Dünyada Geçen Hafta
İran yönetimi, hafta boyunca 12 Haziran'da yapılan seçimlerin sonuçlarını protesto eden muhaliflere baskılarını arttırdı. Öte yandan 20 Haziran'da gösteriler sırasında öldürülen Nida, protestoların simgesi haline geldi. Hafta boyunca konuşulan bir diğer konu da İran'da yaşanan gelişmelerin ülkede rejim değişikliğine yol açıp açamayacağıydı... İşte dünyadan haberler...
cumhuriyet.com.tr
Muhaliflere baskılar artıyor
İran yönetimi hafta boyunca muhalifler üzerindeki baskıyı arttırdı. Seçimlere hile karıştığı gerekçesiyle resmi itirazda bulunan reformcu aday Mir Hüseyin Musavi’ye ait gazetenin 70 çalışanının gözaltına alındığı belirtildi. Musavi ile görüşen 70 profesörün, görüşmenin ardından tutuklandığı duyuruldu. Ancak İranlı yetkililer profesörlerin gözaltına alındığını yalanladı. Böylece 12 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden bu yana hapse atılan profesör, gazeteci ve reformcu lider sayısı 140’ı geçti. Musavi’ye yakın bir kaynak yaptığı açıklamada, “Tahran’ın güneybatısındaki konuşmada Musavi, şehitliğe hazır olduğunu ve yolunda yürümeye devam edeceğini söyledi” dedi.
Muhalefetin protesto gösterilerinin ülkenin en etkili askeri gücü olan ve ülenin dini lideriyle yakın bağları olan ‘Devrim Muhafızları’ ile bastırılacağı açıklandı. 1979’daki rejim değişikliğinin hemen ardından oluşturulan 125 bin üyeli Devrim Muhafızları, ülkenin askeri, politik ve ekonomik güçlerinin belkemiği olarak görülüyor.
Hafta içinde İran ve İngiltere arasında diplomatik kriz yaşanırken, ABD Başkanı Barack Obama, İran yönetiminin, protesto gösterilerini “tehdit, şiddet ve gözaltına alma yöntemleriyle” bastırma çabalarını kınadı. Bunun üzerine Ahmedinejad, ‘ABD içişlerimize karışmasın’ dedi. Ahmedinejad daha sonra ise Batı’ya seslenerek ‘Müdahaleci açıklamalarınıza devam ederseniz, İran halkının cevabı çok sert ve pişman edici olacak’ dedi. İran İçişleri Bakanı Sadık Mahsuli, protestocuların Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ve sürgündeki muhalif grup Halkın Mücahitleri tarafından finanse edildiğini öne sürdü.
İran’daki muhalif gösteriler sırasında 20 Haziran’da öldürülen 27 yaşındaki Nida, protestoların sembolü haline geldi. Tahran sokaklarını ‘Hepimiz Nida’yız’ afişlerinin yanı sıra Nida’nın posterleri kapladı. Nida’nın nişanlısı Nida ile İzmir’de tanıştıklarını söylerken, Nida’nın son dakikalarının tanığı İranlı doktor, Nida’yı besiclerin öldürdüğünü ve öldürenin kimliğini bilenlerin olduğunu söyledi.
Somali’den yardım çağrısı
Somali Hükümeti, radikal dinci grupların saldırıları karşısında hükümetin güç kaybettiğini söyleyerek komşu ülkeleri asker göndermeye çağırdı. İlerleyen günlerde ABD, Somali’ye silah ve mühimmat gönderdiklerini açıkladı. Ilımlı İslamcı çizgideki Devlet Başkanı Şeyh Şerif Ahmed’in ocak ayında seçimle iktidara gelmesi ile beraber, radikal İslamcı gruplar Şebab ve Hizbül İslam, başkent Mogadişu’yu hedef alan saldırılar düzenliyor. Saldırıların ve çatışmaların şiddetlenmesi üzerine Mogadişu’da yaşayan halk, 20 Haziran’da sabah evlerini terk ederek başkentten kaçmaya başladı. Ahmed’i devirmek isteyen İslamcı militanların başkent Mogadişu’ya hücum başlatmalarından beri en büyük kitlesel kaçışların yaşandığı belirtilirken BM yetkilileri şimdiye kadar en az 125 bin kişinin evlerini terk ettiğini kaydetti. Çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı ise 300 civarında
Washington metrosunda facia
Washington’ın en işlek metro hattından biri olan kırmızı hatta 23 Haziran’da meydana gelen kazada 7 kişi öldü, en az 75 kişi de yaralandı. Washington’ın kuzeydoğusundaki Fort Totten ve Takoma istasyonları arasında, biri yeraltı tünelinden yer üstüne çıkan ve aynı yönde gitmekte olan iki metro treni önceki gün çarpıştı. Kaza, yerel saate göre saat 17.00’de, yani trafiğin en yoğun olduğu saatte meydana geldi. Görgü tanıklarında biri kaza sırasında makinistin cep telefonundan mesaj atmakta olduğunu iddia ederken, trendeki sinyalizasyon sisteminde bir hata olabileceği de bildirildi. Washington Valisi Adrian Fenty, kazayı şehrin 33 yıllık metro tarihinde meydana gelen en ölümcül kaza olarak niteledi. Kazayla ilgili incelemeler devam ediyor.
