Direnişin adı kadın

İstedikleri insanca bir yaşam ve çalışma koşulları, bunun için de sendikalı olmaktı. Ancak her iki işyerinde de sendikal çalışma başladıktan sonra işten atmalar da başladı. Bir kısmı, koşulları zorladığı için haklarını alıp yollarına başka türlü devam kararı aldı. Bir kısmı ise inatla hem işleri hem de sendikal örgütlülük için direndi, direnmeye devam ediyor kimi 107 gündür kimi 135 gün...

Gebze Darıca’da yer alan 600 kişinin çalıştığı VİP Giyim’de sendikalı oldukları için işten çıkarılan iki kadın işçinin direnişi 107. günde de sürüyor. VİP Giyim’de direnen kadınlardan Kadriye Horlu ve sendika temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, 2019 yılında örgütlenme faaliyeti başlatan ve kadınların ağırlıklı olarak çalıştığı VİP Giyim’de işyeri yönetimi işçilerin sendikal haklarını kullanmalarını engellemeye çalıştı. 

Sendikal faaliyetleri öğrenen işveren, işçilere sendikadan ayrılmaları için baskı uygulayarak 130’dan fazla işçiyi sendikadan istifa ettirdi. Hatta, sendika liderlerini de işten çıkararak gözdağı vermeye çalıştı. 

Ancak yirmi yıldan daha fazla kıdemi olan işçilerden Kadriye Horlu ve Nimet Özkaya küçülme bahanesiyle işten çıkarılırken diğer yandan şirket işçi almaya devam etti. Kadriye Horlu tek başına direnişe geçmeye karar verdi ve mücadele başlatarak işyerinde çalışmaya devam eden arkadaşlarına da umut oldu. Soğuk havalara rağmen işyeri kapısında bekleyen işçiler işe geri dönmek için direnişe geçerken, sendikal baskıların son bulması ve sendikaya saygı duyulması çağrısında bulunmaya devam ediyorlar. Deriteks Sendikası işyerinde üretim yapan küresel markalara da ulaşarak işyerinde temel hak ihlallerini raporladı ve markalar da işyerinde denetimler yapmaya başladı.  

Deriteks’in bağlı olduğu küresel federasyon IndustriALL da sürece dahil olarak örgütlenme özgürlüğüne saygı duyması için işverene çağrıda bulundu ve sorunun çözümü için Deriteks ile diyalog sürecinin işletmesi gerektiğini belirtti. Kadınların başlattığı mücadelenin kamuoyunda görünür olmasıyla çok sayıda destek ziyareti yapılmaya devam ediyor.  

‘EŞİM DESTEKLİYOR’

Daha kalabalık başlayıp iki kişi olarak sürdürdükleri direnişleri için konuştuğumuz Kadriye Horlu, “Pek çoğumuzu işten attılar, direnişe başladık. Ama şimdi iki kişi kaldık. Çünkü hayat zor, geçinmek için çalışmak gerekiyor. Onlar tazminatlarını alıp vazgeçtiler ancak ben kabul etmedim” dedi. 

23 yıldır aynı işyerinde çalıştığını anlatan Horlu, çalışanların yüzde 80’inin kadın olduğunu, geri kalan yüzde 10’unun Suriyeli erkek, yüzde 10’unun da Türk erkek işçilerden oluştuğu bilgisini verdi. 

En büyük destekçisinin eşi ve ailesi olduğunu belirten Horlu, “İşyerindeki arkadaşlar göz temasından bile kaçıyor. Çünkü ustabaşları onları korkutuyor, işsizlikle ve tazminat vermemekle tehdit ediyor. Ama ben biliyorum, birlik olursak her şey daha kolay olur. Mesala Petrol İş Sendikası bize hep destek veriyor, onlar yanımızda olunca kendimizi çok daha iyi hissediyoruz” diye anlatıyor. 

DİSK BAŞKANI ARZU CERKEZOGLU: 8 MART'TA ALANLARDA OLACAĞIZ.

