Engellilerin ücretsiz seyahat hakkını ‘gizli kota’ ile sınırladılar

TCDD’nin kamuoyuna açıklamadan hayata geçirdiği kota uygulamasına göre 400 kişilik trenlerde yalnızca sekiz engelliye, 600 kişilik trenlerde ise yalnızca on engelliye ücretsiz seyahat hakkı tanındı.

4736 sayılı kanuna aykırı olarak başlatılan ve TCDD tarafından gizli kalması istenen 'gizli kota' uygulamasını, engellilerin hakları için mücadele eden sivil toplum örgütleri kanıtlarıyla ortaya çıkarttı. 

"TCDD ÖNCE YOK DEDİ, KANITLARIMIZI GÖSTERİNCE KABUL ETTİ"

226 dernekten oluşan 'Engellilerin Ulaşımda Hakları Platformu’nun başvurularına başta ‘Böyle bir kota yok’ yanıtı veren TCDD yetkilileri, derneklerin ellerindeki belgeleri göstermesi üzerine kotanın varlığını doğrulamak zorunda kaldılar. Platform adına yapılan basın açıklamasında, “TCDD önce yok dedi, kanıtlarımızı gösterince ‘yüzde 14 kota koyduk’ dediler. Bizim tespitimize göre tren başına yüzde 4. Her trende kontenjanı 8-10 koltuk olarak belirlemişler Yüzde 4 de olsa, 14 de olsa yapılan engellilerin ücretsiz seyahatini düzenleyen kanuna açık seçik aykırıdır. Olağanüstü koşullarda olağan üstü önlemler alınabilir ama bunu, bu haklardan yararlanan bizlerle görüşerek yapılması gerekir. TCDD ne bizle görüştü, ne de aldığı kararları kamuoyuna duyurdu. Bu yapılan önce eşitlik ilkesine aykırıdır ve ayrımcılık yasağının ihlalidir” açıklamasını yaptı.

"TCDD ALENEN SUÇ İŞLİYOR"

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, TCDD Genel Müdürlüğü’nün engelli yurttaşların ücretsiz ulaşım hakkına getirdiği yeni kısıtlamaya tepki gösterdi. Çakırözer, “Bu yapılan anayasamızla güvence altına alınan seyahat hürriyetinin kısıtlanmasıdır. Engellilerin ücretsiz ulaşım hakkını düzenleyen 4736 sayılı kanuna aykırıdır. TCK’nın 122. Maddesine göre engellilik nedeniyle bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını engellediği için suçtur. Tabi bir de Engelli Hakları Uluslararası Sözleşmesi’nin ihlalidir. Bu hukuksuz ve suç teşkil eden kısıtlamaya derhal son verilmelidir ” dedi. 

Engelli yurttaşların önemli bir bölümünün YHT ve diğer şehirlerarası tren seferlerini sağlık gerekçeleriyle kullandığına dikkat çeken Çakırözer, kısıtlamanın sağlık hizmetlerine erişimi engellediğine de dikkat çekti. Çakırözer, “Engelli yurttaşlarımız sağlık hizmeti alabilmek ya da  eğitimlerini tamamlamak için Eskişehir’den Konya’dan, Ankara’ya İstanbul’a gidiyor. Şimdi TCDD’nin bu skandal kota uygulaması milyonlarca engellimizin hem ücretsiz seyahat etme özgürlüğünü engelleyecek. Hem de engellilerin tedaviye ve eğitime erişimini de engelleyecektir” diye konuştu.

MECLİS’E TAŞIDI, İKİ BAKANA SORDU 

TCDD’nin engellilerin ücretsiz seyahat hakkını ortadan kaldıran düzenlemesini TBMM gündemine taşıyan  Çakırözer, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun ve Aile Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı  Zehra Zümrüt Selçuk’un yanıtlaması talebiyle soru önergeleri verdi. 

Çakırözer, bakanlardan şu sorulara yanıt istedi:

Hızlı Tren Seferleri ve diğer şehirler arası yolcu tren seferlerinde ücretsiz seyahat hakkı sahibi engelli yurttaşlarımıza kota kısıtlaması getirilmesin uygulamasından haberdar mısınız?

Bu karar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın talimatıyla mı alınmıştır? 

Engelli haklarından sorumlu Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bu kararı onayladı mı?  

Engellilere ücretsiz ulaşımda kota konması kararı doğru ise yasal dayanağı nedir?  Engellilere şehir içi ve şehirlerarası trenlerde ücretsiz ulaşım hakkı tanıyan 4736 sayılı Kanunda değişiklik yapılmadan bu kısıtlamanın getirilmesi kanunun açık ihlali değil midir?

Aynı kısıtlama Engelli Hakları Uluslararası Sözleşmesi’ne aykırı değil midir?

Alınan karar kamuoyuna neden duyurulmadı? TCDD gişeleri ve internetten satışta neden yolculara bilgi verilmemekte? 

Gişelere ve illerdeki Yolcu Hizmetleri müdürlüklerine ‘Bu uygulama gizli tutulsun talimatı’ gittiği, personelin engelli yolculara bilgi verilmemesi yönünde telkinlerde bulunulduğu doğru mudur? 

TCDD Genel Müdürlüğü’nün kanuna aykırı bu uygulamayı “engelliler yüzünden yeterince para kazanamıyoruz, hatta zarara doğru gidiyoruz” bahanesiyle başlattığı iddiaları doğru mudur?

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bu hukuksuz uygulamanın kaldırılması hakkında bir işlem başlatacak mı?

Bu kanunsuz uygulamayı yapanlar hakkında herhangi bir soruşturma başlatmayı düşünüyor musunuz?