CIA ile askerin sorgulama teknikleri aynı

ABD'de yayımlanan bir rapor, eski Başkan George Bush döneminde terör zanlılarına uygulanan sert sorgulama tekniklerinin, Merkezi Haberalma Teşkilatı'nın (CIA) sorgulama programı ile askerlerin kullandığı tekniklerin doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koydu.

Amerikan Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesi tarafından hazırlanan 232 sayfalık rapor, zanlılara uygulanan sert yöntemlerin, birkaç askerin kendi kararlarıyla yaptıkları işler olduğu iddiasını da çürütüyor.

Başkan Bush yönetiminin, sert sorgulama tekniklerini 11 Eylül 2001'deki saldırılardan iki ay sonra uygulamaya koyduğu belirtilen raporda ayrıca, hükümetin benimsediği sert sorgulama politikasının, Irak'ta Ebu Garib cezaevindeki Iraklı tutuklulara Amerikan askerleri tarafından kötü muamele edilmesi ile Küba'daki Guantanamo tutukevi ve Afganistan'daki Amerikan üslerinde yapılan sert sorgulamaların bağlantılı olduğunu gösteriliyor.

Komitenin başkanı Senatör Carl Levin, raporun terör zanlılarına ve ele geçirilen düşman savaşçılara yapılan kötü muamelenin sistematik olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Levin, ''Üst düzey yetkililerin sert sorgulama tekniklerinin kullanılmasına izin vermesi, tutsaklara kötü muamele edilmesi sonucunu doğurdu ve Amerikan ordusunun nezaretinde bulunan tutuklulara fiziksel baskı uygulanması ve onları aşağılamanın uygun olduğu mesajını verdi'' diye konuştu.

Tutsaklara kötü muameleye giden yolun 2001 yılında Ebu Garib'den sızdırılan fotoğraflarla başladığı ileri sürülen rapora göre Pentagon, aynı ay içinde, Amerikan askerlerine işkenceye dayanma tekniklerini öğreten bir askeri kurumdan (Joint Personnel Recovery Agency) sorgulama teknikleri konusunda bilgi aldı. Kısa süre sonra Başkan Bush, El Kaide ve Taliban mensubu tutsaklar konusunda Cenevre Konvansiyonu'na tam olarak uyulmayacağını açıkladı. Ardından Pakistan'da yakalanan ve üst düzey bir terörist olduğu iddia edilen Ebu Zübeyde'ye sert sorgulama teknikleri uygulandı. Takiben, Adalet Bakanlığı, CIA'nın sert sorgulama programına onay veren iki yasal görüş açıkladı. 2002 yılı sonunda Pentagon'un, Guantanamo'da uygulanan yöntemlerin ağırlaştırılması gerektiğini söylemesinin ardından dönemin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in, Guantanamo'daki tutsaklar için, bu metotlardan 15 tanesine onay verdiği, ancak bir ay sonra beklemeye alınan bu belgenin Afganistan'daki özel operasyon birimlerinin eline geçtiği ve ülkedeki sorgulamalarda sert sorgulama tekniklerinin kullanılması için ''izin belgesi'' olarak kullanıldığı belirtiliyor.

Senatonun soruşturması, Pentagon'da güvenlik incelemesinden de geçirildi ve öyle yayımlandı. Rapor, 21 Kasım 2008'den beri Pentagon'da bulunuyordu.

Rapor, 70 kişiyle yapılan mülakatlar, 200 bin sayfa gizli ve gizli olmayan belge ile 200 kişiyle yapılan yazışmalara dayandırılarak hazırlandı.