Dünyada Geçen Hafta
Dünyanın gündemi geçen hafta oldukça yoğundu. Sonunda 24 Nisan gelip çattı, uzun süredir konuşulan ABD Başkanı Barack Obama'nın "soykırım" kelimesini kullanıp kullanmayacağı tartışmaları son buldu. İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad da yine yapacağını yaptı ve Batı'yı kızdırdı. KKTC'de ise seçim vardı. İşte geçen haftanın belli başlı olayları...
cumhuriyet.com.tr
KKTC'de seçim
Kuzey Kıbrıs halkı, Cumhuriyet Meclisi'nin 50 yeni üyesini belirlemek amacıyla sandık başına gitti. 161 bin 373 kayıtlı seçmenin bulunduğu KKTC seçimlerinde 7 siyasi partiden 345 aday ile 8 bağımsız aday yarıştı.
Seçimleri 26 milletvekili çıkaran ana muhalefet Ulusal Birlik Partisi (UBP) kazandı.
Sonuçlar, Cumhuriyet Meclisi'nin yüzde 36'sını değiştirdi. Nüfusun yarısına sahip olmalarına rağmen adayların sadece yüzde 15'ini oluşturan kadınların, Cumhuriyet Meclisi'nde temsil oranı ise yüzde 8'de kaldı.
Talat, "UBP'nin oylarını artırmasında Kıbrıs sorununun etkisinin ne olduğu" sorusunu yanıtlarken, Kıbrıs sorununun çok etkisi olmadığını, ancak UBP'nin 2004'teki BM Çözüm Planı'nın oylanmasında "ret" kampanyası yürütmesi nedeniyle, Kıbrıslı Türklerin hâlâ AB'den, uluslararası toplumdan bekledikleri ve elde edememekle hayal kırıklığına uğradıkları her adımda UBP'nin avantaj elde ettiğini söyledi.
Kıbrıs Rum siyasi parti yetkilileri, sandıktan çıkan sonucun çözüm sürecini olumsuz etkileyeceğini iddia ettiler.
AB raporunda PKK terörü
AB'nin yıllık terörizm raporu açıklandı. Raporda, "Türkiye'de PKK/KONGRA-GEL Kürt nüfusunun siyasi ve kültürel özerkliği için mücadelenin içindedir. Bu Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine şiddete başvurmayan eylemler ve propaganda çalışması olarak yansımaktadır" ifadesi yer aldı.
Talabani'den PKK açıklamaları
Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, "Bu asır, silah asrı değil siyaset, meclis ve barış asrıdır. PKK'nin silah bırakması bu örgütün teslim olacağı anlamına gelmez. Bu, savaşın sona ermesi ve siyasi sürecin başlaması anlamına gelir. Eğer PKK silahlı işe devam ederse bunu gidip kendi ülkelerinin topraklarında yapsınlar" dedi.
Dünyada 32 milyon Yahudi olabilirdi
Kudüs'teki İbrani Üniversitesi'nin Yahudi Demografi ve İstatistik Bölümü Başkanı Prof. Sergio Della Pergola, Naziler dönemindeki Yahudi soykırımı yapılmamış olsaydı bugün dünyada 13 milyon olan Yahudi nüfusunun 32 milyon kişiye ulaşacağı tahmininde bulundu.
Göçmenin mi var, derdin var!
Türk gemisi, Sicilya açıklarında Libya'dan İtalya'ya gitmeye çalışan ve yardım isteyen iki gemideki 154 Afrikalı kaçağı son anda kurtardı. Ancak kaçak göçmen dolu gemiyi ne İtalya ne Malta kabul etmedi, bu durum İtalya ve Malta arasında diplomatik krize neden oldu. Gemideki kaçaklar ve mürettebat günlerce zor anlar yaşadı, hamile bir kadın yaşamını yitirdi. En sonunda geminin bir İtalya limanına yanaşmasına izin verildi.