Çarşaf için soruşturma komisyonu kuruluyor
Fransa Ulusal Meclisi, ülkede giderek daha fazla Müslüman kadının baş ve vücutlarının tamamını örten çarşaf ve burka giymesiyle ilgili olarak soruşturma komisyonu kurulması kararı aldı. Meclis Sözcüsü Bernard Accoyer, konuyu araştırmak üzere sağ ve sol partilerden 32 milletvekilinin görev alacağı komisyonun gelecek aydan başlamak üzere 6 ay sürecek bir çalışma yapacağını ve elde edeceği bulguları bir rapor haline getireceğini açıkladı.
Fransa’da geçen hafta, farklı siyasi gruplardan 65 milletvekili Meclis’e verdikleri öneriyle kadınların çarşaf ve burka giymesiyle ilgili olarak acilen araştırma komisyonu oluşturulmasını istemişti.
Türbanlı Türk vekil Belçika'yı karıştırdı
Belçika'nın en genç ve ilk türbanlı milletvekili olan Mahinur Özdemir (26), ülkesinde türban tartışmasına neden oldu. Valon liberaller, parlamentoda başörtüsünü yasaklamak için harekete geçti.
ABD askerleri toplanıyor
Irak’taki ABD askerleri, Bağdat ve Washington arasında geçen yıl imzalanan anlaşma uyarınca şehirlerden çekilmeye hazırlanırken, Irak hafta boyunca kan gölüne döndü. Öte yandan Irak hükümeti, ABD birliklerinin şehirlerden tamamen çekileceği 30 Haziran’ı tatil ilan ettiğini açıkladı. Anlaşma, ABD askerlerinin 2011 yılı sonuna kadar Irak’tan büyük ölçüde çekilmesini öngörüyor.
Kerkük anayasada Kürt bölgesine katıldı
Kuzey Irak’taki Bölgesel Kürt Yönetimi, mecliste onayladığı yeni anayasada petrol zengini Kerkük’ü Kürt kenti olarak kabul etti. Kuzey Irak Meclisi tarafından 24 Haziran’da 111 milletvekilinden 96’sının oyuyla kabul edilen anayasada, tartışmalı Kerkük kentinin bölgesel yönetimin sınırları içine alınması, bölgede etnik çatışmaları arttıracak bir gelişme olarak yorumlanıyor.
25 Temmuz’da halkoyuna sunulacak anayasada, Nineva ve Diyala da Kürt bölgesi sınırları içine alınıyor, “Kürdistan’ın Kürtler, Türkmenler, Araplar, Keldaniler, Süryaniler, Asuriler ve Ermenilerden oluştuğu” belirtiliyor. “Kürdistan’ın yönetim biçiminin cumhuriyet, siyasi sisteminin de parlamenter demokrasi” olmasını öngören anayasada, “İslami yönetim esasları, yasaları oluşturmanın temel kaynağıdır” ifadesi dikkat çekiyor. Kürtçe ve Arapça bölge genelinin, Türkmence ve Süryanice de bu grupların çoğunlukta oldukları bölgelerin resmi dili olarak kabul ediliyor.
Falcının sözü Başbakan'ın hoşuna gitmeyince...
İç savaştan yeni çıkan Sri Lanka'da, ülkenin tanınmış astroloğu Chandrasiri Bandara, Devlet Başkanı Mahinda Rajapaksa'nın kısa süre sonra görevinden ayrılacağı kehanetinde bulunduğu için gözaltına alındı.
Yeşilırmak kapısı açılıyor
KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Dimitris Hristofyas, uzun süredir gündemde olan Yeşilırmak kapısının açılması konusunda uzlaştı. Türk tarafının diğer kapılardan farklı olarak Erenköy’e karayoluyla “serbest geçiş” istediği Yeşilırmak kapısının açılması konusu, Rum tarafının karayoluyla akaryakıt taşınmasına karşı çıkması nedeniyle kilitleniyordu. Türk tarafının isteklerini kabul ettirdiği ve kapının açılması için altyapı çalışmalarına başlandığı bildirildi.
Amazon Ormanları tarıma açılıyor
Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, Amazon bölgesindeki toprakların tarım yapmaları için çiftçilere verilmesini öngören tartışmalı kanunu imzaladı.
(Derleyen: Berza Şimşek)