Enflasyon dolarla yükseldi
Erdoğan’ın Merkez’i hedef alan konuşmalarının bir maliyeti de yıllık TÜFE’deki yükseliş oldu
Pelin Ünker / Cumhuriyet Ekonomi
Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ile ilgili endişeler dolar kurunu yükseltince yıllık enflasyon yüzde 7.55’e çıktı. Enflasyondaki artış ise Merkez’in faiz kararını hangi ekonomik gerekçelerle aldığı hakkında soru işareti yarattı. Dolar 2.5384’e fırladı.
Faiz mi enflasyonu yükseltir enflasyon mu faizi derken Cumhurbaşkanı
Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası (
TCMB) Başkanı Erdem Başçı’yı ağır bir dille eleştirmesinin bir maliyeti de enflasyondaki yükseliş oldu. Yükselen dolar kuru yıllık enflasyonu ocak ayındaki yüzde 7.24’ten yüzde 7.55’e yükseltti
TCMB’nin kendi söylemiyle kurdaki yüzde 10’luk bir artış, enflasyonda 1.3 puanlık yükselişe yol açıyor. Son bir ayda dolarda 19 kuruş yani yüzde 8.10 artış oldu. Ocak başında 2.3480 olan dolar/TL dün ekonomi yönetimi ve Merkez’e yönelik endişelerle 2.5384’e fırlayarak rekor kırdı.
Enflasyon ocakta yüzde 8.17’den yüzde 7.24’e gerilemişti. Buna göre 93 baz puanlık gerilemenin 31 baz puanı geri alındı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre tüketici fiyatları (TÜFE) şubatta beklentilerin hafif üzerinde yüzde 0.71 arttı. Enflasyonun 0.67 puanı gıda grubundan geldi. TL’deki sert değer kaybı yurtiçinde petrol fiyatlarını yükseltti. Bu da ulaşım fiyatlarının artmasına neden oldu.
Gıda enflasyonu fırladı
Aylık en yüksek artış yüzde 2.59 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşirken, ulaştırmada yüzde 1.77, lokanta ve otellerde yüzde 1.06, haberleşmede yüzde 0.94 ve sağlıkta yüzde 0.82 artış gerçekleşti. Yıllık bazda da en fazla artış yüzde 13.7 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yaşandı. Fiyatı en fazla artan ürün yüzde 28.22 ile mandalina oldu. Üretici fiyatları ise (ÜFE) yüzde 3.28’den yüzde 3.10’a geriledi.
ZİRVE: 2.5384 TL
Dolar/TL, dün de 2.5384’e kadar yükselerek yeni zirvesini yaptı. TCMB Başkanı Erdem Başçı ve Başbakan Yardımcısı Babacan’ın istifa edeceği söylentilerine yol açan Merkez Bankası tartışmaları kur üzerinde baskı yapmayı sürdürdü. Serbest piyasada dolar 2.5290 TL’den kapandı. Küresel piyasalarda doların 11 yılın zirvesine yükselmesi de dolar/TL’deki yükselişte etkili oldu. Ancak Merkez’in enflasyonda yükseliş öngörmesine karşın faiz indirimi yapması bankanın üzerindeki siyasi baskıyı öne çıkararak, kurun yükselişinin en büyük nedeni oldu. Merkez’in dün açıkladığı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetleri de bunu teyit etti. Özetlerde
“Yakın dönem döviz kuru gelişmeleri temel mal enflasyonunda öngörülen düşüş sürecini sınırlayabilecek” denildi. Ancak buna rağmen çekirdek enflasyonda düşüşün devam edebileceğine işaret edilerek faizlerde indirimin süreceği sinyali verildi. Özetlere göre, gıda ve enerji fiyatlarındaki artan oynaklığı da dikkate alan Kurul, faiz oranlarında indirimlere gitti fakat temkinli bir yaklaşımla indirimlerin ölçülü tutulmasını uygun gördü. Ancak Erdoğan ve AKP çevreleri faizlerde sert bir indirim bekliyor. İktisat kurallarına göre enflasyonla mücadele için faizlerin yükseltilmesi gerekirken Erdoğan
“Faiz düşerse enflasyon da düşer” tezini savunmaya devam ediyor.
Merkez’in işi zor
Dün açıklanan veriler enflasyonun siyasilerin istediği faiz indirimine uygun gerilemediğini gösterdi. Bankacılara göre Merkez’e siyasi baskı sürecek ve bu da TL üzerinde bir baskı oluşturacak. Standard Bank Gelişmekte Olan Piyasalar Araştırma Bölümü Müdürü Timothy Ash,
“Erdoğan ve onunla benzer düşüncelere sahip bakanlar enflasyon görünümünü ne olursa olsun faiz indirimi için bastırırken enflasyon verileri TCMB için hayatı daha da karmaşık hale getirecek” dedi.
BGC Partners Ekonomisti Özgür Altuğ,
“Yıllık enflasyon şubatta yükselse de TCMB’nin 17 Mart’taki bir sonraki PPK’da 25 baz puanlık indirime gitmesini bekliyoruz. Ancak soru şu ki politikacılar bu 25 baz puanlık indirimle mutlu olacaklar mı? Böyle olacağını düşünmüyorum. Bu da demek oluyor ki her halükarda PPK kararı öncesinde ve sonrasında TL baskı altında kalabilir” dedi.
Doların TL karşısında 2.5390 ile tarihi rekorunu kırması yurtdışı basında da yankı buldu. AFP, Merkez Bankası tartışmalarına dikkat çekerken Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı hakkında,
“Türkiye’de piyasa elitlerinin en güvendiği iki isim” ifadesini kullandı.