Edebiyatın bellek ustasına büyük ödül

İsveç Akademisi, Nobel Edebiyat Ödülü konusunda bahisçiler ve tahmincileri bir kez daha yanılttı ve ödülü Fransız yazar Patrick Modiano’ya verdi. 1.1 milyon dolar, yaklaşık 2.5 milyon TL tutarındaki ödüle değer görülen Modiano, yapıtlarında, Fransa’daki Nazi işgali dönemi ve ülkedeki etkilerine
odaklanan bir yazar.

İsveç Akademisi’nin sürekli sekreteri Peter Englund, her yıl olduğu gibi dün de TSİ 14.00’te basın mensuplarının karşısına çıktı ve Nobel Edebiyat Ödülü’nün yapıtlarında “kavranılması en güç insan yazgılarını duyumsattığı ve işgalde yaşanan dünyayı gözler önüne serdiği bellek sanatı”ndaki ustalığı dolayısıyla 69 yaşındaki Modiano’ya verildiğini açıkladı. Ödülün Modiano’ya verildiği haberi, şu sıralar dünyanın dört bir yanından yayınevlerinin telif ajanslarıyla görüşmeler yapmakta olduğu Frankfurt Kitap Fuarı’nda da heyecanla karşılandı. Yazarın kitaplarını yayımlayan Gallimard yayınevinin standı önünde kısa sürede büyük bir kalabalık toplandı. Kameralar standdaki Modiano kitaplarına yöneldi.

Modiano’nun telif haklarını almak için Gallimard’la görüşmek isteyen yayınevi temsilcilerinin sayısında büyük bir artış görüldü. Ödülün açıklanmasından önceki bahisler ve tahminlerde, Japon yazar Haruki Murakami, Kenyalı yazar Ngugi wa Thiong’o ve Beyaz Rus araştırmacı gazeteci Svetlana Aleksiyeviç, adları en çok geçen yazarların başında geliyordu.

Nobel alan 11. Fransız yazar

Böylece, Modiano, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan 107. yazar ve bu ödüle değer görülen 11. Fransız yazar oldu. 1945 Eylülünde, II. Dünya
Savaşı sona erdikten iki ay sonra Paris’in banliyösünde doğan Patrick Modiano, “Kayıp Kişi’ adlı romanıyla 1978’de Fransa’nın en saygın edebiyat ödülü Goncourt’u kazanmıştı.

Modiano’nun İtalyan Yahudisi olan babası Belçikalı bir oyuncu olan annesiyle Paris’in Nazi işgali altında olduğu yıllarda tanışmışlardı. Yazarın
çocukluk yıllarının, sonradan kaleme alacağı romanları derinden etkilediği belirtiliyor.

Fransa dışında az tanınıyor

Modiano, edebiyat dünyasına attığı ilk adımları, annesinin yakın dostu, ünlü Fransız yazar Raymond Queneau’ya borçlu. Queneau, henüz yirmilerinin
başlarındayken onu Fransa’nın en seçkin yayınevlerinden Gallimard’ın yöneticileriyle tanıştırmıştı. Paris’te yaşayan ve medya önüne pek çıkmamasıyla ve pek az söyleşi vermesiyle tanınan Modiano, romanlarında sık sık Yahudilik, Nazi işgali ve kimlik yitimi temalarını işliyor. 1968’de yayımlanan “Etoile
Meydanı” adlı yapıtı ise, özellikle Almanya’da Yahudi soykırımı üstüne en temel kitaplardan biri sayılıyor. İsveç Akademisi sürekli sekreteri Englund, “Patrick Modiano Fransa’da çok tanınmış bir isim, ama başka yerlerde o kadar tanınmıyor. Romanlarının yanı sıra çocuk kitapları ve senaryolar da yazıyor. Başlıca temaları ise bellek, kimlik ve zaman” dedi.