Erdoğan Bayraktar: İstediğimiz gibi olmadı

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Marmara Belediyeler Birliği ve Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın desteğiyle düzenlenen ''Medya ve Halkla İlişkiler Boyutuyla Kentsel Dönüşüm Sempozyumu''nda konuştu.

Kentsel dönüşümün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir konu olduğunu ifade eden Bayraktar, dünya nüfusunun hızla artığını, özellikle nüfus bakımından belli boyuta gelmiş şehirlerde barınma konusunda zorluklar yaşandığını, Çin ve Hindistan'da acil konut ihtiyacı olduğunu anlattı.

Bakan Bayraktar, Türkiye'de nüfusun yaklaşık yüzde 76'sının şehirlerde yaşadığını, batıya göçün devam etmesinin kaçınılmaz olduğunu dile getirerek, şöyle konuştu:

''Hükümetler, devletler, akademisyenler 1950'den itibaren yoğun şehirleşmenin getirdiği problemleri çözmek için kafa yormuş, yasalar çıkarmış, fakat bu derde deva olunamamış şimdiye kadar. Şehirlerin etrafı yağ lekesi gibi sarılmış, dere yatakları, havzalar, yeşil alanları, heyelan bölgeleri, su havzaları, orman alanları hepsinin adeta şehirlerin yağ lekesi gibi tıkanması sebebiyle gelişmesi engellendi. Ulaşım, altyapı problemleri ortaya çıktı. Bugün İstanbul, İzmir, Bursa, Kocaeli, Adana, Batman, Diyarbakır, Van'da çok ciddi şekilde şehircilik, kentsel dönüşüm problemleri var. Bu problemler katlanarak arttı. Son 10 yılda göreceli olarak gecekondu, kaçak yapılaşma nispeten durdu. 1999 depreminden sonra da konut yapımına bir ciddiyet geldi.''

Türkiye'de son 10 yılda 5 milyon konutun yaklaşık 500-550 bininin kamu, 4,5 milyonunun da özel sektör tarafından yapıldığını aktaran Bayraktar, bu konutların da göreceli olarak mühendislik hizmeti aldığının ve sağlam olduğunun söylenebileceğini belirtti.

''Kentsel dönüşümün içselleştirilmesi lazım''

Bayraktar, Türkiye'de 6,5 milyon konutun zaman içinde mutlaka yenilenmesi gerektiğini vurgulayarak, ''Bu tabii zor bir iş. Dünyanın en zor işi. Bu iş için çok ciddi kaynak lazım.

Demokrasilerle idare edilen ülkelerde vatandaşa rağmen bir adım atamazsınız, devlete rağmen de bir şey yapamazsınız. Vatandaş ve devletin bu işi içselleştirmesi, kabul etmesi lazım'' diye konuştu.

Şehirlerin marka değerinin arttırılması gerektiğine işaret eden Bayraktar, konuşmasını şöyle sürdürdü:

''Türkiye'nin, hatta dünyanın en önemli meselesi kentsel dönüşümdür. Bunu anlatmamız, benimsetmemiz, kabullendirmemiz, gönüllülük boyutunu yakalamamız, vatandaşların rızasını almamız lazım. Açık gözlüleri de fırsatçıları da elemine etmemiz lazım. Bu bizim olmazsa olmazımızdır. Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi yasasını çıkardık. İkincil mevzuatlarda 3 önemli yönetmelik var. Biri kentsel dönüşümün uygulanacağı özel hesabın uygulama yönetmeliği var. Biri kentsel dönüşümde hak sahibi olanlara veya kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak yardımlara ilişkin hazinenin bağlı olduğu bakan tarafından çıkarılan yönetmelik. En önemli olanı ise uygulama yönetmeliği. Yasa, mayıs ayının sonunda yürürlüğe girdi. 'Yönetmeliği mayısın sonunda çıkaralım da müracaatlar olsun' dedik. Yönetmelik, bizim istediğimiz gibi olmadı. Yönetmeliği şimdi yeniden çıkardık, inşallah bu hafta sonu veya önümüzdeki hafta başında... Daha kapsayıcı, kavrayıcı, uygulama tarafı çok iyi olan yeni bir yönetmelik yaptık. Yeni yönetmelik, bize uygulama derinliği, pratiği ve kolaylığı getirecektir.''

