‘Danıştay duvar oldu’

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, 2000 yılından bu yana ortaokul ve lise öğrenci velilerinin, çocuklarının din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf olması için 13 dava açtığını ve bunların tamamının ilgili mahkemelerce reddedildiğini bildirdi. CHP Bursa Milletvekili Aykan Erdemir, “İdari mahkemelerde lehte kararlar çıkıyor, Danıştay’da duvar oluşturuluyor” derken, avukat Kazım Gençde olumlu kararların Danıştay’da bozulduğunu, yerel mahkemelerden de olumsuz kararlar çıkmaya başladığını söyledi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 2007 yılında, kızı Eylem Zengin’nin okulda zorunlu din dersi almasına karşı çıkan Alevi baba Hasan Zengin’in açtığı davada, din dersinin zorunlu olamayacağına hükmetmişti. Danıştay 8. Dairesi de 2008 yılında verdiği bir kararla, Alevi öğrencilerin zorunlu din derslerinden muaf tutulabileceklerine karar verdi. Aynı daire 2012’de verdiği kararda ise içtihat değişikliğine giderek, yerel mahkemenin Antalya’da bir Alevi ailesinin çocuğunun din dersinden muaf olmasına ilişkin kararını bozdu. CHP Bursa Milletvekili Aykan Aydemir, verdiği soru önergesinde, E.S.N’nin zorunlu din dersinden muaf tutulması için velisi tarafından 2011 yılında açılan davada Samsun 1. İdare Mahkemesi’nin veliyi haklı bulduğuna dikkat çekti. Erdemir, “çeşitli illerde mahkeme kararlarıyla zorunlu din dersinden muaf olan öğrencilerin din kültürü ve ahlak bilgisi ders saatlerinde ve derslik dışında çeşitli ayrımcılık ve ötekileştirmelere maruz kaldıklarını” da vurguladı.

Erdemir, önergesinde “Kaç ortaokul ve lise öğrenci velisi tarafından çocuklarının din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinden muaf olması amacıyla kaç dava açılmıştır? Davaların kaç tanesinde yerel mahkemeler tarafından muaf tutulma yönünde karar verilmiş ve bunların kaç tanesi Danıştay tarafından onanmıştır” sorularına yanıt istedi. Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, 31.05.2013 tarihinde bu soruyu yanıtlarken anayasaya göre Din Kültürü ve Ahlak bilgisi dersinin ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında zorunlu dersler arasında yer aldığını vurguladı. Avcı, “2000 yılından günümüze kadar ortaokul ve lise öğrenci velilerinden çocuklarının din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf olması ile ilgili 13 dava açılmış olup bunların tamamı ilgili mahkemelerce reddedilmiştir” dedi.

Erdemir, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’dan da “reddedilen” davalarla ilgili ayrıntılı bilgi istedi. Bozdağ, bu sorulara 21.04.2014 tarihinde “Anayasadaki yetki ve teminata dayalı olarak görev yapan bağımsız mahkemelerce görülen davalardaki taraflara, tarafların talep konularına, yargılama safahatına ve karar veya hükümlerin hukuki gerekçelerine dair bakanlığımızca bilgi derlemesi yapılmamaktadır” karşılığını verdi. “İğneyle kuyu kazar gibi istatistik oluşturmaya çalıştıklarını” vurgulayan Erdemir, “İdare mahkemelerinde verilen lehte kararlar söz konusu. Demek ki Danıştay tıkayan oluyor” dedi. Erdemir, “AİHM kararı ortada. 6 ay içinde gereğinin yapılması gerekiyordu. Niye devlet harekete geçmiyor? Mahkemeden olumlu sonuç alan ve çocuğunu din dersine sokmayan ailelere de mobbing süreci başlıyor. Eğer böyle 13’te 13 kararı varsa, Danıştay’dan çok net bir duvar ortaya çıkıyor demektir. Tıkanmış davalarda Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolu kalıyor” değerlendirmesi yaptı.

Zorunlu din derslerine karşı davalar açan avukat Kazım Genç de anayasa değişikliği referandumunun ardından yüksek yargıda gerçekleştirilen değişimden sonra yerel mahkemelerden olumlu çıkan kararların Danıştay’da değiştiğinin altını çizdi. Genç, “Olumlu çıkan kararlar Danıştay’dan hep bozularak geldi. Yerel mahkemelerden de olumsuz kararlar çıkmaya başladı” dedi.