Ekonomide yılın olayları/ Nisan

Katılım öncesi ekonomik program açıklanırken, varlık barışı uygulamasında 14,8 milyar liralık beyan oldu. Merkez Bankasınca tespit edilen reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranları ise 6-7 puan indirildi.
 

Ekonomide 2009 yılının Nisan aylarındaki gelişmeler özetle şöyle:
 

IMF ve diğer kalkınma kuruluşlarında 1,1 trilyon dolar

2 Nisan:
- G-20 üyeleri Londra'daki zirvede IMF ve diğer kalkınma kuruluşlarına 1,1 trilyon dolar kaynak aktarılması konusunda anlaştı.
- Türkiye ile Uluslararası Para Fonu (IMF), doğrudan görüşmelere yeniden başlama kararı aldı.
- Merkez Bankası, yarından itibaren döviz satım ihalelerini durduracağını bildirdi.
- TEDAŞ Genel Müdürü Haşim Keklik, Ankara'da bazı semtlerde seçim gecesi elektriklerin kesilmesinin ''sabotaj olduğu ve bu konuda inceleme başlatıldığı'' iddialarıyla ilgili olarak ne TEDAŞ yetkililerinin ne de polisin, elektriği kesilen trafolarda herhangi bir incelemesinin söz konusu olmadığını açıkladı.
- Avrupa Merkez Bankası, faiz oranını çeyrek puan indirdi. Merkez Bankası, faiz oranlarını tarihi düzey olarak nitelendirilen yüzde 1,25'e çekti.
- İstanbul Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğünce, sabah saatlerinde, İstanbul, İzmir ve Ankara'da, Borsada manipülasyon yapıldığı iddiaları üzerine düzenlenen operasyonda, 54 kişi gözaltına alındı.

3 Nisan:
- Uluslararası Tekstil Hazır Giyim ve Deri İşçileri Federasyonu Genel Sekreteri Neil Kearney, geçen yıl Eylül ayından bu yana dünyada deri, tekstil ve ayakkabı sektöründe 12 milyon kişinin işsiz kaldığını, 8 bin 500 fabrikanın da o tarihten bu yana kapandığını açıkladı.
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü, toplam 5 bin 468 adet maden sahasını aramaya açmak üzere ihaleye çıktı.
- IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, G-20 zirvesinin ardından, dünyada potansiyel krizlerle mücadele etmek için IMF'nin şimdi yeterli güce sahip olduğunu bildirdi.
- Türkiye İstatistik Kurumu, mart ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 1,10, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,29 arttığını açıkladı. TÜİK'e göre, mart ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,89, ÜFE'de yüzde 3,46 oldu.

4 Nisan:
- ABD Ticaret ve Kalkınma Kurumu ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve temiz kömür teknolojisi konularında geniş bir işbirliği programının ana hatlarını belirleyen bir mutabakat anlaşması imzalandı.
- ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, kredi sistemini teşvik etmek ve ABD ekonomisinde yeniden iyileşme sağlanması için ellerindeki tüm araçlarını kullanacaklarını belirterek, ABD ekonomisinde iyileşmenin yavaş olabileceği uyarısında bulundu.

5 Nisan:
- Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca yapılan yönetmelik değişikliğine göre, tütün mamullerinin ambalajları üzerinde, bir tütün mamulünün diğerlerine göre daha az zararlı veya daha üstün olduğunu ima eden veya tüketimini özendiren her türlü metin, isim, marka, çeşit adı, mecaz, figür, işaret ve diğer unsurlar ile tüketiciyi aldatıcı nitelikteki tanımlama, marka, çeşit adı, renk, figür veya işaretler kullanılamayacak.

6 Nisan:
- Japonya'da 75 milyar avroluk yeni teşvik paketi açıklandı.
- Çalık Holding, Sabah-ATV'nin satın alınma sürecinde kullanılan 750 milyon dolarlık kredinin karşılığında, 1 milyar 250 milyon dolarlık işletmenin tamamı ve buna ilave olarak Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık'ın şahsi kefaletinin bankalara teminat olarak verildiğini açıkladı.