BM Konferansı'na Ahmedinejad damgasını vurdu
İsviçre'nin Cenevre kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Irkçılıkla Mücadele Konferansı'na protesto eylemleri damgasını vurdu. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın konuşmasında İsrail'i "en ırkçı ve vahşi rejim" olarak nitelemesi üzerine, konferansa katılan bazı Batılı ülkelerin heyetleri salonu terk etti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Ahmedinejad'ın konuşmasını esefle karşıladığını söyledi. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ise, BM Irkçılıkla Mücadele Konferansı'na tepki göstererek, çalışmayı "ırkçı bir toplantı" olarak değerlendirdi. Ahmedinejad, Irak için de şu sözleri sarfetti: "Dünyaya hükmeden Siyonist rejimi destekleyen eski dönemin Amerikan hükümeti Irak'ta tüm kötülüklerin kaynağı.'' Konferansa ABD daha önce katılmayacağını açıklamıştı.
Ahmedinejad, yaptığı konuşmayı eleştirenlere de yanıt vererek, Batılı ülkelere hitaben, ''50 yıldır ifade özgürlüğünden bahsediyorsunuz, ama kendi düzenlediğiniz programda farklı bir düşünceye 20 dakika bile tahammül edemiyorsunuz'' dedi. Konferansa ABD daha önce katılmayacağını açıklamıştı.
Ahmedinejad daha önce de İsrail'in haritadan silinmesi gerektiğini ve Yahudi soykırımının efsaneden ibaret olduğunu söylemişti.
Davos'taki moderatör kendini savundu
Davos Zirvesi'nde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres arasında yaşanan gerginlikte, önemli bir payı olduğu düşünülen toplantının moderatörü David Ignatius kaleme aldığı bir makalede şu sözlerle kendini savundu:
"30 yıl boyunca, Ortadoğu'da tüm gruplarla konuştum. Sonra, uzlaşmaz tarafların arasındaki bir toplantıyı yönetmek için Davos'a geldim. Ancak tarafları arasında ortayı bulamadım. Çünkü bu tarafların ortası yok..."
Ignatius'un, Erdoğan ile Peres'e eşit oranda söz vermemesi ve Erdoğan'ın Peres'e cevap verme hakkını tanımaması eleştirilere neden olmuştu. Zirvenin ardından akılda kalan ise, Başbakan Erdoğan'ın Ignatius'un kolunu tutarak söylediği: "One minute" sözleri oldu.
Pulitzer ödülleri verildi
ABD'de gazeteciliğin en şeçkin ödülü Pulitzer New York'ta düzenlenen törenle sahiplerini buldu. 2009 Pulitzer ödüllerinde haber fotoğrafı ödülünü Haiti'deki kasırgadan sonra yaşanan dramı fotoğraflayan Patrick Farrell kazandı.
Güney Afrika'da zafer ANC'nin
Güney Afrika'da genel seçimleri beklendiği üzere Jacob Zuma başkanlığındaki iktidar partisi Afrika Ulusal Kongresi (ANC) kazandı. ANC oyların yüzde 65.9’unu aldı, son iki dönemdir elde bulundurduğu 3’te 2’i Parlamento çoğunluğunu koruyamadı. Irkçı Apartheid yönetiminin sona erdiği 15 yıldan bu yana 4’üncü kez yapılan seçimlere katılım oranı ise yüzde 77.30 olarak açıklandı.
80 bin sivil kaçıyor
Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesi olan Sri Lanka'da büyük bir insani dram yaşanıyor. Sri Lanka'da ordunun Tamil gerillalarına karşı sürdürdüğü operasyonlar devam ederken, çatışma bölgesinden kaçan sivil sayısının 81 bini geçtiği bildirildi. Sri Lanka hükümeti, uluslararası kuruluşların yaptığı ateşkes çağrısını ise reddetti. Bölgedeki çatışmalarda bugüne kadar 70 bini aşkın kişinin öldüğü bildirildi. Tamiller 1983'ten beri ülkenin kuzeyinde bağımsız bir devlet kurulması için mücadele veriyor.
Türkiye'den Kanada'ya 'soykırım' protestosu
Kanada'da "soykırım"ın tanınmasının yıldönümü dolayısıyıla düzenlenen törene hükümetin de katılması üzerine Ottawa Büyükelçisi Rafet Akgünay, geçici olarak Ankara'ya çağırıldı. Akgünay'nın Ankara'ya geldiği öğrenildi. Öte yandan Kanada Başbakanlık Sözcüsü Kory Teneycke, "Türkiye bir dost ve müttefiktir" dedi.
