"Eşmekaya Sazlığı'nda ekolojik sistemin bitmek üzere"

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ekoloji ve Çevre Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Latif Kurt, TÜBİTAK destekli öğretmen adaylarına yönelik, ''Ihlara Vadisi ve Çevresinde Doğa Eğitimi'' projesi kapsamında, Aksaray'ın Eskil ilçesindeki Eşmekaya Sazlığı'nda öğretmen adaylarıyla gözlem yaptı.

Eşmekaya sazlığını 1992 yılında Devlet Planlama Teşkilatı'na bir proje kapsamında inceleyen Kurt, yaptığı açıklamada, yaptığı araştırmanın üzerinden geçen 17 yıllık süreçte sazlığın ekolojik olarak yok olma noktasına geldiğini söyledi.

Bu yıl yağışların artmasına rağmen, Eşmekaya Sazlığı'nda su toplanmadığını ifade eden Kurt, ''Eşmekaya sazlıklarının bitmesinin nedeni, bölgede buğdayın bile yağmurlama ya da vahşi sulama ile sulanması, buğdaydan sonra yörede ekosistem dinamiklerine tamamen aykırı, su ihtiyacı çok fazla olan pancar ve ayçiçeğinin ikinci ürün olarak ekilmesi, buna bağlı olarak yer altından aşırı su çekilmesi etkili olmuştur'' dedi.

Prof. Dr. Kurt, yörede buharlaşmanın çok yüksek olduğunu, bu nedenle kısa zamanda kazanç sağlamakla birlikte orta ve uzun vadede büyük kayıplara neden olacak pancar ile ayçiçeği gibi ikinci ürün uygulamalarının son derece yanlış olduğunu vurguladı.

Geçmişte 11 bin 250 hektarı bulan sulak alanıyla yaklaşık 158 kuş türüne ev sahipliği yapan Eşmekaya Sazlığı'nda kuşlardan iz kalmadığını belirten Kurt, ''Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan küçük kerkenez, çayır delicesi, Macar ördeği ve mahmuzlu kızkuşu gibi kuş türleri artık Eşmekaya Sazlığı'nda barınmıyor'' dedi.

"Böyle giderse salık, kurak tarla gibi olacak"

Sazlıkta kuşlar için doğal yaşamın bitmesinin ardından ekolojik sisteminin de tümüyle bozulmak üzere olduğunu vurgulayan Kurt, şunları ifade etti:
''Ekolojik sistemin ölmek üzere olduğu Eşmekaya Sazlığı, ruderal türler (yol kenarında yetişen bitkiler) tarafından işgal edilmiştir. 1992'den günümüze benim göstergem doğal türlerdir. Eşmekaya Sazlığı'nda ekolojik sistem ölmek üzere, yer altı sularının çekilmesi ve aşırı otlatma baskısıyla hayvanlar tarafından yenilmeyen dikensi bitkiler sazlıkları işgal etmiştir. Sazlıkta ekolojik sistemin gücünü önemli ölçüde kaybettiğini görüyoruz. Eşmekaya'da tabandaki suyun çekilmesine paralel sazlıklar da geriye doğru gitmiştir. Burada antropjen baskılar (insan etkisi) sonucu regressif (geriye doğru) bir gelişim söz konusu. Bu regressif değişim devam ederse bir süre sonra bu sazlık, çevredeki kurak tarlalar gibi olacak.''

Prof. Kurt, Eşmekaya Sazlıkları'nı da içine alan bölgenin Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğunu ve Özel Çevre Koruma Kurumunun bu alanların korunmasıyla ilgili projeler başlattığını, bu alanların yeniden eski haline kavuşturulması konusunda umutlarını muhafaza ettiklerini sözlerine ekledi.