Desteklerde aslan payı gayrimenkule
15 Temmuz’dan sonra hükümet konut satışlarını artırmak için KDV ve tapu harcı indiriminden, yabancıya vatandaşlık verilmesine kadar sayısız destek açıkladı.
Şehriban KıraçHükümet ekonomide yaşanan yavaşlamayı önlemek için otomotivden, gayrimenkule, beyaz eşyadan mobilyaya, esnaftan, sanatkâra kadar her kesime teşvikler verdi.
Özellikle referandum öncesi bu birçok alandaki destekler de hız kazandı. Sektörlere verilen desteklerde ise aslan payını gayrimenkul aldı. Özellikle 15 Temmuz darbe girişiminden sonra durma noktasına gelen konut satışlarını artırmak için 20 yıl vadeli konut satışlarından tapu harcı indirimine, yabancıya vatandaşlık verilmesine kadar sayısız teşvik ve destek verildi.
Bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla başlayan konut seferberliğine bağlı olarak, gayrimenkule yönelik hem hükümet hem de sektördeki firmalar tarafından verilen desteklerin sayısı Ağustos 2016’dan bugüne kadar 20’yi buldu. İşte sektöre verilen bazı destekler şöyle:
KAMPANYA SEFERBERLİĞİ- Darbe girişimi sonrası Ağustos 2016’da kampanya seferberliği başladı.120 ay vade ve 0.7 faiz oranı ile binlerce ev satıldı.
FAİZLER DÜŞTÜ- Cumhurbaşkanı Erdoğan bankalara seslendi ve konut kredi faizleri düştü.
PEŞİNAT İNDİ- Konut kredi kullanımında yüzde 25 olan peşinat kullanımı yüzde 20’ye çekildi.
İMAR YÖNETMELİĞİ ERTELENDİ- Yeni imar yönetmeliği 30 Haziran 2017’ye ertelendi. Böylece dönüşüm projelerinde yüzde 25 ek emsal hakkı sağlandı.
İptal yok
DÖNÜŞÜM İÇİN YÖNETMELİK- Kentsel dönüşümü hızlandıracak yönetmelik hazırlandı. Riskli alan ilanları kolaylaştı, iptal davalarının önü kapatıldı.
İADE SÜRECİ KISALDI- 36 ay olan konut iade süreci 24 aya çekildi. Alıcının tazminatı kademeli olarak yüzde 8’e çekildi. Konutu iade eden tüketici parasını eski düzenlemede 90 günde iade alıyordu, bu sürede 180 güne çıkarıldı.
20 YIL VADE- İlk kampanya seferberliğini 15 Temmuz darbe girişimi sonrası yapan Emlak Konut GYO, 2. seferberliğe 1 Şubat’ta başladı. Kampanya ile ev alacak vatandaşın peşinatı yüzde 20’den yüzde 5’e çekilirken, Türkiye’de ilk kez 240 ay yani 20 yıl vadeli konut satışı yapılmasının önü açıldı.
KDV İNDİ - Konutta KDV oranları yeniden belirlendi. Yüzde 8 KDV yüzde 1’e, yüzde 18 KDV yüzde 8’e düştü. 150 metrekareden büyük evlerde KDV yüzde 8’e çekildi. (31 Mart 2017’de süre dolacaktı ancak süre 30 Eylül’e kadar uzatıldı)
DAMGA VERGİSİ KALKTI- Gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri ve kat karşılığı sözleşmelerine ait damga vergisi oranı da sıfırlandı. Daha önce yaklaşık yüzde 1 oranında damga vergisi ödeniyordu.
YABANCIYA İSTİSNA- Türkiye’den mülk alan yabancıya KDV istisnası uygulanacağı açıklandı.
Yüzde 12 eridi
GAYRİMENKUL SERTİFİKASI- Borsa İstanbul, SPK ve TOKİ işbirliğiyle hazırlanan Gayrimenkul Sertifikası modeli ilk olarak Park Mavera 3’te başladı. Projeye ortak olma imkânı veren sistem sayesinde alınan pay, gayrimenkulün değeri arttıkça kazanç sağlayacak. Normal şartlarda konut sahibi olamayacak kesimlerin borsada büyük projelerden pay alıp kazanacağı iddiasıyla sunulan gayrimenkul sertifikası yaklaşık iki ayda yüzde 12 eridi.
YABANCIYA VATANDAŞLIK HAKKI- İnşaat sektörüne can suyu olacak yabancıya vatandaşlık düzenlemesi bu yıl başında uygulamaya girdi. Türkiye’de 1 milyon dolarlık ev alan, 2 milyon dolarlık yatırım yapan, 3 milyon dolarlık hesap açanlar vatandaş olacak.
TAPU HARÇLARI DÜŞTÜ- Tapu harçlarında geçen mart ayından itibaren 30 Eylül’e kadar indirim yapılırken, damga vergisi oranı da sıfırlandı. Tapu harcı yüzde 2 alıcı, yüzde 2 satıcından toplam yüzde 4 olarak uygulanıyordu.
GÜNLÜK EVE DÜZENLEME- Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde, haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise tutara bakılmaksızın kira geliri elde edenlerin vergiye tabi olduğu şeklinde yeni düzenleme yürürlüğe girdi.
GAYRİMENKUL BORSASI- Hükümet Uluslararası Gayrimenkul Borsası kurulmasına yönelik bir projeyi de hayata geçirmeyi planlıyor. İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi üyesi ülkelerin gönüllü katılımıyla kurulacak borsa üzerinden, Türkiye’deki herhangi bir gayrimenkul dünyanın başka bir yerinde satılabilecek.
Satışlarda sınırlı artış
Yabancıların Türkiye’de konut almalarını kolaylaştıran düzenlemelere rağmen satışlar istenilen seviyede artmıyor. Şubat 2016’dan beri azalan yabancının konut alımı ise, 14 ay sonra ilk kez geçen nisan ayında arttı. Nisanda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.7 artarak 1624 oldu. Nisan ayında Irak vatandaşları Türkiye’den 245 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 185 konut ile Suudi Arabistan, 169 konut ile Kuveyt izledi.