Çin çalışma reformunu tartışıyor

Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi ve Hukuk İşleri Komisyonu Sekreteri Mıng Ciencu'nun, çalışma kamplarıyla "terbiye" sistemiyle ilgili olarak, sistemin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi tarafından onaylanmasının ardından durma noktasına gelmesini beklediklerini belirtmesi ülke kamuoyunda ve sosyal ağlarda büyük memnuniyetle karşılandı.

Yeni karara göre, Ulusal Halk Kongresi'nin onayından önce "terbiye cezaları" sıkı bir şekilde kontrol edilecek ve sistemin herhangi bir nedenle şikayet ya da benzeri bir başvuruda uygulanmamasına dikkat edilecek.

Mıng'ın özellikle "sistemin durma noktasına" geleceği yönündeki açıklamaları internetteki haber portallarında birkaç saat içinde "kaybolmasına" rağmen, kamuoyu reform kararının önemli bir ilerleme olduğunu düşünüyor.

Sistemin geçerliliği üzerine tartışmalar

Uzmanlar, Çin'in sistemdeki boşlukları kapatmadan "çalışma kamplarıyla terbiye" sisteminin kaldırılmasına tam anlamıyla hazır olamayacağı yönünde değerlendirmeler yapıyor.

Hükümetin bu konuda çok dikkatli olduğuna vurgu yapılırken, "Çin'in mevcut hukuk sistemi içerisinde boşluklar olduğu" ifade ediliyor.

Sistemdeki reform teklifi özellikle geçen yıl yaşanan bazı hadiseler nedeniyle sistemin geçerliliğini sorgulayan tartışmalara neden olmuştu. Zira iki ayrı vaka kamuoyunun dikkatini çekerek ulusal basında yer aldı.

Çin'in güneybatısındaki Çongçing kentinde Rın Cienyü adlı 25 yaşındaki bir bir köy yetkilisi, "Çongçing yerel yönetiminin kızıl şarkı kampanyasını" eleştirdiği gerekçesiyle iki yıllığına "çalışma kampında tekrar eğitime" alınmıştı. Ancak hadisenin basında yer alması, kamuoyu ve avukatların baskısıyla Rın 15 ay sonra serbest bırakılmıştı.

ÇKP'nin yayın organlarından Global Times gazetesine konuşan ve reform haberini duyunca heyecanlandığını belirten Rın, bu konunun yargı reformunda önemli bir adım olduğunu kaydetti.

Çalışma kampı sistemi, dört yıla kadar açık bir yargılama olmadan vatandaşları gözaltında tutma konusunda polise yetki veriyor. Ancak sistem özellikle son dönemde hukukla çeliştiği için kamuoyunun birçok kesiminde eleştiriliyor.

''Hukuk sistemi tamamlanmadan kuruldu''

Tartışmalar sürerken, birçok uzman ve konuyla ilgili avukat, sistemin "kaldırılması" ifadesi yerine "durdurulması" ifadesinin tercih edilmesini sorguluyor ve "durdurulma" ifadesinin, hükümetin kamuoyunun baskısı karşısında "geçiş hamlesi" olabileceği görüşünü dillendiriyor.

Ulusal basında, sisteme karşı olan uzmanların görüşlerine de yer veriliyor. Bunlardan biri de "terbiye sisteminin birçok kurbanını" savunmuş olan Pu Cıçiang. Pu, Global Times gazetesine "Sistemin insan haklarını ihlal olduğunu ve feshedilmesi gerektiğini" söyledi.

Sistemde reform yapılacağına ilişkin haber internette büyük bir kamuoyu desteği gördü. Konu, Çin'in kendi sosyal ağlarında hararetle tartışılarak da yoğun şekilde gündeme girdi.
Sosyal ağlarda çalışma kampı sisteminin Çin'in hukuk sisteminin tamamlanamadığı dönemlerde kurulduğunu belirten bazı kullanıcılar, hukuk sisteminin gelişmesiyle birlikte çalışma kampları sisteminin de tarihteki yerini alması gerektiği düşüncesinde.

ÇKP'nin en güçlü yayın organlarından Halkın Günlüğü gazetesi de reformu desteklediğine dair bir blog yayımlarken, bunun "geri dönüşü olmayan bir yönelim" olduğunu kaydetti.
Çin'deki bazı portallar ise sistemin "feshedilmesinden" ziyade reform yaşayacağı görüşlerine yer verdi.

Reformun içeriği henüz bilinmiyor

Çin'deki Ulusal Siyasi ve Yasal Çalışma Konferansı'nın ardından ülkede "Laociao" olarak adlandırılan "çalışma kamplarıyla terbiye" sistemi hakkında reform kararı çıkmış ancak reformun içeriği yönünde bir bilgi verilmemişti.

Reform yapılmasına karar verilen sosyal içerikli birçok konu arasında çalışma kamplarıyla eğitim sistemi kamuoyunu en çok ilgilendiren ve eleştirilen sistem olarak biliniyor.

Ülkedeki birçok etkin medya kuruluşu "Çin'in kalkınmasında altın çağını yaşadığı bu dönemde hukukun üstünlüğünün güvence altına alınması ülkenin sosyal istikrarında büyük rol oynayan unsurların başında geldiğini" vurgusunu yapıyor.

Yorumlarda, hukukun üstünlüğünün resmi kurumların üzerinde olduğunun altı çiziliyor.
Reformların derinleştirilmesinin halkın endişe ve beklentilerinin karşılanması açısından önemli olduğu ifade edilirken, yargıdan kolluk kuvvetlerine kadar birçok unsurun yeni medya çağında toplum ile iletişimi güçlendirmesine ve bu sayede yolsuzluğun da engellenebileceğine atıfta bulunuluyor.

İlk kamp 1957'de kuruldu

Çin'de ilk çalışma kampı ülkenin en yüksek yasama organı Ulusal Halk Kongresi tarafından 1957'de kuruldu. Kampların, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu ilk yıllarda "Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) hükümlerini korumak ve sosyal istikrarın sağlamasında rol oynama" işlevine sahip olduğu düşünülmüştü.

Adalet Bakanlığı'nın bünyesindeki "Çalışma Kamplarıyla Terbiye İdaresi"nin rakamlarına göre, 2008 sonuna kadar 350 kampta toplam 160 bin kişi eğitime tabi tutuldu".

ÇKP Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Yardımcısı Şi Cinping, çalışma kamplarıyla ilgili reform kararının da açıklandığı Ulusal Siyasi ve Yasal Çalışma Konferansı'nın ardından, "yargıdaki yolsuzlukla mücadele ve kolluk güçlerindeki adaletsizliğe karşı çabaları artırma" çağrısı yapmıştı.