CHP’den adli sicil başvurusu

CHP'li Umut Oran, 5352 Sayılı Adli Sicil Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin 12’nci maddesine eklenecek bir fıkra ile sorunun çabucak çözüleceğini bildirdi. CHP’li Oran, “Bir ceza yargılaması ile ilgili olarak yapılan bireysel başvuru sonucu Anayasa Mahkemesinin "Adil Yargılanma Hakkının İhlali" kararı verdiği  mahkûmiyet kararına ilişkin adlî sicil ve arşiv kaydı tamamen silinir” hükmünün Adli Sicil Kanunu’nun 12’nci maddesine 4’ncü fıkra olarak eklenmesi amacıyla hazırladığı tek maddelik yasa teklifini TBMM Başkanlığına sundu.
 
Bir ceza yargılaması ile ilgili olarak yapılan bireysel başvuru sonucu Anayasa Mahkemesinin "Adil Yargılanma Hakkının İhlali" kararı verdiği  mahkûmiyet kararına ilişkin adlî sicil ve arşiv kaydının tamamen silinmesini amaçladığın belirten Umut Oran, teklifinin gerekçesini şu şekilde açıkladı:
 
Paralel davalar açıldı
 
Son dönemde Özel Yetkili Mahkemelerde başarılı, sicili temiz birçok general, amiral, subay, astsubay hakkında açılan ve hükümetin bugün “paralel yapıya” bağladığı birçok davada çıkan mahkûmiyetler, Anayasa Mahkemesi tarafından adil yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle kaldırılmaktadır. Ancak yıllar süren süreçten sonra yeniden yargılanmaya başlanan bu insanlar bugün yaşamlarını idame ettirmekte dahi güçlük çekmektedir.
 
200 havacı ve denizci lisansını alamıyor
 
Ülkemizde en ufak bir bürokratik işte dahi adli sicil belgesi istendiği için hava ve deniz kuvvetlerinin 200 civarında başarılı personeli bugün hava ve deniz lisanslarını alamadıklarından iş bulamamakta, pilotluk veya eğitim için THY dahil hiçbir havacılık kuruluşuna başvuramamaktadır. Toplamda ise halen 270 subay-astsubay adli sicil belgelerinde ‘hükümlü’ olarak görünmektedir. Sayılarını net olarak bilmediğimiz diğer sivil yurttaşlarımızın da benzeri durumda olduğu, toplumsal yaşamlarında büyük güçlükler yaşadıkları düşünüldüğünde binlerce insanımız bu düzenlemeye gereksinim duymaktadır.
 
Yasada boşluk var
 
İnsan haklarının, devletin kamu gücü tarafından ihlâli söz konusu olduğunda, kişilerin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapmak suretiyle haklarını arama usulü hukukumuza 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu Ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile getirilmiş ve 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Ancak kanun ve yönetmelikte Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru sonucu vereceği "adil yargılama hakkının ihlali" kararı sonrası ne yapılacağı düzenlenmemiş olduğundan ve mahkemeler de kendilerine yapılan başvuruları yetkisiz oldukları gerekçesiyle ret ettiklerinden bu konuda mevzuatta bir boşluk doğmaktadır.
 
Sabıka için ayrı dava açmaları gerekiyor!
 
Bu durumun  bir sonucu olarak adil yargılanmadığı Anayasa Mahkemesince saptanan her hangi bir kişi adli sicil ve arşiv kaydının silinebilmesi için yeniden yapılacak yargılamanın sonucunu beklemek zorunda kalmaktadır. Özellikle çok sanıklı davalarda yeniden yargılama sonucu verilecek kararın kesinleşmesi için geçecek süre, zaten adil yargılanmamış olan kişiyi bir süre daha mağdur etmeye devam edecektir. Hukukumuzda haksız tutuklulukta geçen süreyi telafi etme imkânı bulunsa da; haksız olarak sabıkalı bulunmaktan doğan mağduriyeti giderecek bir düzenleme bulunmamaktadır. İlgili bu konuda ayrı bir dava açmak zorunda kalacak ve yukarıda sözü edilen boşluk nedeniyle bu mağduriyetini tazmin edemeyebilecektir.
 
Sadece “adil yargılama ihlali” için geçerli
 
Yukarıda belirtilen gerekçelerle ve yasal boşluğun doldurulması amacıyla değişiklik yapılması  gerekmektedir. Ayrıca ceza yargılaması ile ilgili olsa bile Anayasa Mahkemesinin adil yargılanma hakkından farklı olarak diğer sebepler ile vereceği ihlal kararları adli sicil kaydının doğrudan silinmesini gerektiren bir sebep olamayabileceğinden teklife dâhil edilmemiştir.