‘Devletin çeteleşmesi’
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, Bingöl saldırısıyla ilgili, “Olayın olduğu andan itibaren gerekli talimatlar verildi ve teröristler bir iki saat içerisinde cezalandırıldılar” sözleri tartışma yarattı.
Türey Köse/CumhuriyetCHP Denizli Milletvekili İlhan Cihaner, bu sözleri, “devletin çeteleştiğinin, IŞİD’leştiğinin göstergesi” olarak değerlendirirken CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen, “Hukuk devletinde cezayı kolluk kuvveti vermez, yargı verir” dedi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Devrim Güngör de “Ortalık toz dumanken devleti yönetenlerin hukuki bir dille konuşmaları çok daha yerinde olur” uyarısında bulundu.
Başbakan Davutoğlu’nun Bingöl saldırısıyla ilgili “cezalandırıldılar” sözleri ve CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na “Sadece sussun. Fikrine ve aklına ihtiyacımız yok” diye çatması tepkilere neden oldu. İlhan Cihaner bu sözleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Müslümanın Müslümana canı, kanı, malı, ırzı haramdır” sözleriyle birlikte değerlendirmek gerektiğinin altını çizerken “Tam da IŞİD zihniyeti budur işte. Müslüman değilsen ya da onun kriterine göre değilsen canın, malın, kanın helal olabilir! Bu sözler, Başbakan’ın açıklamasıyla birlikte devletin nasıl çeteleştiğinin bir kez daha ispatıdır” dedi. İnsanlara “provokasyona gelmeyin” denilen bir ortamda ve henüz hukuken “bu işi bu adamlar yapmıştır” yargısı çıkmadan, bu tür açıklamalar
yapılmasının sakıncalarına dikkat çeken Cihaner, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bu toz duman içerisinde, çatışmada öldürdüğünüz kişileri ‘cezalandırdık’ diyorsanız, bu artık çeteleşmenin ve IŞİD zihniyetin Türkiye’de egemen olduğunun ve olacağının ve bundan da hiç rahatsızlık duymadıklarının da göstergesidir. Tabii ki polislere saldırı kabul edilemez, hukuken en sert ve seri şekilde gereğinin yapılması gerekir. Peşin suçlu ilan edilip peşinen mahkûm ettikleri insanların suçsuz olduğunu çok gördük. Velev ki bu kişiler o eylemin sorumlusuysa bile, devlete düşen yakalayıp yargıya teslim etmektir. Birilerinin insanlığı, hukuku hatırlatması lazım bunlara. Bu anlayışla yaklaşılırsa, birilerinin de ortaya çıkıp kendilerince suçlu bulduklarını cezalandırmaya kalkması meşru bir hak gibi görülebilir.”
Cezayı başbakan değil yargı verir
Rıza Türmen de “cezalandırıldılar” sözünün hukuk devletiyle bağdaşmadığını vurguladı. Türmen “Hukuk devletinde bir suç işlenmişse bu suçun cezasını yargı verir. Başbakanın sözü pek hukuk devletiyle bağdaşmıyor. Bu ceza nedir? Dövüldüler mi, öldürüldüler mi? Hukuk devletinde cezayı kolluk güçleri vermez, yargı verir” dedi.
Prof. Güngör: Hukuk diliyle konuşmalı
Doç. Dr. Devrim Güngör, “Ortalık toz dumanken, herkesin ne söylediğe çok dikkat etmesi gerekir.
Şahsi öç duygusunu tatmin etmek amacıyla söylenmiş sözler gibi görünüyor. O anki tepkiyi yatıştırmak için söylendiğini düşünsek bile hukuken doğru değil. Devleti yönetenlerin hukuki bir dille konuşmaları çok daha yerinde olur” dedi. “Saldırının kendisini düşündürücü, ardından bu açıklamanın yapılması da düşündürücü” diyen Güngör, şu görüşleri dile getirdi:
“Hukuka göre olması gerekenler belli. Silah kullanma yetkisinin kanun tarafından belirlenmiş şartları var. Bu şartlar varsa, silah kullanılması meşrudur. Bu şartlar oluşmadan kullanıldıysa hukuka aykırı olur. Devletin cezalandırma ilişkisine müdahil olmasının nedeni, öç duygusunun yaratacağı olumsuzlukları gidermektir.”