'El değmemiş' İztuzu için toplandılar: Bakanlığın yapılaşma kararına 'dur' çağrısı

İztuzu Kumsalını Kurtarma Platformu (İKUP), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Deniz Kaplumbağaları Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) ile beraber hazırladığı "İztuzu Ekolojik Tasarım Yarışması" sonrası yeni bir deniz kaplumbağası merkezi inşa edilecek olmasını engellemek adına Muğla'nın Dalyan ilçesindeki İztuzu plajında toplandı.

ANKA

Bozulmamış doğasıyla dünyada ün salmış İztuzu kumsalının 30-40 kişinin idamesine uygun, 1000 m2 kapalı alanlı devasa bir merkez yapılacağını söyleyen İKUP sözcüleri, "Her ne amaç ve "ekolojik" mimari tasarımla yapılırsa yapılsın, bu hareket kumsalda yapılaşmanın ilk adımı olacaktır ve tüm bunlar kanun ve uluslararası sözleşmelere aykırı yapılmaktadır. Proje iyi, ancak yeri hatalı. Gelin bunu İztuzu dışında yapalım" şeklinde konuştu.

30 YIL ÖNCEKİ YAPILAŞMAYI ENGELLEMİŞLERDİ

30 yıl önce aynı yerde bir hotel yapılmak istendiğini söyleyen İKUP, "Bu kumsala yapılmak istenen otelden vazgeçilmiş, yerel halk da yazlık ahşap barakalarından vazgeçmişti, hepsi Carettalar içindi. Şimdi... aynı Carettalar için aynı kumsalda 1000 m2'lik, 2 katlı, devasa bir merkez yapılmak isteniyor. 30 yıl önce oteli isteyen bir işadamıydı, ve projesinden vazgeçmişti. Şimdikini isteyen bir profesör ve vazgeçmiyor! Hem de kumsaldaki Carettaları korumakla görevli bir profesör" açıklamasını yaptı. İKUP'dan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: 

"30 yıl önceki, bir binaydı; kumsalda ışık, ses ve yoğun kullanım yaratacak bir binaydı; şimdiki de öyle! Carettalar için ve profesörün aynı bölgede koruma çalışması yaptığı nesli tehdit veya tehlike altında olması sebebiyle koruma altına alınan su samurları ve Likya kara semenderleri için, bölgede uygun yaşam alanı bulmuş tüm kuşlar için, her ikisi de bina. Şekli de umurlarında değil. Çevreyi korumak birinci önceliği olması gereken DEKAMER’in bundan tam 6 yıl önce aynı hevesle buraya hastane yapma girişimi vardı ve bu, İKUP’un düzenlediği ve toplamda 50 bine yakın destekçiyle sonuçlanan imza kampanyalarının da etkisiyle durdurulmuştu. Proje, 6 yıl aradan sonra bu sefer “ekolojik tasarım yarışması” adı altında karşımıza çıkıyor ve görüyoruz ki DEKAMER tekrar aynı rüyaya dalmış, ısrarla, kendisinin de varlık sebebi İztuzu’na hastane yapacak…Bu, dün de akıl tutulmasıydı, şimdi de öyle. 1988'de kara tarafına yapılmak istenen otelle birlikte başlayan İztuzu’ndaki çevre hareketini hala sürdürmek zorunda kalmamız ne acı. Bu girişime, yeri İztuzu'nda olduğu için karşı çıkıyoruz. DEKAMER’in İztuzu rüyası gerçekleşecek diye bize kabusu yaşatmalarına karşı çıkıyoruz."

"ULUSLARARASI KANUNLARA AYKIRIDIR"

"Hastanenin İztuzu’nda yapılmasının önünde ciddi sorunlar var" ifadelerine yer veren İKUP, "Ulusal ve uluslararası kanun ve sözleşmelere aykırı olması; İztuzu Gölü ve kumsalın kıyısında ve İztuzu ormanında başlayacak yapılaşmanın o alan ve çevresindeki ekosistemi tahrip etmesi, İztuzu Gölü’nün kirletilmesi ve bu suyun duşlarda kullanılmasıyla çevre ve halk sağlığının tehdit edilmesi, ve yapılaşmanın İztuzu gibi çok önemli bir yuvalama alanında ses ve ışık kirliliğine yol açması bunların başında geliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve DEKAMER’in birinci derece koruma alanı olan bir kumsala deniz kaplumbağası hastanesi yapmak istemesini ve bu konudaki sorunlara rağmen bunda ısrar etmesini anlayamıyor ve bunu kabul edemiyoruz."