''Çok acil işimiz kentsel dönüşümdür''

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye'de eve ihtiyacı olan insanların parası olmadığını, vatandaşları kira ya da aidat öder gibi taksitlerle ev sahibi yapmanın peşinde olduklarını anlatarak, bu alanda yaptıkları çalışmalardan bahsetti.

''Çok acil işimiz kentsel dönüşümdür'' diyen Bayraktar, herkesin bu işe destek vermesi gerektiğini vurguladı.

Deprem riski olan yerlerde belediyelerin diğer hizmetlerin yanında kentsel dönüşümü ana kulvarlarına koyması gerektiğini belirten Bayraktar, insanlar ve şehirler için doğru olanların yapılması gerektiğini söyledi.

Bayraktar, kentsel dönüşümü öngören yasanın vatandaş eksenli olduğunu, devletin bunu konfirme etmeyeceğini, koordine edeceğini anlattı.

Türkiye'de son 10 yılda önemli gelişmelerin yaşandığını dile getiren Bayraktar, ''Gelişmiş ülke olmak için şehirlerimizin fotoğraflarını değiştirmek zorundayız. Ulaşımı rahat, meydanları geniş, yeşil alanları bol, afete dayanıklı binaların olduğu, insanların işine rahat gidebildiği, sağlığa, eğitime ulaştığı bir şehir profilini yakalamamız lazım. Bunu kentsel dönüşümle sağlayacağız. Kentsel dönüşüm bize konfor, kalkınma getirecek, inşaat sektörünün gelişmesini sağlayacak, ülkemizi kaynak israfından kurtaracak'' diye konuştu.

Kentsel dönüşümün ana aktörlerinin belediyeler olduğunu, bakanlık olarak işin sahibi olduklarını ifade eden Bayraktar, belediyeler arasında siyaset farkı gözetmediklerini dile getirdi.

Bayraktar, kentsel dönüşümde mutlaka başarı elde edilmesi gerektiğini vurgulayarak, ''İstanbul'un, bu işin amiral gemisi olması lazım. Çok daha canlı bir şekilde bu işi döndürmemiz lazım. Kanunu çıkardık, 'rant yasası' dediler. Bir uygulama yapalım, bir durun, nereden biliyorsunuz? Bu işi mutlaka Türkiye'nin çözmesi lazım. Hükümet olarak da bu işe ciddi destek veriyoruz, vereceğiz. Tüm aktörlerin ve sektörlerin bu işle ilgilenmesi lazım. Tarihi dokularımızı ve yapılarımızı da öne çıkaracak yeni mimari özellikleri de öne çıkaracak yapıyla yolumuza devam edeceğiz'' ifadelerini kullandı.

''Kentsel dönüşüm dünyanın en zor işi''

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, konuşmasının ardından ''Kentsel Dönüşümün Halkla İlişkileri Nasıl Yönetilmeli?'' başlıklı oturumu dinledi.

Oturumun sonunda söz verilen Bayraktar, takdir etmek kadar eleştirmenin de kutsal bir görev olduğunu söyledi.

Bayraktar, Türkiye'de insanların doğudan batıya göç ettiğini, bunun engellenemeyeceğini belirterek, İstanbul'da son 18 yılda önemli işler yapıldığını, 1994 yerel seçimlerinden önce ''çöp dağları'' olduğunu ve gecekonduların yapıldığını, iktidarları döneminde ise gecekondu yapımının durduğunu anlattı.

Bakan Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümün dünyanın en zor işi olduğunu sözlerine ekledi.