Çalışma hayatında kadınların en önemli sorunları işsizlik, daha fazla ayrımcılık, düşük ücret ve güvencesizlik. Ayrımcılık işe alım sürecinden itibaren başlıyor. İşsizlik en çok genç kadınları etkiliyor. Büyük kentlerde genç kadın işsizliği %40'ları aştı. Kadın İşçiler erkeklere göre daha düşük ücret alıyor, daha uzun çalışma saatlerine mahkum ediliyor ve kayıt dışı çalıştırma daha çok  kadınları hedef alıyor. 2019 yılında 500 bin kadın ev içi bakım hizmetleri nedeniyle işinden ayrıldı. 12 milyon kadın ev işleri nedeniyle çalışma hayatına giremedi. Bizlet DİSK'li kadınlar olarak tüm eşitsizliklere, ayrımcılığa ve şiddete karşı emeğimize ve yaşamımıza sahip çıkmak için 8 Mart'ta alanlarda olacağız.

HORLU: BİRLİK OLURSAK YENİLMEYİZ

Horlu’ya 8 Mart için bir mesajı olup olmadığını sorduğumda yanıtı, “Biz kadın işçiler, haklarımız için susmalalı birlik olmalıyız. Bugün sustuğumuz için fabrikalarda, işyerlerinde birçok temel hakkımız verilmiyor. Önümüzdeki 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar günü, taleplerimizi dillendirmek için ayrı bir fırsat. 8 Mart’ta sömürü düzenine karşı birlik olalım, insanca bir yaşam için mücadele edelim” oldu.

BU FABRİKANIN SİCİLİ KÖTÜ

Bundan tam beş yıl önce bir işten atılma ve direniş öyküsü yazmıştık. O işyerinde yeniden direniş var şimdi.  2019’da tekrardan başlayan sendikal faaliyet sonrası 4 kadın üye işten çıkarıldı. O zamanki adı “SF Leather Deri” olan şimdiki adıyla SF Trade Tekstil şirketinde sendikalaşma faaliyeti devam ediyor.

SF Trade, deri ve tekstil sektörlerinde küresel şirketlerin Türkiye’deki önemli tedarikçilerinden biri. Deri grubunda Mulberry, otomotiv grubunda VW ve Mercedes-Benz, bebek ve hasta ürünleri grubunda BabyBjorn, Molift, Odder, Britax Römer, Liko gibi küresel markalar için üretim yapıyor. İzmir Gaziemir’deki Ege Serbest Bölgesi’nde yer alan SF Trade, Deriteks’e üye olan 4 kadın işçi, Pınar Toy, Ayşe Erim, Nurcan Köksal, Sevcan Sarıoğlan’ı sendikalı oldukları gerekçesiyle işten çıkardı. İşten çıkarılan 4 kadın sendika liderinin işe geri dönmek için verdikleri mücadele 135 gününde devam ediyor.

SF Trade ilk kez 2015 yılındaki 14 sendika üyesi işçinin işten çıkarılması ve küresel çapta başlayan kampanyalarla gündeme geldi. Firmanın deri grubunda başlayan sendikalaşma nedeniyle ana müşterisi Mulberry’e karşı küresel eylemler organize edildi. SF Trade 2015 yılında yapılan kampanyaların etkisiyle çıkardığı işçilere tazminat ödemeyi ve sendika ile protokol anlaşması yapmayı kabul etti. Ancak firma kısa süre sonra yeninden sendika üyelerini işten çıkarması ile gündeme gelmeye devam etti.

SF Trade 2019 Ağustos ayında tekrardan başlayan sendikalaşma kampanyası sonrası 25 Ekim 2019 tarihinde 2 kadın sendika liderini işten çıkardı. Sonrasında 2 kadın sendika liderini daha çıkardı ve 4 kadın sendika lideri serbest bölge önünde işe geri dönmek için 135 gündür direnişlerini devam ettiriyorlar. Çıkarılan işçiler, SF Trade’de üretim yaptıran küresel müşterilere taşıdıkları pankartlarla seslenerek sendikal baskıları sonlandırması için tedarikçi firmayla iletişime geçmeleri ve sorumlu davranmaları çağrısında bulunuyor.