Devlet sosyal işlev üstlenmeli

Koronavirüsün yarattığı olağanüstü durum nedeniyle, Türkiye ekonomisini çeviren çeşitli sektörlerdeki küçük işletmeler, 1 Nisan’dan önce mutlaka vergi ve kesintiler konusunda devletin sosyal bir işlev üstlenmesinin kaçınılmaz olduğunu savunuyorlar.

Işık Kansu

Küçük işletmecilerden, kendileriyle yaptığımız görüşmelerde, içinde bulundukları sıkıntıları özetleyecek örnek vermelerini istedik. Durumu şöyle aktardılar: Sözgelimi bir küçük işletmeci 12 kişi çalıştırıyor. Bunun yanında dışarıdan mühendislik, işyeri hekimliği vb. gibi 8 ayrı alanda teknik hizmet alıyor. 

İşletme, koronavirüs salgını patlak verdiğinden beri, neredeyse üretimi durdurmuş durumda. Ancak, 26 Martta yaklaşık 25 bin lira KDV, 5 bin lira da muhtasar ödemesi yapması gerekiyor. 

31 Mart günü de bu ödemelere, 10 bin lira Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve 10 bin liralık eletrik parası da eklenecek. Bu ödemelerin toplamı 50 bin lirayı buluyor. Neredeyse hiçbir üretim gerçekleştiremeden ve dolayısıyla satış yapamadan işletme devlete 31 Mart gününe değin 50 bin lira ödeme yapmak zorunda kalacak. 

Aynı işletmecinin 12 işçiye 1-5 Nisan arasında ödeyeceği ücret miktarı 30 lira dolaylarında. Diğer 8 ayrı hizmet alımı için de aşağı yukarı 7 bin 500 lira ödeyecek. Görüştüğümüz küçük işletmeci ve çevresindeki diğer küçük ve orta büyüklükte işletme sahipleri, devletin kimi vergi ve benzeri kesinti ile ödemelere 1 Nisan’da yapacağı kolaylık ve muafiyetin bir anlamı olmayacağını, çünkü o kesintilerin 31 Mart’a değin ödenmesi gerektiğini belirtiyor ve şu öneriyi getiriyorlar: “Virüs salgınının yarattığı olağanüstü durum nedeniyle bir sosyal devletin yapacağı önemli iş, vergi ve diğer kesintilerin 1 Nisan’dan önce ötelenmesi ya da bir kereye mahsus devlet tarafından üstlenilmesi gerekiyor. Böyle bir uygulama, küçük işletmeleri büyük ölçüde rahatlatır ve işçilerin ücretlerini, üretim yapılamasa ya da düşse bile birkaç ay ödeme olanağına kavuşturur. Yoksa hem sistem tıkanacak, hem de çok sayıda işletmeyle birlikte işçiler darboğaza girecek.”

YAŞAYABİLMESİ İÇİN BESLENMEYE İHTİYACI VAR

İç Anadolu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (İÇASİFED) Başkanı Mehmet Akyürek de konuya ilişkin dün bir açıklama yaptı. KOBİ’leri kaplumbağaya benzeten Akyürek, “Yaşanan olağanüstü durumlar ekonomik savaşa dönüşmüştür. Tehlike anında kaplumbağa kabuğuna çekilecektir. Ortamın normale dönmesini bekleyecektir. Yaşayabilmesi için nefes alması az da olsa beslenmeye ihtiyacı vardır. Ekonomiye yön veren merkezi idare hızlı kararlar alıp uygulamaya geçmelidir” dedi. Akyürek, kamu alacaklarının ötelenmesi yerine, bunların silinmesi gerektiğinin altını çizdi ve KOBİ’ler için destek paketi, desteğin tüm sektörlere yansıtılması için ivedilikle çalışma yapılmasını önerdi.