Eski Yemen Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih, linç edilerek öldürüldü

Yemen’in eski Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih dün başkent Sanaa’da, uzun süreli ittifaklıktan düşmanlığa dönüş yaşadığı Husiler tarafından katledildi. Salih’in (75) öldürülmesi hafta sonunda ülkeye yönelik Husileri hedef alan Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyona zeytin dalı uzatmasının ardından geldi. Son haftalarda Sanaa’da Salih yanlıları ile İran destekli Husiler arasında şiddetli çatışmalar yaşandığı haberleri basına yansıyordu.

Körfez’in Sünni-Şii liderleri Riyad- Tahran’ın “vekâlet savaşı” alanına dönen Yemen’de kaos her geçen gün derinleşiyor. Sanaa’da Salih yanlıları ile Husiler arasında çatışmaların şiddetlendiğinin duyurulması sonrasında dün Salih’in evinin bombalandığı Husi kaynaklarca açıklandı. Ardından Husilerin kontrolünde olan içişleri bakanlığına bağlı bir radyo istasyonu Salih’in öldürüldüğünü duyurdu.

‘Sanaa kontrolümüzde’

Yapılan açıklamada, “başkent Sanaa’nın hainlerden temizlendiği, tümüyle Husilerin kontrolüne geçtiği” savunuldu. El Cezire, ölüm haberinin Salih’in partisi Genel Halk Kongresi tarafından da doğrulandığını belirtti. Kimi İranlı kaynak Salih’in evinde değil, başka bir bölgeye kaçışı sırasında keskin nişancılar tarafından vurulduğunu iddia etti. Husilerin lideri Abdulmelik El Husi, Salih’in öldürülmesini Suudi liderliğindeki koalisyona karşı zafer olarak nitelendirdi. El Husi, “Parti olarak Genel Halk Kongresi ile sorunumuz yok” dedi. Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) Abu Dabi’deki nükleer santrala önceki gün fırlattıklarını iddia ettikleri füze ile ilgili olarak El Husi, “Yemen’e askeri müdahaleleri sürdüğü sürece yabancı yatırımcıya da BAE ve Suudi Arabistan’dan uzak durma tavsiyesinde” bulundu. Husilerin iddiası Abu Dabi tarafından yalanlanmıştı.

Öte yandan Riyad destekli Mansur Hadi yönetimi kendi güçlerine başkentin kontrolünü almaları için talimat verdiğini duyurdu. Dün sabah saatlerinde Salih’in ölüm haberi öncesinde, Hadi cephesinden, Salih taraftarlarına yapılan çağrıda Husilerle ilişkilerini kesenler için af ilan edileceği de gündeme yansımıştı.

Riyad’a yönelmişti

Salih, 1962 yılında orduya katılmış ve ülkede Arap milliyetçiliğinin iktidarına giden darbede yer almıştı. 1978’de Kuzey Yemen’de devlet başkanlığına seçilen Salih, 1990’de gerçekleşen Güney Yemen ile birleşmenin mimarlarından biriydi. “Arap Baharı” dalgasının vurduğu Yemen’de gösterilerle birlikte Salih, 2012’de 33 yıldır oturduğu koltuğunu bırakmak durumunda kalmıştı. Ancak ülkesinin en büyük siyasi partisinin liderliğini sürdürdü. Yemen’de Riyad’ın desteklediği Hadi yönetimine karşı, Husilerle Salih cephesi ittifaka girişerek 2014’te başkent Sanaa’da kontrolü ele aldı. 2015’te ise Riyad liderliğindeki koalisyon Yemen’de Husileri hedef alan bombardımanlarına girişti. Binlerce sivil yaşamını yitirdi, altyapı çöktü, abluka nedeniyle insani kriz, binlerce cana mal olan kolera salgını başgösterdi. Husilerle Salih arasında gerilim son aylarda artmıştı. Salih, Husileri iktidarı elinde toplamaya, ülkede iç savaşı şiddetlendirmek için hamlelelere girişmekle suçlarken, Husilerden de ona karşı “Riyad’la gizlice temasta” ithamları zaman zaman basına yansıyordu.

Ülke insani krizde

Geçen haftalarda Husilerin Riyad’a yönelik havada engellenen füze saldırısından Suudiler İran’ı sorumlu tutmuş, Yemen’e yönelik ablukayı sıklaştırmıştı. Hadi hükümetine karşı, kendisi gibi Zeydi Şii olan Husilerle ittifak kuran Salih ve yandaşlarının son aylarda Husilerle kurduğu ittifak bozulmuştu. Salih, katledilmesinden iki gün önce koalisyona “Ablukayı kaldırır ve saldırıları durdursanız yeni bir sayfa açmaya hazırım” diyerek görüşme teklifinde bulunmuştu. Riyad, Salih’e destek amacıyla hafta sonu Husi hedeflerini bombalamıştı.