Dünyanın fabrikası Çin'de iş gücü sıkıntısı

İş gücü sıkıntısıyla birlikte artan iş gücü maliyeti, verimliliği artırmak ve hızlandırmak isteyen işletmelerin üzerinde baskı oluşturuyor. Bununla birlikte eskiye nazaran işçilerin gelirinin artması Çinlileri daha tüketim odaklı davranmaya itiyor. Çin genelinde gelişen doğu sahillerinin yanı sıra iç kesimlerde de yatırımı artıran ve teşvik eden hükümet politikaları neticesinde birçok ulusal ve uluslararası firma iç kesimlerde yeni işletmeler kurarak yeni istihdam olanakları oluşturmaya başladı. İç kesimlerde yeni işletmeler ve iş olanakları, ülkenin sahil kesimi ile iç kesimi arasında sosyal uçurumu azaltma rolü oynuyor. İşverenlerin işçileri üretim bölgelerine göndermemek için tren istasyonlarında stant açtıkları dikkat çekiyor.

Çin Milli İstatistik Bürosu, daha gelişmiş doğu kesiminde bir işçinin ortalama gelirinin 1422 yüen (yaklaşık 349 TL) olduğunu, batı kesiminde maaşların bu rakamdan 44 yüen, iç kesimlerde ise 72 yüen az olduğunu açıkladı. Ülkenin en büyük metropollerinden Şanghay'da dün itibariyle asgari ücret 1120 yüenden (yaklaşık 275 TL) 1280 yüene (yaklaşık 314 TL) yükseltildi. Ülkenin gelişmiş yerleri ile yeni gelişen bölgeleri arasındaki gelir farkının çok fazla olmaması ve iç kesimlerde hayatın gelişmiş doğu sahillerine oranla çok daha ucuz olması, işçilerin özellikle bu sezonda iç kesimleri tercih etmesine neden oluyor. Bu durum beraberinde ülkenin gelişmiş kesimlerinde iş gücü sıkıntısını getiriyor.
Çin basınında da bu yönde haberler dikkat çekerken, China Daily gazetesine konuşan bir işçi, bulunduğu bölgedeki bir fabrikanın Guangcou eyaletinde önceden çalıştığı fabrikayla neredeyse aynı maaşı teklif ettiğini ve oraya gidip sıkıntı çekmesinin bir anlamı olmadığını ifade ediyor.

Yerel hükümetler de bölgelerindeki iş gücünün başka bölgelere gitmemesi için yeni program ve önlemler oluşturuyor. Doğu kesimine en çok göç veren eyaletlerinden Sıçüen de bu anlamda birçok çalışma yürütüyor. İç bölgelerde gelişen eyaletlerinden olan Sıçüen'in başkenti Çıngdu da yerel yönetim iş gücünün kentte kalması için işçilere kendi işlerini kurmaları noktasında teşvikler veriyor. Göçmen işçilerin göç ettikleri bölgelerde çocuklarının eğitimiyle ilgili sıkıntılar anlatılıyor ve kendi eyaletlerindeki eğitim imkanları gösteriliyor.
 

'İş gücü sıkıntısı uzun vadeli sorun'

Ekonomistler, ülke genelindeki iş gücü sıkıntısının uzun vadeli bir sorun olacağı değerlendirmesinde bulunuyor. Merkezi Londra'da olan İngiliz bankası Standard Chartered'ın ekonomistlerinden Stephen Green, Çin'deki yeni iş olanaklarının geçen yıl 20 milyon civarında olduğunu, bu yıl 25 milyona çıktığını belirtiyor. Green, iş gücünün yeni ortaya çıkan istihdam olanaklarıyla aynı oranda artmadığına ve gelecek 10 yılda ülkede bu anlamda sıkıntı olacağına dikkati çekiyor. Çin'deki iş gücü nüfusuyla ilgili yaptıkları tahminlere göre gelecek yıllarda iş gücü artışının neredeyse hiç olmayacağını ifade eden Green, bu anlamda verimliliğin artırılmasının sürdürülebilir ekonomik büyümenin anahtarı olacağını savunuyor.

Yapılan birçok araştırmada, yakın gelecekte yeni iş gücü olarak değerlendirilen 10-19 yaş grubundaki nüfusun son yıllarda hızlı bir düşüş gösterdiği, rakamın ülke nüfusuna oranla yüzde 19,9'lardan yüzde 13,5'lere düştüğü dikkati çekiyor. Ülkedeki genç ve potansiyel iş gücü nüfusu her geçen yıl azalırken, emeklilik yaşının 60 olduğu ülkede 50-59 yaş aralığındaki nüfusun yüzde 7,8'lerden yüzde 14'lere kadar yükseldiğine de işaret ediliyor.
 

Hedef iç tüketim

Bu durumun farkına varan Çinli yöneticiler, son zamanlarda daha dengeli bir ekonomik büyüme modeliyle birlikte ihracattan çok yatırıma dayalı bir ekonomik model kurmaya çalışıyor. Başbakan Vın Ciabao, "yapısal sorunlara" işaret etmiş ve Çin ekonomisinde iç talebi daha da genişleterek istikrarlı bir hale getirmek için çalışmalar yapılmasını istemişti.
Uzmanlar, durumu dengelemek ve istikrarlı hale getirmek için halka daha çok gelir sağlanarak milli gelirin yükseltilmesi ve tüketime yönelik bir yol izlenmesi gerektiğini ifade ediyor.

Bazı uzmanlar da Çin'de başlayan iş gücü sıkıntısının ileride beraberinde hızlı ücret artışını beraberinde getirmesi durumunda, özellikle harcama yapmaya meyilli olan düşük gelirli kesimde çok süratli bir tüketim hızı olacağı ve bunun bir patlama etkisi uyandırabileceği görüşünde. Nitelikli ve eğitimli iş gücü sıkıntısının Çin'de faaliyet gösteren çok uluslu şirketleri de etkileyeceğine işaret edilirken, şirketlerin gelecek 5 yılda karşı karşıya kalacakları en büyük zorluğun, nitelikli iş gücünü koruyabilmeleri olduğu belirtiliyor.