7 Nisan:
- Avustralya Merkez Bankası faizleri çeyrek puan indirerek, son 50 yılın en düşük faiz düzeyi olan yüzde 3'e çekti.
- AB ve ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi'nde 2007'nin aynı dönemine göre geçen yılın son çeyreğinde yüzde 1,3 olarak açıklanan küçülme rakamı, yüzde 1,4'e revize edildi.
- Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ABD Başkanı Barack Obama'nın Türkiye ziyareti anısına hatıra para basıldı.
- Vakıflar Bankasının Yönetim Kurulu Başkanlığına Yusuf Beyazıt seçildi.

8 Nisan:
- Türkiye'nin sanayi üretimi Şubat ayında, 2008 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 23,7 oranında azaldı.
- Geçen yılın ilk çeyreğinde 350 bin 902 adet olan otomotiv üretimi bu yılın aynı döneminde yüzde 59,4 azalışla 142 bin 567 adede geriledi.
- AB Komisyonu, borçlanmakta zorlanan bankalara sağlanan hazine garantileri dahil, 27 AB üyesinde küresel mali krize karşı alınan tedbirlerin, 3 trilyon avroya ulaştığını duyurdu.
- Almanya'da Cabrio tipi otomobil üreten tanınmış şirketlerden Karmann iflas duyurusunda bulundu.
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı, dünyada kayıt dışı çalışan kişi sayısının 1,8 milyarı bulduğunu, buna karşılık 1,2 milyar insanın ise kayıt altında olduğunu açıkladı.

9 Nisan:
- Merkez Bankasınca tespit edilen reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranları 6-7 puan indirildi.
- İngiliz Barclays Bankası, ABD merkezli menkul kıymet yönetimi birimi iShares firmasını, Avrupa merkezli yatırım şirketi CVC'ye 4,4 milyar dolara satma konusunda anlaştı.
- Dünya otomotiv sektöründeki krize rağmen Hintli Tata Grubu, dünyanın en ucuz otomobili ''Nano''yu Hindistan'da satışa sundu. Yaklaşık bir haftadır Yeni Delhi ve Bombay'daki bayilerde sergilenmeye başlanan Nano, 100 bin rupiden (1,500 avro) piyasaya sürüldü.

10 Nisan:
- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, elektrik dağıtımda Çoruh ve Osmangazi elektrik dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi için ilana çıktı.
- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 64,7 seviyesinde gerçekleşti.
- Japonya Başbakanı Taro Aso, dünyanın ikinci büyük ekonomisini durgunluktan çıkarmak için 150 milyar dolar tutarında yeni bir teşvik paketi açıkladı.
- Türkiye'nin, 2008 yılı Şubat ayında 3 milyar 871 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2009 yılının aynı döneminde 343 milyon dolar fazla verdi.
- Forbes dergisinin açıkladığı 2 bin büyük şirket arasında Türkiye'den 13 şirket yer aldı.

11 Nisan:
- Türkiye vergi rekortmenliğini 18 milyon liralık gelir vergisiyle Rahmi Koç aldı.
- Boren ile Temsan işbirliğiyle yürütülen proje çerçevesinde Türkiye'de ilk kez dalga enerjisinden elektrik üretimi gerçekleştirildi.
- Dünyanın 80 ülkesinden 2 bin Türk girişimciyi bir araya getiren Dünya Türk Girişimciler Kurultayı kapsamında işbirliği ve lobicilik faaliyetlerini yürütmesi için Dünya Türk İş Konseyi kuruldu.

12 Nisan:
- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ve IMF'nin, 3 yıllık stand-by anlaşmasına ilişkin görüşmelere yol gösterecek prensipler konusunda mutabakat sağladığını, ancak ön anlaşmaya varmadığını açıkladı.

Katılım öncesi ekonomik program açıklandı

13 Nisan:
- Katılım öncesi ekonomik program açıklandı. Türkiye ekonomisinin 2009 yılında yüzde 3,6 oranında daralması, 2010 yılında yüzde 3,3, 2011'de ise yüzde 4,5 oranında büyümesi öngörüldü. Bu yıl sanayi sektörü üretiminin yüzde 9,7 oranında daralması beklenirken, işsizlik oranının yüzde 13,5 düzeyine yükseleceği öngörüldü. Programda, 2009 tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 7,5, 2010 yılı enflasyonu yüzde 6,5, 2011 enflasyonu da yüzde 5,5 olarak yer aldı. 2009, 2010 ve 2011 yıllarında ihracatın sırasıyla 104, 111 ve 120 milyar dolar olacağı tahmin edildi.
- Akbank, Uluslararası Danışma Kurulu oluşturdu. Kurulun Başkanlığına Kemal Derviş getirildi.

