CHP'den “Dünyada ve Türkiye’de çocuk emeği sömürüsü” raporu

CHP’li Ağbaba’nın “Dünyada ve Türkiye’de çocuk emeği sömürüsü” başlıklı raporunda Türkiye’de kayıt dışı çalıştırılan çocuk sayısının 600 bin olduğu, çıraklık ve stajyerlikle birlikte bir milyondan fazla çocuğun emeğinin sömürüldüğüne işaret ediliyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba tarafından 23 Nisan dolayısıyla hazırlanan rapor, Türkiye’de çocuk emeği sömürüsünün boyutlarını gösterdi. Ağbaba, 23 Nisan’ın dünyadaki bütün çocuklara ileri görüşlü bir lider olan Mustafa Kemal Atatürk tarafından armağan edildiğini anımsatarak, “Ne yazık ki dünya genelinde 23 Nisan çocuklarımızı pençesine alan eşitsizlik yoksulluk ve ölümlerin pençesinde kutlamaktadır” dedi. Raporda, şu tespitler yer aldı:

10 çocuktan biri işçi: 59 milyon çocuk eğitim hakkından yararlanamıyor. Dünyada her 10 çocuktan birisi işçi olarak çalışmaktadır.

154 milyon çocuk işçi: 5-17 yaş grubundaki 154 milyon çocuk, işçi olarak çalışıyor. 75 milyonu fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyen işlerde çalışıyor. 95 milyonunu erkek çocuklar, 64 milyonunu ise kız çocukları oluşturuyor. Çocuk işçilerin yüzde 72’si tarım, yüzde 16’sı hizmet sektörü, yüzde 12’si ise sanayide çalıştırılıyor.

Çocuklar iş cinayetinde ölüyor: Dünya genelinde yaşanan iş cinayetlerinde her yıl ortalama 10 bin - 12 bin arası çocuk hayatını kaybediyor.

Türkiye AB’de 5. sırada: Türkiye Avrupa Birliği’ne (AB) adaylık sürecinde olan ülkeler ile kıyaslandığında Karadağ, Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan’dan sonra en çok çocuk işçiliğine sahip olan ülke konumunda bulunmaktadır.

Çocuk işçiliği yasal halde  Türkiye’de özellikle mesleki eğitim adı altında çocuk işçilik yasal hale getirilmiştir. Milyonlarca çocuk “çıraklık” adı altında ucuz işgücü olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de 2015 yılında çırak işçi sayısı 245 bin iken şu an hali hazırda çırak işçi olarak çalıştırılan çocuk işçi sayısı 1 milyonu aşmış  durumdadır. Kayıt dışı 600 bin çocuk işçi  Türkiye’de yaklaşık olarak 600 bin civarında kayıt dışı çalışan çocuk işçi bulunmaktadır. Türkiye’de “çırak” ve “stajyer” adı altında milyonlarca çocuk zorunlu olarak çalıştırılarak emek sömürüsüne maruz kalmaktadır. En çok tarımda Türkiye’de sektörlere göre çalışan çocuk işçilerin dağılımına bakıldığında, çocuk işçilerin yüzde 57.1’inin tarım sektöründe çalıştırıldığı ortaya çıkıyor. Tarımdan sonra çocuk işçilerin çalıştırıldığı en büyük ikinci sektörü yüzde 27.1 oranıyla hizmet sektörü olurken, üçüncü sektör ise yüzde 15.8 oranıyla sanayi sektörü olmaktadır. Türkiye’de ayrıca çocuklar “sokakta çalışma” (çiçek satıcılığı, araba camii silme, geri dönüşüm atıkları toplama gibi) olarak tanımlanan iş sahalarında da çalışmaktadır.

Çıraklık ve stajyerlik bitmeli

Türkiye’de çocuk işçiliğiyle mücadele için çocukların stajyerlik ve çıraklık adı altında ucuz işgücü olarak çalıştırılmalarına son verilmelidir. Türkiye genelinde çocukların maruz kaldığı her türlü sosyal ve psikolojik baskılara önlem olarak Çocuk Hakları adı altında birimler kurulmalıdır. 18 yaş altı çocukların çalıştırılmamasının önüne geçilmesi için gerekli yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

190 çocuk işçi öldü

2016’da 18’i 14 yaş altı olan toplam 63 çocuk işçi, 2017 yılında 18’i 14 yaş ve altı olan toplam 60 çocuk işçi ve 2018 yılında da 23’ü 14 yaş ve altı olmak üzere toplam 67 çocuk işçi hayatını kaybetti. Verilere göre 2016-2018 yılları arasında toplam 190 çocuk işçi hayatını kaybetti.