Dövizle borca yasak

Hükümet, kur artışı nedeniyle yükselen borçlanmanın önüne geçmek için küçük işletmelere dövizle borçlanmayı yasaklıyor.

Mustafa Çakır

Hükümet kur artışı nedeniyle artan özel sektör borçlarının önüne geçebilmek için çözümü yasakta buldu. İhracatçı olmayan küçük işletmelere dövizle borçlanma yasaklanacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda önceki gün akşam Hazine Müsteşarlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu ve Merkez Bankası’nın bütçeleri ele alındı. Bütçeden dikkat çekenler şöyle:

* Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in verdiği bilgiye göre, Merkez Bankası’nın alacağı yetkiyle küçük işletmelere ihracatçı olmamaları halinde dövizle borçlanma yasaklanacak.

* İhracatçıya dövizle ya da dövize endeksli borçlanmanın önü açık. Ancak bunun için kapasiteye bakılacak. 3 yılda yaptığı ihracata göre borçlanma izni verilecek. Büyük şirketler ise finansal korumaya zorlanacak.

8.7 milyar Hazine’de

* 2017’de uygulanan mali tedbirlerin etkisiyle genel devlet açığının yüzde 2.4’e yükselmesi öngörülüyor.

* Hazine’nin borç üstlenim garantilerinde fatura ortaya çıktı. Hazine Müsteşarlığı bugüne kadar 8.7 milyar dolar borç üstlenim anlaşması imzaladı.

* 2017 Hazine Finansman Programı’nda 117.2 milyar lira borçlanma yapılması öngörüldü. Ancak yıl içerisinde liradaki değer kaybı nedeniyle borç servisinde yaşanan artış, ekonominin desteklenmesi amacıyla alınan tedbirlerin etkisi ve yıllara sari bütçe emanetlerinin ödenmesinin yarattığı nakit talebi nedeniyle yıl başında öngörülenin 40.3 milyar lira üzerinde net borçlanma ihtiyacı doğdu.

* Yıl sonunda toplam borçlanmanın 162.3 milyar lira olması öngörülüyor. 2018 Hazine Finansman Programı’nda ise 158.2 milyar lira borçlanma planlanıyor.

56 milyar geri ödeme

* Şimşek, neden bu kadar borçlanıldığı konusunda “İki husus var; bir tanesi yılın son 3-4 ayındaki bütçe açığının finansmanı, ikincisi de gelecek yılın ilk 3 ayındaki 56 milyar liraya varan borç geri ödememiz” dedi.

* Kamu-özel işbirliği projelerinde 2018 bütçe ödemesi 6.2 milyar lira olacak.

25 bin firmanın döviz açığı var

* Şimşek’in verdiği bilgiye göre 25 bin firmanın döviz açık pozisyonu var. Merkez Bankası verilerine göre, 2017 Ağustos sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 216 milyar ABD doları düzeyinde. Bu rakam, 2016 yıl sonu rakamının 13.3 milyar ABD Doları üzerinde. Kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise 17.5 milyar ABD Doları düzeyinde. Bu rakam da 2016 yıl sonu rakamından 3.2 milyar ABD Doları fazla.

Ağustos sonu itibarıyla kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplam 70.5 milyar ABD Doları tutarında.