Davutoğlu: Esad yeni önerilere kapıyı kapattı

Davutoğlu, Dünya Ekonomik Forumu için bulunduğu İsviçre'nin Davos kentinde CNN Türk'ün canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Suriye konusunda Davos'ta yaptığı görüşmelere ilişkin soru üzerine Davutoğlu, "Benim gördüğüm şu, farklı kanaatlere de sahip olsalar Suriye artık insanlık vicdanını ciddi şekilde rahatsız ediyor" dedi.

Teklif ettikleri yöntemler ve görüşleri ayrı olsa bile, kim söz alırsa alsın herkesin böylesine büyük trajediye kayıtsız kalınmasından rahatsız olduğunu belirten Davutoğlu, iki yıldır Suriye'de insanların öldüğünü ancak BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'ye ilişkin hiçbir karar çıkaramadığını anımsattı.

BM Güvenlik Konseyi'nden Mali konusunda ise son atı ayda üç karar çıkarılabildiğini hatırlatan Davutoğlu, şöyle devam etti:
"Nasıl oluyor da BM Güvenlik Konseyi bir konuda bu kadar hızlı davranabiliyor, başka konuda bu kadar atıl olabiliyor? Bu soruyu sormak bizim hakkımız. Biz BM Güvenlik Konseyi üyesi değiliz ama BM Güvenlik Konseyi'nin aldığı ya da alamadığı kararlar bizim kaderimizi etkiliyorsa, hele hele Suriye'deki onbinlerce insanın ölümünden sonra şu anda milyonlarca insanın aç susuz kış şartlarında, barınaksız yaşama durumunda BM Güvenlik Konseyi nasıl kararsız kalabilir?"

Siyasi konularda anlaşmak zor olsa da insani konularda bir anlaşma sağlanması gerektiğini belirten Davutoğlu, dün BM Genel Sekreter Yardımcısı Valerie Amos'un kendisine Şam'dan Humus'a giden bir yardım konvoyunun 21 kontrol noktasından geçmek zorunda olduğunu, 21'incisinden geri döndürüldüğünü anlattığını kaydetti.

Rusya'nın tutumu

"Rusya, Beşar Esad'sız bir geçiş sürecine 'evet' diyor mu?" sorusu üzerine Davutoğlu, BM Genel Kurulu'nun 135 üyesinin Esad'sız geçiş öneren bir geçiş planını kabul ettiğini anımsattı.

Rusya ve İran'ın ise Cenevre Mutabakatı çerçevesinde geçiş hükümetinin kurulmasını kabul ettiğini ancak Esad ve şu anki güvenlik yapılanmasının aynen kalmasını istediğini anlatan Davutoğlu, ancak muhalefet kanadından 10 tane bakanın çalışma yapmak için Şam'a gitmesi halinde güvenliğin nasıl sağlanacağının soru işareti olduğunu kaydetti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in İstanbul ziyaretinde Türkiye ile Rusya'nın pozisyonlarının ciddi şekilde yaklaştığını ve sıralama açısından yeni fikirlerin gündeme geldiğini belirten Davutoğlu, şöyle devam etti:
"İbrahimi ve diğerlerine de bu iletildi ama Beşşar Esad'ın son konuşması ve takındığı tutum bu tür yeni önerilere kapıyı kapattı. Beşşar Esad sürekli bu tutumu sergiliyor. Bir önceki açıklamada, 'Hayır' dediği teklife daha sonra yaklaşıyor ama o sırada iş daha ileri bir aşamaya gidiyor. Sürekli yerine getiremediği, getirmediği, getirmek istemediği taahhütlerde bulunuyor. Artık uluslararası toplumun, Suriye toplumunun Beşşar Esad'a bu anlamda güveni kalmadı. O sebeple önümüzdeki dönemde mutlaka diplomatik arena tekrar hareketlenecek. Bu diplomatik atalet gerçekten herkes için ciddi bir utanç meselesidir."

PYD

Terör örgütü PKK'nın Suriye'deki uzantısı PYD ile ilgili soru üzerine Davutoğlu, Türkiye'nin Suriye'deki etnik gruplardan hiçbirisiyle problemi olmadığını belirtti. Ancak PYD ile sıkıntının iki yönlü olduğuna işaret eden Davutoğlu, bu sıkıntının ilkinin PYD'nin şu ana kadar Beşşar Esad'e verdiği destek olduğunu söyledi.

Esad'in terk ettiği bölgelerdeki silahları PYD'ye devrettiğini, PYD'nin de Esad adına jandarmalık yaptığını anlatan Davutoğlu, bunun da Suriye muhalefetinde ve halkında öfkeye sebebiyet verdiğini kaydetti.

PYD ile ilgili ikinci hususun da PYD'nin Türkiye'deki teröre verdiği ve vereceği destek olduğuna işaret eden Davutoğlu, "Bu iki hususun olmaması halinde bizim kimseyle bir sıkıntımız yok. Ancak bu iki konu PYD'nin Suriye'de meşru bir aktör haline dönüşmesini engelliyor. Suriye muhalefeti de bu konuda PYD'ye tepkili. Bir takım çatışmalar bu sebeple çıkıyor" dedi.

Irak'ın kuzeyindeki Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesud Barzani ile bu konuları konuştuklarını anlatan Davutoğlu, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu Başkanı Muaz el-Hatib'e de Barzani ile görüşmesini önerdiğini söyledi. Davutoğlu, Barzani ve Hatib'in bugün görüşebileceklerini belirtti.
Davutoğlu, "Bölgedeki bütün aktörlerin, kim olursa olsun, Suriye'deki bu acılı geçiş sürecinin acılarının dindirilmesi konusunda elinden bir şey geliyorsa bunu yapması lazım" dedi.

Barzani'nin bu konuda destek verip vermeyeceğinin sorulması üzerine Davutoğlu, Barzani'nin daha önce Suriye Kürtlerinin Suriye muhalefeti içinde yer alması konusunda desteği ve açıklamaları bulunduğunu anımsattı.

Paris'teki soruşturma

Paris'te üç kadının öldürülmesine ilişkin soruşturma hakkındaki bir soru üzerine Davutoğlu, şunları kaydetti:
"Şu anda eldeki bulgular örgüt içi hesaplaşma yönünde işaret veriyor. Tabii nihayet soruşturma süren bir konu. Ama olayın işleniş biçimi, bilinen birisinin şifreyle içeri girdiği, karşılandığı, oradaki çay içme düzenlemesine kadar birçok konular, bulgular var ki Fransız tarafı da bizimle paylaştı. Bunlar, örgüt içinden bilinen biri, güvenilen birisi tarafından bu cinayetlerin işlendiğini ortaya koyuyor."

İmralı görüşmeleri akabinde Barzani ile ne gibi görüşmeler yapıldığı sorusu üzerine de Davutoğlu, sürecin paralel yürüyebilmesi için Kuzey Irak'ta da tedbirler alınması gerektiğini ifade etti.

Kandil ve Mahmur'un bu bölgede olduğunu anımsatan Davutoğlu, bu bölgede de mesafe alınmaması halinde Türkiye içinde yapılan çalışmaların yeterli zemin bulamayabileceğini anımsattı.