Dohuk’ta yine kriz çıktı
‘Rojava’da birlik’ için yapılan zirvede şimdi de kanton sistemi konusunda görüş ayrılığı yaşanıyor.
Mahmut Oral/DohukKuzey Irak Bölgesel Kürt YönetimiBaşkan Mesud Barzani’nin Rojava’daki Kürtler arasındaki sorunların çözümü ve birliğin sağlanması için Dohuk’ta topladığı zirve 6. gününü geride bıraktı. PYD’nin de içinde bulunduğu Demokratik Birlik Hareketi (TEV-DEM) ve Barzani’ye yakın Suriye Kürt Ulusal Kongresi (ENKS), yönetim için oluşturulacak yeni mecliste anlaşırken, Rojava’yı savunmak için oluşturulacak silahlı güç konusunda anlaşamıyor. ENKS, kanton sisteminin iptal edilerek merkezi yönetime geçilmesini isterken TEV-DEM, kantonlardan vazgeçmelerinin mümkün olmadığını söylüyor. Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkan, Mesud Barzani, 2011 yılının Temmuz ayında Rojavalı Kürtleri bir araya getirerek oluşturduğu “Erbil mutabakatının” çökmesinin ardından, Rojavalı Kürtler arasında sorunların çözümü için geçen salı günü yönetimi elinde bulunduran PYD ve diğer Kürt parti ve oluşumlarını bu kez Dohuk’ta bir araya getirmişti. Birkaç gün sürmesi planlanan zirve 6 gündür devam ediyor. PYD’nin de içinde bulunduğu Demokratik Birlik Hareketi (TEV-DEM) ve Barzani’ye yakın Suriye Kürt Ulusal Kongresi (ENKS), yönetim için oluşturulacak yeni mecliste anlaşırken, bu kez ortak savunma gücü ve yönetim şekli konusunda anlaşmazlığa düştü.
Kanton tartışması
PYD’nin de içinde bulunduğu siyasi grup, bir süreden beri Rojava’da Cizire, Afrin ve Kobani adıyla üç kanton ilan etmiş, bu kantonların Suriye’nin bütünlüğü içinde özerk yönetimler olduğunu belirtmişti. ENKS’nin en öncelikli isteği, kanton yönetimlerine son verilerek Suriye içerisinde Rojava Kürtleri için tek bir merkezi yönetim oluşturulması. Yani üç kantonun feshedilip tek bir Kürt yönetimi oluşturulması. TEV-DEM ise bu talebe karşı çıkıyor. TEVDEM bu kararı kendilerinin vermesinin mümkün olmadığını, ait oldukları siyasi düşüncenin bir projesi olduğunu belirterek böyle bir isteği onaylamaları halinde halka hesap veremeyeceklerini dile getiriyor.
Diğer bir tartışma noktası ise Rojava’nın savunması için silahlı güç oluşturulması. TEV-DEM ve PYD, ENKS ve diğer Kürt parti ve oluşumları yeni bir silahlı güç oluşturacaksa bunun YPG bünyesine katılmasını istiyor. ENKS ise ortak bir silahlı güç oluşturularak Rojava’nın savunulmasını talep ediyor. TEV-DEM, “Rojava’da ikinci bir silahlı gücü kabul etmeyiz” derken, ENKS yetkilileri “Bütün çalışmalarımızı ortak olarak yapmalıyız” diyor.
Zirvede mektup diplomasisi
Bunun üzerine toplantıda Mesud Barzani adına gözlemcilik ve taraflar arasında arabuluculuk yapan Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanlık Divanı Üyesi Dr. Hamit Derbendi ve PYD Eşbaşkanı Salih Müslim tarafından, Mesud Barzani’ye hitaben, ayrı ayrı mektuplar yazıldığı belirtildi. Mektupların içeriği ise açıklanmadı. Öte yandan Kuzey Irak’taki 43 siyasi parti, Kobani’ye destek için bir toplantı yaptıktan
sonra ortak bir deklarasyon yayımladı. Eski Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin partisi olan
Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) çağrısıyla toplanan, aralarında Barzani’nin KDP’si ile bölgenin
en büyük üçüncü partisi olan Goran (Değişim) Partisi ve bir grup Türkmen partisinin de yer aldığı partiler, Kürt diyasporası ve siyasi partilerine çağrı yaptı. Yapılan çağrıda “Çalışmalarınızda ayrı ayrı teröristleri kınayın. Savaşçıların morallerini yükseltin” denildi.
Kobani’de çatışma şiddetlendi
IŞİD’in, Rojava’nın Kobani kantonuna ağır silahlarla başlattığı saldırı 35. gününü geride bıraktı. Uluslararası koalisyonun hava saldırıları ve YPG’nin direnişiyle geri çekilen IŞİD militanları önceki gece kentin doğusuna saldırı başlattı. IŞİD’in bombalı araçlarla saldırılar düzenlediği, şiddetli çatışmaların yaşandığı bildirildi. IŞİD’in 15 Eylül’de Kobani’ye başlattığı saldırı sürüyor. PYD’nin silahlı kanadı YPG’nin direnişi ve ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun hava saldırılarıyla son 1 haftada geri çekilmek zorunda kalan IŞİD militanları önceki gece kentin doğusuna saldırdı. Gece boyunca çok şiddetli çatışmalar yaşandı. IŞİD kenti havan toplarıyla, bomba yüklü otomobillerle saldırılar düzenledi. Kobani’de bulunan gazetecilerden Abdulrahman Gök, son günlerdeki en şiddetli çatışmaların yaşandığını söylerken IŞİD’in belediye binası ve pazaryeri dahil üç koldan saldırı düzenlediğini aktardı. “Çatışmalar sabaha kadar durmadı. Sabah kent içinde dolaştığımızda hasar görmüş araçlar ve patlamamış havan topları ve büyük bir yıkımla karşılaştık” dedi.
IŞİD şehir savaşında başarılı olamadı
Suriye’deki silahlı İslamcı muhalefeti destekleyen Londra merkezli Suriye Gözlemevi, son iki günde 70 IŞİD militanının öldürüldüğünü, YPG ile birlikte savaşan Rakka Tugayı Devrimcileri’nin ise iki IŞİD militanını infaz ettiklerini, bunlardan birisinin 15 yaşında olduğunu kaydetti. Daily Telegraph gazetesi ise Kobani sınırından yaralı Kürt savaşçılarla, Türkiye’ye geçen bazı IŞİD karşıtı komutanlarla görüştü. IŞİD’in son dönemdeki gerilemesinde 7 Ekim’de başlayan Amerikan saldırılarının yanı sıra IŞİD militanlarının şehir savaşına alışkın olmaması ve Kobani’nin sokaklarını hiç bilmemesinin rolü olduğunu aktardılar. YPG yetkilileriden İdris Nassan, Telegraph’a YPG’nin Amerikalılarla yakın işbirlikleri bulunduğunu aktarırken “Amerikalılarla doğrudan çalışan bir dizi YPG’li var” dedi. Kobani’deki medya aktivisti Bahoz Horan ise IŞİD’in artık Amerikan hava saldırıları
ve Kobani’deki YPG’liler arasında sıkıştığını ve kaçmaya çalıştığını iddia etti. Horan, IŞİD savaşçılarının hâlâ şehrin yüzde 20’sinde boş evlerde bulunduklarını, IŞİD zayıflamış olsa da tehdidin sona ermediğini sözlerine ekledi. Çatışmalar sırasında dün öğle saatlerinde Suriye tarafından ateşlenen 2 havan topu mermisi sınırı aşarak Türkiye topraklarına düştü.