Feridun'du Ruhani oldu
İran ile "karşıtları" için yeni bir sayfa açmanın tam zamanı kimi gözlemcilere göre. Washington'da da aslında İran'a yönelik yaptırımların hafifletilmesi gerektiğini düşünenler var. ABD'nin elinde Tahran'ın ham petrol satışı üzerinde kısıtlamaları ile İran Merkez Bankası üzerindeki baskıları azaltabileceği bazı alanlar mevcut.
cumhuriyet.com.trAnayasa gereği yeniden cumhurbaşkanlığına aday olamayan, kimilerinin İran iç politikasının George W. Bush’u olarak gördüğü Mahmut Ahmedinejad’dan sonra, ondan daha ılımlı birisinin geleceği tahmin ediliyordu İran Cumhurbaşkanlığı’na. Bu tahminin dileğe dönüşmesine yol açan da elbette Ahmedinejad’ın kendisiydi. Zamanı geldiğinde yeryüzüne inip dünyayı kurtaracak olan Mehdi’nin gelişini hızlandırmak için uygun koşulları, -yani kargaşayı, kaosu- oluşturmayı hedefleyen, bu nedenle Humeyni tarafından yasaklanmış olan Hüccetiye tarikatına mensup biri olarak Ahmedinejad’ın, elinde gerçekten yetki olsaydı ülkesini de dünyayı da felakete atmaktan çekinmeyeceği söyleniyordu hep. Üçüncü kez seçilseydi yine tüm saldırgan söylemine rağmen bir şey yapamazdı ama o söylemleri İran’ı gerçekten dünyanın yarısından çoğunun hedefi yapmıştı neredeyse.
İskoçya’daki yaşamı
O nedenle Hasan Ruhani’nin gerçekten sürpriz sayılan başkanlığının ülkedeki politik atmosfere rahatlama getireceğine inanılıyor. İran’ın 64 yaşındaki yeni cumhurbaşkanının pek de bilinmeyen bir İskoçya geçmişi var. 90’lı yıllar boyunca bu ülkede, Glasgow Caledonian Üniversitesi’nde eğitim gördüğü söyleniyor. 1995’te felsefe masterini, ardından da doktorasını yapmış. Ancak İran lideri okulun mezuniyet listesinde Hasan Feridun olan gerçek adıyla kayıtlı. Belki de bundan ötürü onunla aynı dönemde okuyan İranlılar, Hasan Ruhani adında birini pek hatırlamıyorlar. Üniversitenin kütüphanesinde de kendi yazdığı, biri “İran Özelinde İslami Yasama Gücü”, diğeri de “İran Özelinde Şeriat Esnekliği” adlı iki kitabı kayıtlı.
Hiç gitmedi mi?
Kimileri Ruhani’nin bu üniversitede eğitim gördüğüne pek inanmıyor. En azından lisans sonrası dereceleri yaparken üniversitede bulunmadığı ileri sürülüyor. Haksız da sayılmazlar çünkü eğitim yaptığı tarihler Ruhani’nin 1989’dan 2005 yılına kadar İran Ulusal Konseyi Genel Sekreterliği yaptığı tarihlere denk düşüyor. Muhafazakâr İngiliz gazetesi Telegraph yine de bu eğitimin yapılmış olabileceğine ihtimal veriyor. Bu tür bir görev büyük olasılıkla Ruhani’ye “küçük bir faaliyet alanı” bırakmış olabilir gazeteye göre. Ruhani’nin İskoçya geçmişindeki karışıklığı ortaya çıkaran kurum İran Seçim İzleme Grubu. Ruhani’nin kendi yönettiği Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin sitesinde yer alan biyografisinde okuduğu üniversite “Uluslararası Glasgow Üniversitesi” olarak belirtiliyor. Kurumun kurucusu Denise Aciri, seçim öncesi adayların biyografisi üzerinde çalışırken söz konusu üniversiteye bilgi için başvurduklarında “böyle bir ada rastlanmamıştır” yanıtını alıyorlardı. Bu konuya ilişkin bir makale yayınladıktan sonra Ruhani’nin Stratejik Araştırmalar Merkezi sitedeki biyografiyi düzeltip üniversitenin adının bu kez “Glasgow Caledonian Üniversitesi” olduğunu belirtecekti. İran Seçim İzleme Grubu bu değişikliğin önceki ile sonraki görüntülerine de sahip olduğunu belirtiyor.
Önemsiz bir durum değil bu. Daha “yolun başındayken” kamuoyuna kendisi hakkında yanıltıcı bilgi vermek güven zedeleyici bir tutum.