Çipras için karar günü

Ekonomik darboğazdan kurtulamayan Yunanistan’da, kemer sıkma politikalarına son verme vaatleriyle sekiz ay önce iktidara gelen Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA) partisi lideri Aleksis Çipras’ın geçen ay başbakanlıktan istifa etmesinin ardından, bugün erken genel seçimler yapılıyor. 25 Ocak’taki erken genel seçimler ve ülkenin kreditörlerinin sunduğu ekonomik önlemler anlaşma planının oylandığı 5 Temmuz referandumunun ardından, bu yıl üçüncü defa sandık başına gidecek olan Yunan seçmeninin büyük bölümü kararsız ya da isteksiz.

Kararsızlar belirleyecek

Seçim propoganda yasakları öncesine kadar yayımlanan kamuoyu yoklamalarına göre kararsızların oranı yüzde 7 ile yüzde 14 bandında seyrediyor. Sandıklardan kimin galip çıkacağını da kestirmek zor. Anketler, birincilik için yarışan SYRİZA ve merkez sağcı Yeni Demokrasi (ND) partilerinin oy oranlarının birbirine çok yakın olduğunu ve her ikisinin de tek başına iktidar olmak için parlamentoda yeterli çoğunluğu sağlayamayacağını öngörüyor. Göçmen karşıtı ve aşırı milliyetçi söylemleriyle tanınan Altın Şafak (Hrisi Avgi) partisinin 300 sandalyeli meclise üçüncü sırada gireceğine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Üçüncülük için yarışan diğer partiler arasında Avrupa Birliği yanlısı merkez görüşlü To Potami (Nehir) partisi, Komünist Parti (KKE) ve ‘Demokratik İttifak’ (Dimokratiki Simparataksi) adı altında blok olarak seçimlere katılan Panhelenistik Sosyalist Hareket (PASOK) ve Demokratik Sol (Dİ- MAR) yer alıyor.

Koalisyondan kaçış yok

Tek başına iktidar için yaklaşık yüzde 38 oy gerekirken, kamuoyu yoklamaları, SYRİZA ve ND’nin oy oranlarının yüzde 25 ile yüzde 33 arasında olacağına işaret ediyor. Seçim sistemi, birinci gelen partiye 50 sandalye prim veriyor. Gözler birinci olacak partinin hükümet kurmak için mecliste hangi partilerle işbirliğine gideceğine çevrili. Seçimlere katılan 19 siyasi parti ve ittifakın 7-9’unun yüzde 3’lük barajı aşarak meclise girebileceği tahmin ediliyor.

Anketler sorgulanıyor

Bir önceki hükümette SYRİZA ile koalisyon ortağı olan popülist-milliyetçi Bağımsız Yunanlılar Partisi’nin (ANEL) yanı sıra, geçen ay SYRİZA’dan ayrılan milletvekillerin kurduğu Halkın Birliği (Laiki Enotita) ile, Merkezciler Birliği (Enosi Kentroon) partilerinin meclise girmekte zorlanacakları da tahminler arasında. Ancak kamuoyu yoklamalarının güvenirliliği de sorgulanıyor. Temmuzdaki halkoylamasından önceki anketler “evet”çiler ile “hayır”cıların başa baş gideceğini öngörmüş, ancak referandumda tasarruf programını reddedenlerin oyları yüzde 61’i aşmıştı.

KİMLER YARIŞIYOR

Radikal Sol Koalisyon (SYRİ- ZA) - Alexis Çipras: Genç bir komünist aktivistten başbakanlığa uzanan siyaset yolunda ‘umut geliyor’ sloganı ve memorandum karşıtı söylemleriyle Ocak’ta iktidara gelen partinin 41 yaşındaki lideri Avrupalı kreditörlerle yeni bir anlaşmaya imza attığı için ‘u dönüşü’ yapmakla eleştiriliyor. Ülkenin iflasa sürüklenmesi ve Avro’dan çıkma riski altında yeni bir kurtarma paketini kabul etmekten başka seçeneği kalmadığını savunuyor.

Yeni Demokrasi Partisi (ND) – Evangelos Meymarakis: 5 Temmuz referandumunda ‘evet’çi kampın yenilgisinin ardından ND liderliğinden istifa eden Antonis Samaras’ın yerine geçici olarak parti başkanı olan 62 yaşındaki Meymarakis, daha önce savunma bakanlığı ve meclis başkanlığı yapmıştı. Halka yakın konuşma tarzıyla dikkatleri çeken Meymerakis, ‘Hep birlikte Yunanistan’ı ileriye taşıyalım’ sloganıyla yarışıyor.

Altın Şafak (Hrisi Avgi) – Nikos Mihaloliakos: Göçmen karşıtı ve aşırı milliyetçi söylemleriyle bilinen Altın Şafak Partisi, Ekim 2009 genel seçimlerinde yalnızca yüzde 0.29 oranında oy almıştı. Ancak ekonomik kriz ve kemer sıkma politikalarına olan tepkilerin de etkisiyle popülerliğini artırarak 2012 Mayıs ve Haziran seçimlerinde yüzde 7’ye yakın oy aldıktan sonra, Ocak’ta yapılan erken genel seçimlerde yüzde 6.28 oy alarak 17 milletvekili çıkarmıştı.

KRİZİ ÇÖZMEK KOLAY DEĞİL Yunanistan, Avro bölgesi ve IMF’den sağlanan krediler karşılığında 2010 ve 2012 yıllarında mali destek programlarına imza atarak kemer sıkma tedbirleri uygulamaya başladı. Bu yıl yine iflasın eşiğine gelen ülke, 19 Ağustos’ta da üç yıl sürecek 86 milyar Avro’luk yeni bir mali destek paketi için tekrar ekonomik önlemler anlaşması imzaladı. SYRİZA da, ND de üçüncü ekonomik paketin her halukârda uygulanacağını söylüyorlar. SYRİZA, işgücü piyasasında yapılacak değişiklikler, özelleştirme gibi hassas konuların yanı sıra, borcun yeniden yapılandırılması konusunun da kreditörlerle çetin bir müzakere sürecinde ele alınacağını vurguluyor. ND ise bir ‘ulusal müzakere ekibi’ kurmak istediğini söylüyor. Teneo Intelligence analiz kurumunun direktörü Wolfango Piccoli 17 Eylül’de yayımlanan araştırma notunda “İlk kurtarma paketinden bu yana yapılan üç seçim Yunanistan’ın politik krizini çözmedi ve bu oylama da farklı olmayacak” yorumunu yaptı.