Türkiye'de krize karşı alınan önlemlerin maliyeti 54,4 milyar lira

14 Nisan:
- Krize karşı alınan 36 önlemin 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54,4 milyar lira olarak belirlendi.
- Ekonomiyi canlandırmak için KDV indirimi uygulanacak malların kapsamı genişletildi.
- 2009 yılı Ocak-Mart döneminde bütçe giderleri 66 milyar 425 milyon lira, bütçe gelirleri 47 milyar 298 milyon lira ve bütçe açığı da 19 milyar 127 milyon lira olarak gerçekleşti. Mart ayı bütçe giderleri 21 milyar 820 milyon, gelirleri 13 milyar 53 milyon, bütçe açığı ise 8 milyar 767 milyon lira oldu.
- Merkez Bankası, 2008 yılında 1 milyar 990 milyon 767,9 bin YTL kar etti.
- Ziraat Bankasının 2008 yılı net kar kaleminin 2 milyar 134 milyon lira olarak gerçekleştiği, 2008 yılı karından Hazine'ye 750 milyon lira net kar payı ödenmesinin kararlaştırıldığı bildirildi.
- Halkbank, 2008 yılını 1 milyar 18 milyon lira net karla kapattı.
- Uluslararası net doğrudan yatırımlar, şubat ayında, ocak ayına göre yüzde 67,1 oranında düşüşle, 366 milyon dolara geriledi.

15 Nisan:
- Türkiye'de, 2009 yılı ocak ayında işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,9 puan artarak yüzde 15,5 olarak hesaplandı. İşsiz sayısı ocak 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 59 bin kişi artarak 3 milyon 650 bin kişi oldu.
- Milli Piyango'nun özelleştirilmesi için açılan ihaleye 2 teklif geldi.
 

Merkez Bankası faizi yüzde 10'un altına indi

16 Nisan:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını 0,75 puan indirdi. Buna göre, gecelik faiz oranları borçlanmada yüzde 9,75'e, borç vermede ise yüzde 12,25'e çekildi.
- Şubat ayında sanayi üretimi, ortak para kullanan 16 ülkenin dahil olduğu Avro Bölgesi'nde yüzde 18,4 ve 27 üyeli AB'de yüzde 17,5 geriledi.
- Çin ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,1 büyüdüğü açıklandı.
- IMF, ekonomik durgunluğun beklenenden daha uzun sürebileceğini, durgunluğun ardından ekonomide iyileşmenin zayıf olacağını bildirdi.

17 Nisan:
- Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası (TSKB) Yönetim Kurulu Başkanlığı görevine, bankanın en büyük sermaye ortağı Türkiye İş Bankasının Genel Müdürü Ersin Özince getirildi.
- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye'nin kuzeyindeki 5 ili kapsayan ve elektrik dağıtımda 7. bölge olan Yeşilırmak Elektrik Dağıtım Bölgesinde ihale ilanına çıktı.
- Dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi Çin ile Kazakistan, 5 milyar dolarlık petrol anlaşması imzaladı.
- Forbes Dergisi, küresel ekonomik kriz yüzünden Rus milyarderlerin servetlerinin 380 milyar dolarlık kayıpla 142 milyar dolara kadar indiğini ve milyarder sayısında da üçte iki oranında bir azalma olduğunu bildirdi.

19 Nisan:
- Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) genel başkanlığına yeniden Ömer Cihad Vardan getirildi.
- Bulgaristan, patates siğili hastalığı görüldüğü gerekçesiyle Türkiye'den patates ihracatını sınırlayabileceğini bildirdi.

20 Nisan:
- Merkezi Yönetim brüt borç stoku, Mart ayı sonu itibarıyla 407,7 milyar lira olarak gerçekleşti.
- IMF Esnek Kredi Hattından 47 milyar dolar tutarında kredi isteyen Meksika'nın başvurusunu onayladı.
- Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2009 yılının ilk 3 ayında kredi kartı harcamaları yüzde 14 artışla 46 milyar liraya ulaştı.
- Türk Telekom'un, yılın ilk çeyreğinde konsolide gelirlerinin 2,5 milyar lirayı aştığı bildirildi.

