Danıştay'dan '19 Mayıs' kutlamaları hakkında karar

Danıştay 10.Dairesi, Atatürkçü Düşünce Derneği'nin (ADD) "Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı" konulu MEB genelgesinin iptali için açtığı davayı karara bağladı.

Daire, söz konusu genelgenin iptaline hükmetti.

Kararda, ulusal ve resmi bayramlarda yapılacak törenlerin Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Milli Eğitim, Gençlik ve Spor ve Kültür Bakanlıklarınca müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenleneceğinin, bu yönetmeliğin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde yayımlanacağının 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'da kurala bağlandığı belirtildi.

Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliğinde törenlerin nasıl kutlanacağının düzenlendiği anlatılan kararda, yönetmelik kapsamında yayımlanan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ile Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı Kutlama Yönergesi'ne de atıfta bulunuldu.

Kararda, "Konuyla ilgili Kanun, Yönetmelik ve Yönerge hükümlerinden, Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının içeriği ve yerinin, kutlama komitesince Yönetmelik esasları dahilinde belirlenmek suretiyle, öğrencilerin ve halkın katılımıyla, varsa stadyumda, yoksa belirlenen tören alanında gerçekleştirileceğinin anlaşıldığı" ifade edildi.

"Açık ve belirgin olma niteliği taşımamaktadır"

Bu bağlamda, kutlama komitelerince öğrenci sayısı sınırlandırılarak ve abartılı birtakım etkinliklere yer verilmeden törenlerin yapılabileceğinin açık olduğu belirtilen kararda, şunlar kaydedildi: "Dava konusu genelgede ise Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının mevzuatına uygun biçimde tüm gençliğin dahil edileceği bir formatta gerçekleştirileceği belirtilmesine karşın, takip eden cümlede, '...Kanun ve Yönetmelikte kutlamaların öğrencilerin katılımıyla yapılacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır' şeklinde Yönetmelik ve Yönerge ile bağdaşmayan bir ifadeye yer verilmekte, sonraki cümlede de kutlamaların sadece okullarda yapılabileceği anlamına gelebilecek biçimde '...günün anlam ve önemi ile uygun kutlamaların okullarımızda ve öğrencileri katılımıyla icra edilmesine devam edilecektir' denilmektedir. Dairemizce, genelge ile ortaya çıkan belirsizliğin giderilmesi için yapılan ara kararına verilen cevapta, idarece konu açıklığa kavuşturulamamıştır.

Bu yönetmelik ve yönergeyle yapılan düzenlemeler çerçevesinde, 19 Mayıs'ta il ve ilçe düzeyinde ortak formatta yapılacak törenlerde yetkili komitelerce belirlenecek sayıda öğrencilerin katılımı gerektiği halde, anılan gerekliliği ortadan kaldıran ifadelere yer veren dava konusu genelge, yönetmelik ve yönergeye aykırı saptamalar içerdiği gibi, bir düzenleyici işlemde olması gereken 'açık ve belirgin olma' niteliğini de taşımamaktadır."

Kararda, genelgenin bu haliyle "19 Mayıs'ta il ve ilçe düzeyinde yapılacak törenlere, öğrencilerin katılıp katılmayacağını belirsiz hale getirdiği, bu şekilde yürürlüğünü koruyan Yönetmelik ve Yönergeye aykırı uygulamalara yol açabilecek nitelik taşıdığı" ifade edildi.

Danıştay'daki dava süreci

Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün "Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı" konulu genelgesinin iptali için Danıştay'da dava açmıştı.

ADD, davanın gerekçesinde, "19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kutlamasının Başkent dışında sadece okullarda ve öğrencilerin katılımıyla yapılmasını düzenleyen genelgenin, 19 Mayıs'ın kitlesel kutlamasının iptal edilmesi anlamına geldiğini, bunun da genç nesillerin Kurtuluş Savaşı ve Türk tarihi ile bağlarının kesilmesi sonucunu doğuracağını" iddia etmişti.

Dernek, dava konusu genelgede yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek iptalini istemişti.

MEB ise davayla ilgili savunmasında genelgenin, hukuk düzenine herhangi bir değişiklik getirmemesi ve kural koymaması nedeniyle idari davaya konu edilmesinin mümkün olmadığını savunmuştu.

Bakanlık, söz konusu düzenlemenin, törenlerin sadece okullarda yapılacağına ilişkin bir hüküm getirmediği, bayramların tören alanlarında halkın ve öğrencilerin katılımıyla kutlanmasının önünde hiçbir engel bulunmadığı gerekçeleriyle, dayanağı üst hukuk normlarına uygun olan ve herhangi bir değişiklik getirmeyen genelgeye karşı açılan iptal davasının reddini istemişti.