Futbol iflasta

Dünyanın en kötü ekonomisine sahip ülkeleri arasında zirveye oynayan Türkiye'de futbol da iflas noktasına geldi.

Seçimden bu yana dövizdeki yüzde 11'lik kur artışı, yaklaşık 11 milyar TL borcu bulunan 4 büyüklerin mali yükünü dolar ve Avro'ya endeksli ödemeler nedeniyle yaklaşık 1.5 milyar lira arttırırken, Süper Lig, 1. Lig, 2. Lig ve 3. Lig ile amatör kümeye düşen eski köklü takımların tahmini borçlarının 20 milyar bandına yaklaştığı iddia edildi. Yaklaşan TFF seçimleri öncesi ise bu karamsar tablo olası Başkan adaylarının yolunu kesmiş durumda.
Bir dönem Süper Lig'e adını yazdıran ve Avrupa kupalarında mücadele eden Gaziantepspor ve Manisaspor inanılmaz bir hızla 3. lige indiler. Özellikle eski borçları nedeniyle transfer yasağı alan Kırmızı-Siyahlı ekip, -34 puanla küme düşerken, maçlara genç takımla çıkan bir dönemin marka takımı Manisaspor da 100 gol yiyerek 0 puanla profesyonel futbolun son kademesine indi.
2010 sonrası İzmir futboluna yön veren Bucaspor ise jet hızıyla küme düşüp, profesyonel liglere veda etti ve amatör kümeye indi. Bir iki sezon öncesine kadar Süper Lig'de mücadele eden Elazığspor ile Karabükspor da önümüzdeki yıl 2. ligde mücadele edecekler.

Direniyorlar ama zor

Bu köklü ekiplerin yanı sıra TFF 2. ligde mücadele eden Şanlıurfaspor, borçlar nedeniyle haciz memurlarıyla köşe kapmaca oynuyor. Kamp tesislerine gelen haciz memurları, antrenman topları dahil malzemelere el koymuşlar, futbolcular ise alacakları ödenmediği için antrenman ve kamp boykotu yapmışlardı. Süper Lig'in 5 şampiyonundan biri olan Bursaspor da geçen yıllarda forma giyen futbolcusu Furkan'ın başlattığı icra takibi nedeniyle takım otobüsünü yeddiemine teslim etti. Toplamda 600 milyon borcu olan Yeşil-Beyazlı ekibin küme düşmesi halinde naklen yayın, isim hakkı ve spor toto gelirlerini yitirecek olması camiası kara kara düşündürüyor. Bir dönem Avrupa kupası oynayan Denizlispor da haciz memurlarının ilgi odağı. Süper Lig ekiplerinden Akhisarspor'un yükselişinde büyük pay sahibi olan Keskinoğlu firmasının konkordato ilan etmesi, geçen yılın kupa şampiyonu, bu yılın da kupa finalisti Akhisarspor'u olumsuz yönde etkiledi. Ligde zor zor günler yaşayan Akhisarspor büyük ihtimalle bu hafta küme düşmeyi garantileyecek.

İhaleler durdu, para yok!

Süper Lig kulüplerinin büyük bölümünün köhne dernekler yasasına göre yönetilmesi, harcanan paranın ve borcun o dönem görev alan yöneticileri bağlamaması Süper Lig'i iflas noktasına getiren en önemli etken olarak dikkat çekse de son 15 yılda 'müteahhit başkan' modeli ile hamle yapan kulüpler, inşaat sektörünün daralması yüzünden sıcak para bulamaz hale geldi. Genelde futbolu, "iktidara yakınlaşmak" için kullanan ve kulüp yönetimlerine giren isimler, ihale alamadıkları veya aldıkları ihalelerdeki kar marjlarının düşmesi nedeniyle futbola dirsek çevirmek zorunda kaldılar. Futbol da kendi kendine yetemediği için tüm profesyonel liglerin finansman ve cari borçları 20 milyon TL'ye yaklaştı.

Gelir az, TFF çaresiz!

Spor kulüplerinin mali açıdan iflas noktasına gelmesinin en önemli nedeni ise 'futbol gelirleri'nin vasatı aşamaması. 4 büyüklerle Konyaspor haricindeki takımların gişe gelirlerinin statların işletme giderlerini bile karşılamaması (Lig ikincisi Başakşehir dahil) futboldaki iflasın temel nedeni. Yine bütçenin sadece TV yayın geliri, Spor Toto isim hakkı ve forma-stat reklamı ile kısıtlı kalması Türk futbolunun iflasında büyük rol oynuyor. Majör liglerdeki 'yeni gelir kaynakları' henüz Türkiye'de ilgi görmezken, TFF'nin de maddi konularda pasif kalışı ve ödemelerin çoğu kez gecikmesi maddi çöküşü hızlandıran etkenlerden. TFF'nin son olarak özellikle 1. lig, 2.lig ve 3. lig kulüplerine 'can suyu' olacak 80 milyon dolarlık naklen yayın davasını kaybetmesi, 120 takımın maddi hesaplarını alt üst etmeye yetti. "Ek yayın paketi" davasını eski adıyla Digiturk, yeni adıyla beIN Sports'a kaybeden TFF, yeni bir kaynak yaratamadığı için de kulüplerin derdine çare bulamadı.

Seçim var aday yok

Futbol ekonomik darlığı yaşarken, TFF'nin haziran ayındaki seçimli genel kurulu öncesi, henüz hiç kimsenin başkan adaylığını açıklamaması da dikkat çekti. Perde arkasında TFF'nin şu andaki 2. Başkanı Nihat Özdemir'in adı ön plana çıksa da, 'Geçici olarak göreve geldim' diyen şimdiki başkan Hüsnü Güreli'nin, maddi kaynak yaratması halinde aday olacağı söyleniyor. UEFA İcra Kurulu üyesi Servet Yardımcı ise Kulüpler Birliği Vakfı'nın kararını bekliyor.