"Korsanlara fidye ödemeyin"
Somali Başbakanı Ömer Abdürraşid Ali Şarmarke, deniz korsanlarına fidye ödenmemesi gerektiğini söyledi. Somali açıklarında devriye gezen yabancı donanmalarının da korsanlıktan caydırma konusunda başarılı olamadığını söyleyen Şarmarke, hedeflerinin, uluslararası toplumun, kendi güvenlik güçlerini kurmaya yardım etmesi olduğunu kaydetti. Fidye ödeyen şirketleri de kınayan Şarmarke, kendi politikalarının her zaman "fidye ödememe" üzerine kurulu olduğunu vurguladı.
Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan şeytan üçgeni
Ağustos 2007'den beri İsviçre'de Türk ve Ermeni diplomatların ilişkilerin normalleşmesi için yoğun bir "teknik altyapı" çalışması meyvelerini vermek üzere. Normalleşmenin "yol haritası"nın içeriğinin tartışıldığı şu günlerde, Azerbaycan Türkiye'ye rest çekti. Azerbaycan, Türkiye'yi Karabağ'daki işgale son verilmeden ilişkilerin normalleşmesi yönünde adım atmamaları konusunda uyarırken, Ankara'dan "Azerbaycan'ı üzecek bir adım atmayız" açıklaması geldi.
Avrupa'da ırkçılık yayılıyor
AB Temel Haklar Ajansı'nın 27 üye ülkede yaptığı anket, yabancıların yüzde 12'sinin bir yıl içinde bizzat ırkçı eylemlere hedef olduğunu, ancak yüzde 80'inin sessiz kalmayı tercih ettiğini ortaya koydu. Anket, azınlık grupları arasında özellikle Romanların ırkçılığa ve ayrımcı muameleye maruz kaldığını gösterdi.
Brezilya'da sel: 3 ölü
Brezilya'nın kuzeydoğusunda, aşırı yağışlar nedeniyle yaşanan sel baskını ve toprak kayması sonucu 3 kişi öldü, 35 bin kişi evsiz kaldı. Yetkililer, Marahnao ve komşu Bahia eyaletlerinde sellerden etkilenenlerin tahliye edildiğini, aralarında bir bebeğin de bulunduğu 3 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Aşırı yağışların bölgede iki haftadır etkili olduğu bildirildi.
Obama kimseye yaranamadı
ABD Başkanı Barack Obama, '1915 Ermeni olaylarını anma günü' olan 24 Nisan'da yayımladığı olaylara ilişkin yazılı açıklamasında 'soykırım' ifadesini kullanmadı. Obama bunun yerine Ermenice 'Meds Yeghern' dedi; 'Büyük Felaket'. Obama açıklamasının başında, 'Bundan 94 yıl önce 20. yüzyılın en büyük kötülüklerinden biri gerçekleşti' dedi. Obama, 'Her yıl bugün, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1.5 milyon Ermeninin ölüme gönderilmesini ve katledilmesini anıyoruz' ifadesini de kullandı.
Ancak Obama bu açıklamalarıyla ne Türkiye'ye ne de Ermenistan'a yaranabildi. ABD'deki en büyük iki Ermeni kuruluşu Amerikan Ermeni Ulusal Kongresi (ANCA) ve Amerika Ermeni Asamblesi (AAA), ABD Başkanı Barack Obama'nın 24 Nisan açıklamasından memnun olmadı ve Obama'yı, geçen yıl verdiği sözleri tutmamakla suçladı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Obama'nın açıklamasında katılmadığı ifadeler olduğunu söyleyerek, "1915'te yüz binlerce Türk de hayatını kaybetti. Herkesin acısının paylaşılması gerekir'' dedi.
Obama konuşmasında ayrıca, Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşmanın gerekliliğine vurgu yaparak, ABD'nin bu çabaları destekleyeceğini belirtti.
(Derleyen: Berza Şimşek)