemin amacı, NATO ülkelerinin nüfus ve topraklarını olası bir füze saldırısına karşı korumak olarak biliniyor.
 

"Yeni stratejik konsept"

Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) 1949'da Washington'da imzalanan antlaşmayla kurulduğunda, herhangi bir stratejik konsept belgesi yoktu.

Esasen 1991'e kadar da İttifak'ı yönetenler NATO'nun 4., 5. ve 6. maddelerinde tanımlanan görev alanı ve coğrafi alan dışında bir arayışa girmediler. Söz konusu maddeler, NATO'ya, üyelerini silahlı saldırıya karşı korumaktan başka bir görev vermiyordu.

Soğuk Savaş sona erip de Sovyetler Birliği'nden algılanan tehdit ortadan kalkınca, ABD NATO'yu, Soğuk Savaş sonrası dönemin "yeni tehditleriyle" mücadele edecek biçime dönüştürme kararı aldı ve "Yeni Stratejik Konsept" kavramı da bu noktada ortaya çıktı.
NATO önce 1991'de, ardından da 1999'da "Stratejik Konsept" adı verilen belgeler yayınlayarak, kendi görev tanımını ve coğrafi alanını genişletti. Bu yeni düzenlemelere göre, terörle mücadele, uyuşturucu ve insan kaçakçılığı, etnik/dinsel çatışmalara son verme gibi konular İttifakın görev tanımı içine sokuldu.