Eski yetkiyle yeni sistemi getirecekler

AKP hükümeti, bazı uyum yasalarını KHK’lerle çıkarmak için bu hafta yetki yasa tasarısını TBMM’ye sunacak. Hükümet, bakanlıklar ve kamunun yeniden yapılandırılmasından başbakan ve başbakanlık ifadelerinin kaldırılarak yerine Cumhurbaşkanı ifadesinin getirilmesine kadar pek çok alanda yeni sisteme uyum içeren düzenlemeyi yetki KHK’leri ile çıkarmayı planlıyor. Bunun için, 16 Nisan referandumunda kabul edilen anayasa değişikliğiyle kaldırılan ancak yeni Cumhurbaşkanı’nın göreve başlamasıyla yürürlüğe girecek ‘hükümete KHK çıkarma yetkisi’ veren anayasanın 91. maddesi kullanılacak. Aslında söz konusu 91. madde, 16 Nisan referandumunda kabul edilen anayasa değişikliğiyle kaldırıldı. Ancak diğer kaldırılan maddeler gibi 91. maddesinin kaldırılmasına ilişkin hüküm 24 Haziran’da seçilecek cumhurbaşkanının göreve başladığı tarihte yürürlüğe girecek. AKP böylece kaldırdığı yetkiyle anayasa değişikliğiyle getirilen yeni sistemin dizaynı ve mevzuatın uyumunu öngören düzenlemeleri KHK ile çıkarmış olacak.

Netleşmeyen konular

Erken seçim kararı üzerine uyum yasalarıyla ilgili planları suya düşen AKP, geçen haftalarda Meclis’ten çıkardığı yetki yasasıyla Siyasi Partiler Yasası ve seçim mevzuatı dışında 800’ün üzerinde yasada geçen ‘başbakan ve başbakanlık’ ifadelerinin kaldırılması başta olmak üzere pek çok düzenlemeyi KHK ile seçimden önce yaşama geçirme kararı almıştı. Seçim mevzuatına ilişkin yetki KHK’si çıkarılamıyor. AKP, en son yetki yasasını çıkararak TBMM’yi tatile sokmayı planlıyor. Yetki yasasının çerçevesi üzerindeki değerlendirmeler sürerken, yetki yasasıyla çıkarılacak KHK’nin amacı, kapsamı, ilkeleri, kullanma süresi ve birden fazla kararname çıkarılıp çıkarılmayacağı konuları netleştirilmeye çalışılıyor.

Köklü değişiklikler

AKP, yetki KHK’si ile bakanlıkların kuruluşuyla ilgili de nasıl bir değişiklik yapılacağını düşünüyor. Anayasa değişikliği ile “Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir” hükmü getirildi. Ayrıca, bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulmasının Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleneceği hükmü bulunuyor.

Uyuşmazlıklar var

AKP, yeni sistemle birlikte bakanlık sayısını azaltmayı, bazı bakanlıkları birleştirme ya da ayırmayı düşünüyor. Ancak bakanlıklar yasalar ya da KHK’ler ile kurulduğu ve teşkilat yasaları bulunduğu için yeni Cumhurbaşkanı’nın çıkaracağı kararnamelerle söz konusu yasalar arasında çelişki yaşanacağı, farklı hükümlerin varlığı durumunda yasanın uygulanmasının anayasal zorunluluk olması nedeniyle seçim sonrası sıkıntı yaşanacağı belirtiliyor. AKP yöneticileri, seçim sonrasında bir sıkıntı yaşanmaması için bakanlıklarla ilgili düzenlemelerin KHK ile çıkarılabileceği ya da KHK’ye “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin çıkacağı tarihte tüm bakanlık yasalarının mülga (ortadan kaldırma) olacağı”na ilişkin bir hükmün eklenebileceğini belirtiyor. Böylelikle seçim sonrası çıkarılacak kararnameler açısından olası sıkıntılar ortadan kaldırılmış olacak.