Evlilik ve kıdem tazminatına dair her şey

Bu hafta evlenen kadınların işten ayrılmak istediğinde haklarının ne olacağına bakalım dedik.

Olcay Büyüktaş

Bu hafta evlenen kadınların işten ayrılmak istediğinde haklarının ne olacağına bakalım dedik. Gerçi öyle bir ekonomik ortamda yaşıyoruz ki bırakın evlilikle işten ayrılmayı, evli olanların önemli bir bölümünün resmen “geçinemedikleri için” yani, öyle mahkemede “geçinemiyoruz” diyen iki kişinin anlaşmama hali değil, bildiğin geçinemediği için yani elde edilen gelirleri giderleri karşılayamadağı için boşandığı bir ortamda bu çok gerekli bir hak mı diyebilirsiniz ama yine de günün birinde gereksinim duyulabilir diye anlatalım biz... 

Evlilikten sonraki bir yıl içinde kıdem tazminatını alarak işten ayrılmak mümkün. 

1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi, kıdem tazminatına hak kazanma koşullarını tanımlıyor. Kanun, evlilik nedeniyle iş akdini 1 yıl içerisinde feshetme imkânını yalnızca kadın eşe veriyor. 14. madde hükmüne göre  “…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi… hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” 

Kadın işçi eğer evlendikten sonra ayrılmayı düşünüyorsa evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi ve kıdem tazminatını işverenden talep etmesi gerekiyor. Aksi halde bu haktan yararlanamıyor.

BAŞLANGIÇ, NİKÂH TARİHİ

Bir yıllık sürenin başlangıç tarihi resmi nikâhın yapıldığı gün olarak kabul ediliyor. Evlenme nedeniyle kadının işten ayrılması durumunda işveren hak edilmiş kıdem tazminatını ödemekle yükümlü. Ancak ödenen tazminat yalnız kıdem tazminatı olacak, işverenin evlilik nedeniyle ayrılma halinde ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü yok. Diğer yandan, kadın işçinin de ihbar süresini çalışma yükümlülüğü yok. Yani kadın işçi, evlendikten sonraki bir yıl içinde, istediği zaman ayrılmak ayrılmak için başvurusunu yapar. Yaptığı andan itibaren ya da başvuruda belirttiği tarihte de işten ayrılabilir.

NELER GEREKİYOR?

Evlilik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirmek isteyen kadın işçinin, işverene dilekçe ve ekinde evlenme cüzdan fotokopisini içerecek şekilde başvurması ve kıdem tazminatını talep etmesi yeterli ve gerekli. Kıdem tazminatının ödenmesi için iş sözleşmesinin son bulduğu tarihte, kıdem tazminatının ödenmesi şartlarından biri olan çalışılmış sürelerin toplam 1 yılı geçmiş olması gerekir. Aksi halde kıdem tazminatı ödenmez.

Eğer, kadının evlenme nedeniyle hizmet akdini feshetmesi, işverenle arasında anlaşmazlıklara sebep olacaksa, işçinin hizmet akdini evlenme nedeniyle feshettiğini noter aracılığıyla işverene bildirmesi daha iyi olacaktır.

BAŞKA YERDE ÇALIŞABİLİR

Evlendikten sonra bir yıl içinde kıdem tazminatı alarak işten ayrılan kadının, başka bir yerde yeniden çalışmasına herhangi bir engel yok. Bu nedenle, evlendikten sonra kıdem tazminatını alıp işten ayrılan kadın işçi, sonrasında başka bir işyerinde rahatlıkla yeniden çalışabilir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ YOK

İşsizlik sigortasına ilişkin düzenlemeler, “4447” Sayılı yasa ile yapılmaktadır. Söz konusu yasa kapsamında; iş sözleşmesini kendi isteğiyle fesih eden işçinin (istifa), işsizlik ödeneğinden yararlanması mümkün değil. Feshin, evlilik veya taşınma gerekçesi ile yapılmış olması, işsizlik sigortası hakları bakımından geçerli olan uygulamayı değiştirmiyor.