Erdoğan'ın çıkışı sonrası AB'den karşı hamle
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Aralık operasyonu nedeniyle endişe beyan eden ve “Üyelik için hukuka saygı şart” diyen Avrupa Birliği’ne “Kendi işine baksın” diye yanıt verirken, AB de Türkiye ile ilişkilerinin geleceğini gözden geçirmeye hazırlanıyor.
Duygu Güvenç / CumhuriyetBir hafta önceki Türkiye ziyaretinde Erdoğan ve Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu ocak ayında Brüksel’e davet eden Avrupa Komisyonu’nun Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin, 14 Aralık operasyonunun ardından şimdi bu davetini askıya alabileceği belirtildi.
Erdoğan’ın AB’yi terslemesine Brüksel’den hemen yanıt geldi. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini “Erdoğan’ın tepkisini gördüm ve çok şaşırdım” dedi. Daha geçen hafta bir heyet olarak Türkiye’yi ziyaret ettiklerini hatırlatan Mogherini, Erdoğan’la görüşmelerinin “çok yapıcı” geçtiğini ve “yeni bir başlangıç yapma şansı” bulunduğunu her iki tarafın da anladığını söyledi. Hatta hükümet üyelerinin Türkiye’nin AB üyeliği çabalarının “ekonomik çıkarlardan ziyade demokrasi ve hukukun üstünlüğü değerleriyle ilgili” olduğundan söz ettiğini aktaran Mogherini, “İnanıyorum ki bu taahhütleriyle tutarlı olmaları Türkiye’nin çıkarınadır” dedi.
“Bu yeni başlangıç üzerinde çalışma iradesi olmasaydı, o ziyareti yapmazdık” diye ekledi. Bir Avrupalı diplomat ise, “Elbette bu operasyonunun sonuçları olacaktır” yorumunu yaptı.
Medyaya operasyon kararının bugün Brüksel’de yapılacak Genel İşler Konseyi’nde de ele alınacağı öğrenildi. Diplomat, “Türkiye’ye resmi olarak askıya alındı diye bildirilmez ama bir anda program yoğunluğu nedeniyle ziyaret ayarlanamaz” diyerek, ziyaret için diplomatik yolla mesaj verilmesini beklediğini söyledi.
Sekreterin ziyareti
Mogherini’nin ziyareti sırasında, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin yeniden AB resmi ve gayri resmi zirvelerine davet edilmesini istemişti. Mogherini, bu talebe kapıyı açık bırakmıştı.
Avrupalı diplomatlar, Türkiye’nin medyaya yönelik operasyon kararı için “Türkiye kesinlikle doğru bir adım atmadı. Basın özgürlüğü AB için en önemli değerlerden biri. En son İspanya’da ya da Polonya’da olan gösterilere bakarsanız, AB kamuoyu için basın özgürlüğünün ne kadar değerli olduğunu görürsünüz” yorumunu paylaştı.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland’ın da 6-7 Ocak’ta Türkiye’ye yapacağı ziyaret öncesinde Konsey Sözcüsü Can Fişek de, operasyonla ilgili kaygılarını vurguladı. Fişek, “Genel sekreterin Türkiye ziyaretinde ‘ifade, basın ve toplanma özgürlüğü’ ana gündem maddeleri olacak. Ayrıca yolsuzlukla mücadele, yargının bağımsızlığı, kadın-erkek eşitliği de olacak” dedi.
Türkiye için sert metin
Bu arada AB Dışişleri Bakanları tarafından kabul edilecek daha sonra da perşembe ve cuma günü yapılacak AB Zirvesi’nde Birlik liderleri tarafından onaylanacak Türkiye’yle ilgili sonuç bildirisinin sertleştirilmesi gündemde. Normalde son taslağın kabul edilmesi öngörülüyordu ancak metin son gelişmeler ışığında tekrar tartışmaya açıldı. Metne pazar günü AB Komisyonu tarafından yapılan açıklama paralelinde ifadeler sokulması öngörülüyor.
AB Komisyonu açıklamasında, “Herhangi bir aday ülkenin katılımına yönelik bundan sonraki adımların hukukun üstünlüğü ve temel haklara tam saygıya bağlı olduğunu tekrar hatırlatırız” ifadesine yer verilmişti.
Avrupa Parlamentosu da normal gündeminde olmamasına karşın Türkiye konusunu gündemine aldı. Çarşamba günü AP Genel Kurul oturumunda Türkiye’deki gelişmeler tartışılacak, ocakta da bu konuya ilişkin bir karar kabul edilecek.