21 Nisan:
- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü, Petrol Ofisi AŞ'nin 10 şirketini, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca 1'er yıl süreyle tüm ihalelere katılmaktan yasakladı.
- Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, varlık barışı için 14,8 milyarlık beyan olduğunu bildirdi.

22 Nisan:
- Uluslararası Para Fonu IMF'nin yayımladığı Dünyanın Ekonomik Görünümü raporunda, Türkiye ekonomisinin, bu yıl yüzde 5,1 küçülmesinin ve 2010'da ise yüzde 1,5 oranında büyümesinin beklendiği bildirildi.

24 Nisan:
- Dünyanın en büyük içecek şirketi Coca-Cola'nın Üst Yöneticisi Muhtar Kent, yönetim kurulu başkanı olarak seçildi.
- Merkez Bankasının döviz rezervleri 62 milyar 414 milyon dolarla yılın en düşük düzeyine geriledi.
- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, artan işsizlik ve korumacılık nedeniyle dünyanın toplumsal bir kriz tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu söyledi.

25 Nisan:
- Sanayileşmiş yedi ülkenin oluşturduğu G-7 ülkeleri, 1930'lu yıllardan beri yaşanan en kötü ekonomik durgunluktan çıkmak için birlikte çalışma sözü verdi.
- Devlet Bakanı Mehmet Şimşek, IMF ile 3 yıllık bir stand-by üzerinde çalıştıklarını bildirdi.

26 Nisan:
- Sahte içkiden ölümler üzerine, TAPDK koordinatörlüğünde acil eylem toplantısı yapıldı. Toplantıda, alkollü içki piyasasındaki denetimlerin artırılması, açık içkilerden numune alınmasının sağlanması ve gümrüklerde daha sıkı kontrol yapılması gibi bir dizi önlemin hayata geçirilmesi kararlaştırıldı.

27 Nisan:
- Türkiye'de, 2008 yılı bitkisel üretim değeri bir önceki yıla göre yüzde 16,1 artarak yaklaşık 66 milyar lira oldu.
- Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, küresel ekonomik krizin üstesinden gelmek için çok daha fazla çaba gösterilmezse bu durumun yoksul ülkeler için ''insani felakete'' dönüşeceği uyarısında bulundu.
- Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Japonya, bu yıl yüzde 3,3 daralacak. Böylece, Japonya ekonomisi 2. Dünya Savaşı'ndan bu yanaki en kötü performansını sergilemiş olacak.
- Dünya Bankası domuz gribi üzerinde yaptığı incelemede, dünya grip faturasının 3 trilyon doları bulabileceğini hesapladı.

28 Nisan:
- Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Rusya ile imzaladıkları ek memorandum uyarınca, ihracatta bir sorun yaşanması durumunda, ülkeye değil, hata yapan firmaya yaptırım uygulanacağını belirtti.

29 Nisan:
- 2009 yılı 1. çeyrek turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,2 oranında azalarak 2 milyar 466 milyon 573 bin 727 dolar oldu.
- ABD ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde, beklentilerin üzerinde yüzde 6,1 daraldı.

30 Nisan:
- Türkiye'nin Ocak-Mart döneminde ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26 gerileyerek 24 milyar 507 milyon dolar, ithalatı da yüzde 41,8 gerileyerek 28 milyar 625 milyon dolar oldu. İhracat mart ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 28,4 azalarak, 8 milyar 178 milyon dolar oldu. İthalat da martta yüzde 37,5 oranında azaldı ve 10 milyar 503 milyon dolar olarak gerçekleşti.
- BOTAŞ Genel Müdürlüğü, doğal gaz satış fiyatlarında yarından geçerli olmak üzere, konutlarda yüzde 25, sanayide yüzde 26 oranında indirim yaptı.
- Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, güncelenen tahminlerine göre enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2009 yılı sonunda orta noktası yüzde 6,0 olmak üzere yüzde 4,8 ile 7,2 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini bildirdi.
- Brezilya'da, Merkez Bankası faiz oranlarını 1 puan düşürerek tarihindeki en düşük seviye olan yüzde 10,25 yaptı.
 

Ekonomide yılın önemli gelişmeleri giriş sayfası