Futbolu sarsan belgeler

Uluslararası bir araştırmacı gazetecilik projesi olan ‘Football Leaks’ adı verilen belgelerde, federasyonların, yetkililerinin, menajerlerin ve yatırımcıların yaptığı gizli anlaşmalar bir bir ortaya çıkartıldı. 3.4 terabaytlık 70 milyondan fazla elektronik belgenin aylarca incelenmesinin ardından yazılan ‘Football Leaks’ gazetecilik tarihinde görülmüş en büyük sızıntı. Alman Der Spiegel’in European Investigative Collaborations (EIC) gazetecilik konsorsiyumuyla paylaştığı bu belgeleri incelemek için Avrupa’nın her yerinden 15 medya kuruluşu ve 80’e yakın gazeteci bir araya geldi.

Belgelerde UEFA izleri
Sızıntılar, başta FIFA Başkanı Gianni Infantino olmak üzere, birçok üst düzey futbol yöneticisinin de dahil hileli işlemleri barındırıyor. Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’lı sermayedarların sahibi olduğu Paris Saint-Germain FC (PSG) ve Manchester City kulüpleri de finansal doping yoluyla Finansal Fair Pay (FFP) kurallarını ihlal etme iddialarıyla karşı karşıya kalmış durumda. Sızıntıların kapsamı bunlarla da sınırlı kalmyor. Birçok farklı kulüp yöneticisinin 2010 yılında kabul edilen FFP kurallarını delmek için farklı ekonomik yöntemler kullandığı ve bunun örtbas edilmesi adına UEFA’nın üst düzey yöneticiler ile işbirliği yaptığı iddia ediliyor. Sızdırılan belgelerin ise UEFA Genel Sekreteri ve şu an dünya futbolunun tepesindeki isim olan Gianni Infantino’u nasıl etkileyeceği ise merak konusu.

Kulüpler mercek altında

Futbol piyasasına çok hızlı giriş yapan iki kulüp M. City ve PSG’nin finansal doping yoluyla Finansal Fair Pay (FFP) kurallarını ihlal ettiğini ortaya çıkartan belgeler oldukça çarpıcı. 2008 yılında M. City’i satın alan Birleşik Arap Emirlikleri’nden politikacı Şeyh Mansour’ın iki sene içersinde takıma 300 milyon Avuro’dan fazla para harcağı ve 2018 senesine kadar yalnızca savunma oyuncularına 52 ülkenin savunma bütçesinden fazla para ayırdığı ortaya çıktı. France Football’un haberinde, Katar’ın Dünya Kupası’na ev sahipliği yapması için PSG’i satın aldığı ve spor kanalı Canal Plus ile rekabet için Bein Media grubunu kurduğu iddia edilmişti.

Ortadoğu sermayesiyle beslenen iki kulüp sansasyonel transferler ile Avrupa’nın hatırı sayılır kulüpleri arasına girmişti. Ancak UEFA’nın 2014 yılında uygulamaya koyduğu FFP kısıtlamaları, ilerlemenin önündeki en büyük engel haline geldi. Getirilen kısıtlamalara rağmen kulüplerin finansal doping yoluyla FFP kurallarını ihlal etmeye devam ettileri ortaya çıktı. İhlaller hakkında ortaya çıkan belgelerde M.City CEO’su Ferran Soriano’nun yaptığı konuşmalarda, “Bu kuralları aşmak için çok dikkatli bir yol izlemeyelim, yoksa futbolun istenmeyen adamları oluruz” dediği görülüyor.

Oyun kirlendi

UEFA, FFP kurallarını açıkladığında kulüpler arasındaki makasın kapanacağı düşünülüyordu. Yıllarca yüklü miktarda paralar harcayarak büyüyen kulüpler en iyi oyuncuları, teknik adamları bünyelerine katarken, ödedikleri ücretlerle piyasayı yükseltmişti. Bu anormal gelişimde bir terslik olduğunu düşünen UEFA, 2014 yılında yaptığı incelemelerde kulüplerin finansal usulsüzlüklerle büyüdüğünü tespit etmişti. UEFA kurallara aykırı harcamaları sebebiyle PSG ve M. City’e 60 milyon Avro ceza keserken, küçük ölçekli takımların da (Türkiye’den Bursaspor ve Karabükspor da dahil) aynı sebeple lisanslarını iptal etti. Bu eşitlik ilkesine aykırıydı. PSG ve M. City gibi Arap sermayesinin finanse ettiği kulüplere verilen milyonlarca Avro’luk cezalar kulüpleri etkilememişti. Cezalar büyük kulüplerden çok kendilerine patron bulamayan kulüpleri etkiledi. Ortaya atılan iddialar göstermekte ki, sermayedarların kişisel hırsları ve elde etme arzusu, kuralları belirleyen kurumları manupule etmekte ve futbolun kirlenmesine neden olmaktadır.

Football Leaks belgelerinin ardından futbolun geçirmesi gereken dönüşümü geçiremediğini görüyoruz. Futbolunun kendine has yapısını korumaya çalışan kulüpler başarı ve rekabet endeksli bir ortamda benzer adımları atmaya itildi.