Duvarı Kanada sınırına ör öreceksen...

Tevfik Dalgıç - ABD (Washington)

TEVFİK DALGIÇ

Duvar kelimesi bana hep Faruk Nafiz Çamlıbel’in “Han Duvarları” başlıklı nefis şiirini hatırlatır. Ayrıca hapishane duvarlarını, öğrenciliğimizde çıkarttığımız okul içi duvar gazetelerini de. Türkçede Çin Seddi dediğimiz, İngilizcede Çin Duvarı denilen yıllar önce gördüğüm o devasa insan elinden çıkmış koruma duvarını da.

Son birkaç aydır 20 yıla yakın bir süredir yaşadığım Amerika’da duvar kelimesi artık siyasi yaşamın olduğu kadar günlük yaşamın da bir parçası oldu. ABD siyasetinin iki büyük aktörü Cumhuriyetçiler ile Demokratlar duvar siyaseti, duvar ekonomisi ve duvarın faziletleri üzerine yoğunlaştı. Nedir bu duvar hikâyesinin özü derseniz o da bir popülist başkandan çıktı. Twitter kullanmakta çok usta olduğunu kanıtlayan ABD Başkanı, işadamı Donald Trump ülkenin güney sınırından gelecek kaçak göçmenlere karşı ABD ile Meksika arasndaki sınıra bir duvar örmeyi planlıyordu. Bu devasa duvarın finansmanı için gereken parayı almak için ABD Kongresi’nden yetki istedi. Burada devlet başkanlarının bir kararname ile milyarlaca dolarları bulan harcamalar için tek başlarına karar alma yetkileri yok bizdeki gibi. Ülkede başkan, adalet ve parlamento (Kongre) sistemleri birbirleri ile birlikte çalışmak zorunda. İşte kavga da buradan çıkıyor. Her sistem kendi yetkilerini kullanmak istiyor. Eğer bu üçü ortak bir paydada buluşamazsa ortalık karışıyor.

ABD Parmanentosu iki bölümden oluşur; Temsilciler Meclisi ve Senato. Kongrenin toplam 535 oyu var. Bunların 100 tanesi senatörlerden 435 tanesi de Temsilcilerden oluşur. Temsilcilerden altı tanesinin oy kullanma hakkı bulunmuyor, onlara non-voting-oy kullanmayan üyeler deniyor. ABD Başkanı güney sınırına örmek istediği duvar için Kongreden istediği parayı alamayınca sadece federal merkezi hükümetin harcamalarına yetki veren ve yasal zorunluk olan bütçeyi onaylamadı. Buna Amerikalılar hükümetin kapanması diyorlar. Yani federal hükümete ait tüm harcamaların durması anlamına geliyor. Trump, ülke tarihinin en uzun süreli hükümet kapanmasını sona erdiren tasarıyı önceki gün imzaladı ve 35 gündür süren kriz 15 Şubat’a kadar geçici olarak son buldu.

Bazı Amerikan bankaları haftalardır maaş alamayan 800 bin federal işçi ve memurun sıkıntıya düşmelerini önlemek amacıyla ucuz faizle tüketici kredisi vermeye başlamıştı.

Bu duvar başka duvar

ABD son iki aya yakın bir zamandr Kanada’dan gelen çok soğuk havanın etkisinde. Kanada soğukları ülkenin kuzey ve doğu eyaletlerinde ekonomik ve günlük yaşamı çok olumsuz etkilediği gibi ışınma için de büyük bir enerji kaybına yol açıyor, tarımı ve ticareti, yol durumlarını kötü etkiliyor. Bana kalırsa Kanada soğuklarının ABD ekonomisine olumsuz etkisi güney sınırından gelebilecek tehlikelerden daha büyük. Bence Kanada ile ABD sınırına kalın camdan 10 kilometre yüksekliğine bir duvar çekilse büyük bir hizmet olur. Dağlık engellerin olmadığı Kanada’nın soğuk rüzgârları ABD’ye giremez. Bu fikir düşünülmeli ve kafalardaki duvar yıkılmalıdır...