Davutoğlu’nun ‘CAN’ını sıkan zirve konuşmaları

AB ile Türkiye’nin mülteci gündemiyle bir araya geldiği zirvede Türkiye’nin insan hakları, demokratikleşme ve basın özgürlüğü konusunda her geçen gün kötüye giden sicili mikrofonlar önünde değil kapalı kapılar arkasında gündeme geldi. Duyduğu kaygıyı net olarak dile getiren Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Avrupa için basın özgürlüğü, insan hakları ve ifade özgürlüğünün temel değerler olduğunu anımsattı. İtalya Başbakanı Matteo Renzi de önceki gün zirveden önce gazetecilere yaptığı açıklamada Can Dündar ve Erdem Gül’ün AB liderlerine yazdığı mektubu anımsatarak “Diğer meslektaşlarım gibi ben de, tutuklanan iki gazetecinin bize gönderdiği bu mektubu yanımda götürüyorum” dedi.

AB kaynağı, “Türkiye’deki gelişmelerden derin endişe duyuyoruz ancak bu zirvenin gündemi farklıydı. AB, bu sorunlara 15 Aralık’ta yapılacak Genel İşler Konseyi toplantısında ele alacak ve toplantının ardından yayımlanacak kararda değinecek. AB-Türkiye arasındaki Ortaklık Konseyi toplantısında ele alınacak. Dündar ve Gül’ün tutuklanmasından da Türkiye’de peş peşe devam eden gelişmelerden de büyük endişe duyuyoruz. Tutuklanmaları kabul edilemez ve bu net olarak AB tarafından söylenecek” dedi.

AB Konseyi Başkanı Donald Tusk da önceki gün “Müzakere çerçevesi ve şu ana kadar alınan ilgili kararlar uygulanmaya devam ediliyor. Buna Avrupa değerlerine ve insan haklarına saygı da dahil” demişti. AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker da “Tabii ki insan hakları ve basın özgürlüğü konusunda fikir ayrılıklarımız var. Bu konulara döneceğiz” diye ifade etmişti.

İtalya Başbakanı Matteo Renzi de önceki gün İtalyan gazetecilere yaptığı açıklamada “Arkadaşım, Başbakan Davutoğlu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, AB ile olan bu karşılıklı ilişkiler ve diyalogda, insan hakları beklentilerimizden ödün vermediğimizi çok iyi bildiklerine inanıyorum.” Türkiye ile diyalog kapılarını açık tutmanın, İtalya’nın tarihi bir pozisyonu olduğunu söylen Renzi, “Ancak insan hakları, hukukun üstünlüğü ve demokrasi de bizim için yüksek derecede öneme sahiptir” dedi.

Davutoğlu: Esas olan tutuksuz yargılamadır AB ve Türkiye arasındaki zirve için Brüksel’e giderken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Ahmet Davutoğlu, Can Dündar ve Erdem Gül’ün tutuklanması hakkında konuştu. Davutoğlu, “Bu kadar kriz yaşanırken devlet tedbir almak zorunda. Aldığınız bu tedbirler saptırılarak ve kurallar da aşılarak yalan yanlış yorumlarla devleti zora sokacak şekilde devlet sırları yayımlanırsa bu suçtur. Yargının her adımında hükümeti suçlamak doğru değil. Ama esas olan tutuksuz yargılanmadır. Zorunlu haller dışında tutuksuz yargılama gibi bir yol belirlenmesinin doğru olacağı kanaatindeyim” dedi.

Tutuklama gölgesi Brüksel’in üstündeydi Türkiye-AB zirvesini değerlerdiren New York Times gazetesi, zirvenin Türkiye’nin bir Rus savaş uçağını düşürmesinden günler sonra gerçekleşmesine dikkat çekti. “Görüşmelerin üzerindeki bir kara bulut da iki Türk gazetecinin tutuklanmalarıydı” denilen haberde, bu gelişmenin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın iktidarında Türkiye’nin giderek otoriterleştiği kaygılarını derinleştirdiği vurgulanıyor. Yazıda, AP üyesi Marietje Schaake’nin “Türkiye’de temel özgürlüklerin sistematik olarak geriletildiğini gördük. İşbirliği için temel haklara saygı gerektiği gün gibi ortada” tespitine de yer veriliyor.