Cumhuriyet görüntüledi... İşte Emek Sineması'nın son hali

Kamuoyunun verdiği mücadeleye karşın yıkıp yeniden yapılan Emek Sineması’nın son halini gözlemlemek üzere önceki gün yeni Emek Sineması’nı gezdik.

Bir kentin kültürel ve tarihi değerlerini koruma mücadelesinin simgesine dönüşen Emek Sineması mücadelesi yıllardır devam ediyor. “Emek Bizim İstanbul Bizim” diyen eylemciler, sanatçılar Emek’in yerinde korunması için yıllardır mücadele verse de yıkımını engelleyemedi. Kamu vicdanı, sermayeye yenik düştü...

Cercle d’Orient, İskentinj Apartmanı, Melek Apartmanı, Emek Sineması, İpek ve Rüya sinemalarını kapsayan yapı adası eylül ayında Grand Pera adıyla yeni bir pasaj kompleksi olarak açılacak. Grand Pera projesinin sahibi Levent Eyüboğlu ile Emek Sineması’nı “yaşatmak” adına kurdukları Emek Sanat ve Kültür Vakfı’ndan (ESKV) Remzi Buharalı ile yeni Emek Sineması ile Grand Pera kompleksini gezdik.

Emek Sineması'nın son halinden kareler

Adı önce Melek sonra Emek olan sinema için “O eski halinden eser yok şimdi...” diyebiliriz çünkü her şeyden önce o eski ruhu yok!

“Yıkmıyoruz, taşıyoruz” deseler de Mayıs 2013’te iş makineleriyle tamamen yıkılan Emek, aynı alanda yeni yapılan 5 katlı binanın en üst katına monte edilmiş... 550 koltuklu yeni Emek, bildiğimiz son Emek’in aynı ölçülerini taşıyor. Yaklaşık 600 metrekarelik bir salon, bin metre karelikte fuaye alanı var.

Alt kata 8 salon

Barok ve Rokoko bezeli yaldızlı tavan ve duvarları Emek’in en önemli özelliklerinden biriydi. İnşaat sırasında yaklaşık bin parçaya bölerek küçük parçalar halinde kesilen tavan akıllı vidalarla monte edilmiş. Daha önceki 4 metrelik sahne yerine de 8 metrelik bir platform yapılacak, bu değişikliği de Emek’in salonunu sinema dışında sahne sanatları için de kullanmak üzere yaptıklarını söylüyorlar.

Emek’in koltuklarını çok eski olduğu için çöpe attıklarını, ancak yeni yapılacak koltukların eski koltukların kalıbında olacağını da belirttiler. Koltuklar, sahne ve sistemi de yerleştirildikten sonra Yeni Emek’in eylül ayında açılması planlanıyor. Emek’in bulunduğu katta küçük bir çok amaçlı salon, alt katında ise 8 sinema salonu daha var.

Eyüboğlu, Emek Sineması’nın tarihi bir yapı olmadığını bu nedenle koruma kurulundan izin çıktığını vurguluyor, Emek’in tarihi bir bina olmadığı için bu şekilde müdahale edilebildiği söylüyor ancak şunu unutmamak lâzım, bir yapının tarihi bir yapı olması için yüzyıllar geçmesi gerekmez. Yapının ruhu, simgesi de o yapıya kültürel ve tarihi bir değer katar. Emek Sineması sinema dünyasının, daha doğrusu kültür sanat dünyasının anıtsal bir mekânıydı. Bu nedenle “Emek Bizim İstanbul Bizim” diyenlerin karşı çıkışına ve mücadelesini görmezden gelmeyip Emek’i toplum adına korumak ve kollamak gerekiyordu.

3 soruda ‘yeni’ Emek

* Yeni Emek’te hangi tür filmler gösterilecek?

Hem gişe hem de festival filmleri göstereceğiz. Emek’te film izlemek isteyen biri sadece sanat filmini beklemek zorunda kalmayacak.

* Patlamış mısır satılacak mı?

Mısır da sinemanın bir parçası, elbette o da olacak.

* Emek’in eşyaları nerede?

Sanayi sitesinde bir depoda tutuyoruz. Emek’in eski makine dairesindeki sinema makineleri bugünkü fuaye alanında sergilenecek.

‘Yapılan düpedüz taklit’

Doğan Hasol (Mimar)

Bu yapılan, Emek Sineması değil. Yapılan yalnızca onun replikası yani düpedüz taklidi. Biliriz ki hiçbir taklit, gerçeğin, özgün olanın yerini tutmaz. Günümüzde, spekülatif kazanç uğruna mimarlık değerlerinin taklitlerini üretilmekte. Emek serüveni, eskidiği, değerini yitirdiği varsayılan dedeyi öldürüp yerine, üretilen sahte dedeyi yutturma çabasıyla eşdeğer... Ne diyelim?

‘Tek salonlu sinemalar kapanıyor’ Mimarlar Odası, Emek’in projesine yürütmeyi durdurma kararı çıkmasına karşın inşaatın devam ettiğini vurgulamış ve bugünkü inşaatını hukuksuz olduğunu açıklamıştı. Eyüboğlu buna karşılık “Kanunlara ya da alınmış herhangi bir karara aykırı davranmıyoruz. İnşaat yasaldır” dedi. Eyüboğlu “Emek’i festivalere, galalara ev sahipliği yapacak bir karaktere dönüştürdük. Eskiden sokakta gala yapılıyordu, şimdi galalar için alan yarattık, fuayeler Haliç manzaralı... “ Peki, Emek neden yerinde korunmadı? Eyüboğlu şöyle yanıtlıyor: “Emek, binalar arasında avluya yapıldığı için kaçak inşaat gibi duruyordu. Emek’i yerinde korumak teknik ve maddi olarak mümkün değildi. Tek salonlu sinemalar da yaşamıyor, hepsi kapanıyor. ” Grand Pera’dan notlar... Toplam 30 bin metre kare Mağazalar, restoranlar, dükkanlar Bütçe 50 milyon euro Yapı kompleksine İstiklal’den Yeşilçam’dan ve küçük Beyoğlu’ndan giriş var. Kompleks içindeki Cercle d’Orient binası aynen korunarak onarılıyor