'Erdoğan artık güçlü değil'

Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı Erol Tuncer, cumhurbaşkanı seçimlerinde alınan geçici sonuçları 30 Mart yerel seçimleriyle kıyaslarken şu değerlendirmeleri yaptı:

. Seçmen sayısında yüzde 5.82 artış var. Erdoğan’ın oyu yüzde 7.23 artmış. Anlamlı bir artış yok, artışın önemli bir kısmı seçmen sayısı artışına denk düşüyor. AKP 1 milyon 408 bin fazla oy kazanmış.

. Yüzde 7.23 artış AKP’nin övünebileceği bir oran değil, seçmen sayısındaki artışa çok yakın. Bu seçim 1. turda bitmeyebilirdi. Eşit şartlarda yürümeyen bir kampanya gördük. Devlet bütün gücüyle Erdoğan’ın arkasındaydı, birkaç puan gelir buradan en azından, sonra medya ve kamuoyu yoklamalarının seçmenler üzerinde yarattığı moral baskı oldu. Erdoğan “yüzde 57 oyla kazanacak” diyenler oldu. Bunlar seçmenler üzerinde büyük moral baskı yarattı.

. Ekmeleddin İhsanoğlu, 30 Mart’taki birleşik cephenin toplam potansiyel oyundan 5 milyon 110 bin oy kaybetmiş. Bu, yüzde 24.75’e denk geliyor, yani katılım düşüklüğüne tekabül ediyor. Katılım yüzde 74 gibi, yüzde 25 kayıp var, o kayıp burada görünüyor.

. AKP’nin aldığı oy 20 milyon 878 bin. Tüm seçmenin oyu esas alındığında bu yüzde 38’e karşılık geliyor. Cumhurbaşkanı bilmeli ki; seçime katılmayanlar da hesaba katıldığında bu ülkenin yüzde 62’si taraftarı değil. Yüzde 51.8’in onu özellikle başkanlık sistemi konusunda çok güçlü kılmadığı kanaatindeyim. Kendisinin ne kadar güçlü hissederse hissetsin önümüzdeki parlamentonun birleşimi bu izni verirse yapabilir, anayasa değişikliği gerekiyor.

. Selahattin Demirtaş, oyunu 1 milyon 16 bin artırmış. Yüzde 34.67 artışı var.

. Sandık başına gelmeyenler sonucu belirledi. Bunları da 3 kategoride değerlendirmek gerekir. 1. “Nasıl olsa Erdoğan kazanır” diye sandığa gitmeye gerek görmeyenler. 2. Protesto için boykota başvuranlar. Kendine aday beğenmeme lüksünü tanıyanlar. 3. “Bana ne” diyenler, tatilciler. En ağırlıklısı boykotçular. Türkiye gibi ekonomik sıkıntıların olduğu bir ülkede 15 milyon kişi nereden tatile gidiyor? “Muhalefetin çıkardığı adayı beğenmedik” diyenlerin kararlı olduğu anlaşılıyor. Boykot, Erdoğan’a yaradı.

. Partilerin 1. sırayı aldıkları iller itibarıyla bakarsak; AKP 30 Mart’ta 61 ilde birinciydi. 10 Ağustos’ta 54 ile düştü. CHP ile MHP’nin birinci oldukları illerin toplamı 10 ildi, 16’ya çıktı. Demirtaş’ın 1. olduğu 10 il vardı, 11 ile çıktı. Tunceli’de de 1. oldu.

. Ben her şeye rağmen çatının iyi niyetle başlamış ve sonuçlandırılmış bir operasyon olduğunu düşünüyorum. Başka bir çözüm yoktu. Boykotçular gelseydi Erdoğan ilk turda alamazdı. Erdoğan bir seçim başarısı daha kazandı, ancak Türkiye’nin gündemi değişmedi.

. AKP açısından tablo 2011’den daha parlak değil. Ancak, 2015 seçimleri için şimdiden öngörüde bulunmak kolay değil. Genel seçimlerin koşulları çok farklı. Muhalefet partilerinin bundan sonraki performansı çok önemli.