Çöken cezaevi için 3 rapor verilmişti!

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Van depremi sonrası mahkumların kaçışıyla gündeme gelen Van M tipi Cezaevinde 20 Nisan 2009 tarihinde inceleme yaptı.

İnceleme sonrası hazırlanan raporda 350 kişilik kurum kapasitesinin, 2007 yılında şartlar zorlanarak 520 kişiye çıkartıldığı, en son da 716 kişinin kaldığı belirtildi. 40 kişilik koğuşlarda 80 kişinin kaldığının tespit edildiği cezaevinde, Van'ın bir deprem bölgesi olmasına karşın cezaevi binasının yetersiz, eski ve bakımsız olmasına dikkat çekildi.

Raporda 2007 yılında bodrum katında gözlemlenen tahribat ve deprem riskine karşı kolonların güçlendirilmesi gerekliliğinin Adalet Bakanlığı Ceza Tevkif Evleri Genel Müdürlüğüne bildirilmesi üzerine binanın depreme karşı mukavemetinin tespit edilmesi amacıyla ön inceleme yapıldı. Yapılan ön inceleme sonucu düzenlenen raporda bina eski olduğu için 1998 yılında çıkarılan deprem yönetmeliğindeki normlara uygun olmadığı belirtilerek acil takviye çalışması önerildi. Raporda bu tespitler şöyle yer aldı:

"Binanın betonunda segrasyon ve karbonlaşma olduğu, betonda yeterli vibrasyonun yapılmadığı, bu nedenle taşıyıcı elemanlarda ciddi taşıyıcı kapasite azalması olduğu, yine taşıyıcı elemanlarda korozyon olduğu, taşıyıcı elemanların beton kalitesinin yönetmelik standartlarından düşük olduğu, duvar kalınlıkları oldukça fazla olduğundan kolon ve kirişlere gelen yükün normal bir karkas binanın taşıyıcı elemanlarına gelen yüke göre oldukça fazla olduğu, binada hiçbir taşıyıcı elemanın donatısının yeni deprem yönetmeliğinin "Hemen kullanım performans düzeyi"ni sağlamaya uygun olmadığı belirtilmiş, sonuç olarak da incelenen yapının ceza infaz kurumu olması sebebiyle deprem esnasında tahliyesinin kolay olmayacağı bu nedenle de, deprem yönetmeliğine göre binaya "Hemen kullanım performans düzeyi"ni sağlayacak şekilde takviye yapılması gerektiği, binanın bodrum katındaki kiriş ve kolonların kesitlerinin zayıf olması, taşıyıcı elemanlara gelen yüklerin normal yüklerden oldukça fazla, taşıyıcı donatıların yetersiz ve yüksek derecede korozyona uğraması nedeni ile takviyenin acilen yapılması gerektiği belirtilmiştir."
 

"El ile bile hissedilebilir"

Bu ön inceleme raporu Adalet Bakanlığı Ceza Tevkif Evleri Genel Müdürlüğüne bildirildi.

Genel müdürlük raporu Adalet Bakanlığı Teknik İşler Daire Başkanlığına, bu kurum da 2009 yılında cezaevinin incelenmesi için Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne talepte bulundu. İlgili müdürlük incelemesinde de "bodrum katlardaki kolon ve kirişlerde çatlak ve dökülmelerin meydana geldiği ve betonun mukavemetinin zayıfladığının el ile bile tespit edilebilecek düzeyde olduğu, can ve mal güvenliği açısından gerekli işlemlerin ivedilikle yapılması gerektiğini" bildirdi.
 

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu "boşaltılsın" dedi

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bu gelişmeleri aktardığı raporunda, elde ettiği bilgilere dayanarak, "Deprem bölgesinde olup içerisinde birçok insanın barındığı binada bu tür tespitlerin resmi ve yetkili kurumlar tarafından yapılmasına rağmen, halen kullanılıyor olması büyük bir tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Tadilatı dahi kaldıramayacak nitelikte olan bu binanın zaman geçirmeksizin boşaltılması en sağlıklı yol olarak gözükmektedir" tespitinde bulundu.

Van'da 7.2 büyüklüğündeki depremde Van M Tipi Kapalı Cezaevi'nin duvarı yıkılmış ve çok sayıda mahkum firar etmişti. Bir kısmı geri dönen mahkumlar 5.4 büyüklüğündeki artçı deprem sırasında binanın güvenli olmadığını söyleyip bahçeye çıkmak istemiş, bu istekleri yerine getirilmeyince yatakları ateşe vererek ayaklanmıştı. Bunun üzerine mahkumlar binaların güvenli olmaması nedeniyle başka illerdeki cezaevlerine nakledildi.