"13 KİŞİLİK YARIŞMA HEYETİNİN SADECE 4'Ü MİMAR"

İztuzu Ekolojik Tasarım Yarışması'na da değinen İKUP, " Öte yandan, yarışma da bizim açımızdan sorunlu; duyuyoruz ki, mimarlar da memnun değil. Deniz kaplumbağası hastanesinin İztuzu dışında, atık su ve katı atık yönetimi ve pek çok açıdan daha uygun bir yerde yapılması başta olmak üzere değiştirilmesini önerdiğimiz konular yarışma şartnamesinde dikkate alınmadı. Yerel halk ve STK'lar ısrarla sürece dahil edilmedi. Her ne kadar bunun "sadece bir fikir yarışması" olduğu söylense de, yarışma kurulunun dereceye giren projelerden birinin uygulanmasına karar verme yetkisi var. Yarışma, Mimarlar Odası’nca uygun bulunmuyor, çünkü, diğer yarışmaların aksine, katılımcının Mimarlar Odası’na kayıtlı olma şartı aranmadı. 5 kişiden oluşan asil jürinin sadece ikisi mimar; danışman, jüri ve raportörlerden oluşan 13 kişilik yarışma heyetinin sadece dördü mimar. Yarışmada, süre aşımları, oyalamalar, sürecin duraklatılması, habersizce geri başlatılması, şartnamenin defalarca değiştirilmesi, kötü ve eksik iletişim ve yönetim konularında şikayetler var" bilgilerini paylaştı ve şu ifadelere yer verdi:

"BU KARAR EKOLOJİK MİDİR?"

"Merak ediyoruz, Bakanlık ve DEKAMER doğal özellikleriyle ün salmış İztuzu'nda yapılaşmanın kapısını açan kişi ve kurum olarak anılmalarına sebep olacak böylesine sorunlu bir yarışmayı neden düzenliyor?  “Ekolojik” kelimesini nasıl tanımlıyor bu kurumlar? Kablumbağa tanklarındaki atık suyun deşarj edilmesiyle İztuzu Gölünün kirletilmesi “ekolojik” midir? Deniz kaplumbağalarından çok daha fazla ender bulunan ve nesli tehdit altında olması sebebiyle yine koruma altındaki Likya kara semenderinin yaşam alanı olan İztuzu ormanına bina inşa etmek “ekolojik” midir? İnşa edeceğiniz binanın kıyı kanununa, uluslararası sözleşmelere aykırı olması “ekolojik” midir? Bir taraftan Kaunos antik kentini UNESCO Dünya Mirasına aday yaparken, diğer taraftan Kaunos Antik Tuzlasının yer aldığı ve arkeolojik sit alanı ilan ettiğimiz İztuzu Gölü kıyısına bu binayı dikmek “ekolojik” midir? Dünyada denizden uzak konumlu bir çok denizkaplumbağası merkezi örneği varken, “merkez deniz kenarında olmalı” ısrarı “ekolojik” midir?"

"BAKAN KURUM'A ÇAĞRI: GELİN İZTUZU DIŞINDA YAPALIM"

Bu düşüncelerle, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a seslenen platform üyeleri şu ifadeleri kullandı:

"Hepimiz gönüllüyüz, siyasi-maddi-ticari hedefimiz ve beklentimiz yok; sadece gelecek nesillere el değmemiş bir İztuzu bırakmak için uğraşıyoruz. 30 yıl önce otel projesi neden iptal edildiyse, binlerce Dalyanlı neden barakalarını kaldırdıysa, Dekamer binası da aynı sebeplerden dolayı İztuzu’na yapılmamalı.  Bundan 100 yıl sonra “keşke” dememek için, bugünden İztuzu'nun geleceğini olumsuz etkileyecek ve yapılaşmanın kapısını açacak bu girişimi lütfen iptal edin. Projeyi İztuzu dışında, kanunlara uygun bir yerde, örneğin Dalyan’da yapalım. İztuzu'nun "ekolojik tasarım"a ihtiyacı yok; onu koruyan kanunlara uyalım ve rahat bırakalım yeter. Yerel halk olarak sizden bunu bekliyoruz."