‘Dünya gördü AKP görmedi’

Eski CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, uluslararası kuruluşların AKP’yi ekonominin kötü gidişatıyla ilgili 2013’ten beri kaç kez uyardığını ancak mevcut ekonomi yönetiminin önlem almadığını söyledi.

Kesici, gazetemize yaptığı değerlendirmede, dünyadaki dolar likiditesinin azalmasıyla özellikle gelişen ülkelerin ‘sermaye donma riski’ ile karşı karşıya olduğunu belirterek The Economist Intelligence Unit’in Eylül 2013’te açıkladığı endekse göre Türkiye’nin bu ülkelerin başında geldiğine dikkat çekti.

Kesici, şöyle devam etti: “Dünyada çok miktarda olan dolar Amerika’ya çekilirse bundan ülkeler nasıl etkilenecek, böyle bir endekste en kötü etkilenecek ülke Türkiye görünüyor. Bu endeks 20 Eylül 2013’te açıklandı. Mevcut AKP hükümetinin Eylül 2013’te bütün dünyaya ilan edilen bu endeksi ya yeteri kadar ciddiye almamış olmaları veya algılayamamış olmaları sıkıntı yaratıyor. Yani dünyada böyle bir daralma olacaktır. 2013’ten beri bu bütün dünyaya ilan edilmiştir. Ama bizimkiler hala cümbüş çalmaya devam ettiler, halbuki böyle bir durum yok.”

Ekonomideki kötü gidişi teyit eden bir diğer endeksin de Bloomberg olduğunu belirten Kesici, “Bloomberg’e göre Türkiye, dünyanın en kötü 15 ekonomisi içinde 9. sırada. Bizimkiler dünya ekonomisinde Türkiye’nin yerini abarta abarta bitiremiyor ama 2 Mart 2015’te yayımlanan bu endekste Türkiye’nin dünyanın en kötü ekonomisi olduğu ilan edildi. Hükümetten buna bir itiraz da gelmedi” dedi.

YATIRIMLAR DÜŞTÜ

İlhan Kesici, yapısal bozulmanın en önemli göstergesi olarak kamu ve özel sektör yatırımlarındaki düşüşü gösterdi. 1998’de kamu ve özel sektör yatırımları milli gelirin yüzde 24.3’ü iken bu oran 2013’te yüzde 20’ye indi. Kesici’nin verdiği bilgiye göre son 8 yılda Türkiye gelişen ülkelerden daha az büyüdü. Sabit fiyatlarla dolar bazında kişi başı milli gelirde 7 yıldır yerinde saydı. Türkiye çok partili dönemde (57 yıl) ortalama yüzde 5.1 büyürken 12 yıllık AKP iktidarında yüzde 4.7, son 8 yılda yüzde 3.3 büyüyebildi.

SANAYİ DE TASARRUF DA KALMADI

Yapısal bozulmanın diğer önemli göstergeleri olarak da imalat sanayisi ve yurtiçi tasarruflardaki düşüşü gösteren Kesici, milli gelirde imalat sanayinin payının 1998’de yüzde 23.6 iken 2013’te yüzde 15’e gerilediğini söyledi. İç tasarrufların milli gelirdeki payının da 1998’deki yüzde 24’ten yüzde 14’e gerilediğini belirtti. Kesici, hanehalkının borçluluk oranındaki artışa dikkat çekti. Hanehalkı borçları 2002’de 4 milyar dolar iken 2014’te 155 milyar dolara çıktı. Toplam dış borç ise 107 milyar dolardan 398 milyar dolara yükseldi.

IMF çok sert dille uyardı İlhan Kesici, Türkiye ekonomisi ile ilgili önemli uyarılar arasında en sorunlu olanın Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 5 Aralık 2014’te yayımladığı Türkiye raporu olduğuna dikkat çekti. Kesici, “IMF’nin hükümetimize resmen verdiği raporun son satırında deniliyor ki, ‘Türk yetkilileri, Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu riskleri bizim algıladığımız gibi algılamıyor’ Bu diplomatik bir dille, en yumuşak şekilde ifade edilmiş bir söylemdir. Bu da şu demek: Türk ekonomisinin karşı karşıya olduğu riskler çok ciddidir, bunu Türk ekonomi yetkililerine bıkmadan usanmadan anlattık, fakat bunlar ekonominin hangi durumda olduğunu ya anlamıyorlar, algılayamıyorlar ya da aldırış etmiyorlar. Bu ileri derecede suçlayıcı bir dildir. Diplomatik dilde de çok az rastlanan bir şeydir” diye konuştu. Türkiye’nin 2001’den beri çok istikrarsız ve sağlıksız bir büyüme trendi olduğunu vurgulayan Kesici, “Böyle bir durum her ekonomiye kalp krizi geçirtir” dedi.

HARCAMALAR ARTTI

Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları birinci çeyrekte sabit fiyatlarla yüzde 4.5’lik artışla 20 milyar 982 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 11.1’lik artışla 316 milyar 311 milyon lira oldu. Devletin nihai tüketim harcamaları söz konusu dönemde sabit fiyatlarla yüzde 2.5 artarak 3 milyar 211 milyon lira, cari fiyatlarla yüzde 7.9’luk artışla 66 milyar 891 milyon lira olarak gerçekleşti.