Cezaevinde ölümü bekliyor: Kişisel ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor

Kişisel ihtiyaçlarını bile tek başına gideremeyen, Tarsus T Tipi  Kadın Cezaevi’nde diğer tutuklu ve hükümlülerin yardımıyla hayatını sürdüren 78 yaşındaki Sise Bingöl, çok sayıda rahatsızlığına rağmen Tarsus Devlet Hastanesi’nin kendisine “Cezaevinde kalabilir” raporu verdiğini henüz öğrendi.

‘Öğrenince yıkıldı’

Avukat Gülşen Özbek, “Sise Bingöl’ün mesane ve akciğerde ciddi rahatsızlıkları olmasına rağmen raporda bunlardan söz edilmemiş. Raporda Sise Bingöl’ün şeker, tansiyon ve böbrek hastası olduğu belirtiliyor. Bu üç tanı bile, bu yaşta bir insanın cezaevinde kalamayacağını gösterir. Normalde cezaevinde kalmaması gerektiği yönünde bir rapor verilmesi gerekirdi” dedi. Sise Bingöl’ün rapora tepki olarak, bundan sonraki tedavileri kabul etmeme kararı aldığını ifade eden Özbek, “Tansiyon hastalığı var. Tansiyonu yükseldiği zaman acil servise kaldırılıyor. Raporun bu şekilde çıktığını öğrendiğinde de tansiyonu çıkmış. Ancak tedaviyi kabul etmeyeceğini söylemiş” ifadelerini kullandı.

‘Artık istemiyor’

Sise Nine’nin tedaviyi artık reddetmesinde hapishaneden hastaneye gitmek için dayatılan insanlık dışı bürokrasinin de büyük payı olduğunu vurgulayan Özbek, şunları söyledi:
“Sise Bingöl ile sağlık raporunun Adli Tıp Kurumu’nca hazırlanması için itiraz edeceğiz ama Sise Bingöl artık rapor almak için uğraşmak istemiyor. Rapor alınması sürecinde günlerce hastaneye gidip gelmesi gerekiyor. Ring aracında, tek kişilik bir bölmede, elleri kelepçeli olarak saatlerce bekletiliyor. Artık bunları yaşamak istemediği için rapor almayı da istemediğini söylüyor. Ama biz elbette itirazlarımızı yapacağız.”

Sise Bingöl’ün kimlik yaşının 78 olmasına karşın kemik yaşının 80’in üzerinde olabileceğini belirten Özbek, “Sise Bingöl hastalığı dolayısıyla tahliye edilmezse 1 yıl 7 ay daha cezaevinde kalması gerekecek. Bu şartlarda cezaevinde kalması mümkün değil. Hastanelerin cezaevinde kalabilir raporu verdiği birçok kişinin kısa süre sonra cezaevinde öldüğünü gördük. Bu Türkiye’nin gerçeği” ifadelerini kullandı.

Cezaevinden tahliye olan kadınların anlatımlarına göre Sise Bingöl, yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle yatağa bağlı olarak yaşıyor, yüksek tansiyon nedeniyle sık sık acil servise kaldırılıyor, yemek, tuvalet, banyo, kişisel temizlik gibi ihtiyaçlarını dahi diğer tutuklu ve hükümlülerin yardımıyla yapabiliyor.

Sise Nine'nin kızı: Ben artık ümidimi kestim  

Sise Bingöl’ün İzmir’de yaşayan kızı Asiye Bingöl de, annesiyle telefonda görüştüğünü belirterek, “Rapor meselesinden dolayı morali çok bozulmuş. Kendime bakamıyorum, koğuş arkadaşlarıma yük oluyorum diye üzülüyormuş. Arkadaşları bakıyorlar, yardım ediyorlar ama annem onlara zahmet verdiğini düşünüp bundan rahatsız oluyor. Annem dışarıdayken de benzer rahatsızlıkları vardı. Abim bakıyordu. Daha sonra ikisi aynı davadan tutuklandılar. Annemin hasta olduğunu herkes biliyor, onlar da biliyor. Arkadaşları olmasa ayakta duramaz.  Ben artık yoruldum. Annemi bırakacaklarına artık inanmıyorum. Ben artık ümidimi kestim” diye konuştu.

Utandıran hukuki süreç -Muş’un Varto ilçesine bağlı Teknedüzü köyünde yaşayan Sise Bingöl oğlu Zafer Bingöl ile birlikte 6 Nisan 2016’da  köye yapılan baskınla gözaltına alınarak tutuklandı. -2.5 ay tutuklu kaldıktan sonra  tutukluluk süreci ve kronik rahatsızlıkları nedeniyle 23 Haziran 2016’ta tahliye edilen Sise Bingöl’e “Örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” iddiasıyla 4 yıl 2 ay hapis cezası verildi. - Erzurum İstinaf Mahkemesi’nin cezayı onamasının ardından 8 Nisan 2017’de Sise Bingöl yeniden tutuklandı ve Muş E Tipi Kapalı Cezaevi’ne konuldu. -Sise Bingöl, 4 Ekim 2017’de ailesine haber verilmeden ring aracılığıyla 3 gün süren yolculukla Tarsus T Tipi  Kadın Cezaevi’ne sevk edildi. -Avukatı, ağır hastalıkları nedeniyle Sise Nine’nin denetimli serbestlikle tahliye edilmesi için başvuruda bulundu. Bunun üzerine Adalet Bakanlığı, Tarsuz Devlet Hastanesi’nden heyet raporu istedi. -Tarsus Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu, Sise Bingöl’ün şeker, yüksek tansiyon ve böbrek rahatsızlığı bulunduğuna raporda yer vermesine karşın “Cezaevinde kalabileceği” yönünde rapor verdi.

 402 ağır hasta tutuklu var!

İnsan Hakları Derneği (İHD) Hapishaneler Komisyonu’nun geçen mart ayında açıkladığı rapora göre  cezaevlerinde 402’si ağır 1154 hasta tutuklu bulunuyor.  İHD, nisan ayında açıkladığı raporda ise son 17 yılda 3 bin 500 hasta tutuklunun yaşamını yitirdiğini belirtti.

İHD Merkez Hapishaneler Komisyonu Üyesi Nehir Bilece, 2018 Cezaevileri Hak İhlalleri Raporu’nu kamuoyuna açıkladığı sırada, hasta tutuklulara çoğu zaman yatacak yer bile verilmediğini vurgulamıştı.

Adalet Bakanlığı’nın 2 Kasım 2017’de verdiği bilgilere göre cezaevlerinde toplam 228 bin 993 tutuklu/hükümlü olduğunu açıklayan Bilece, Türkiye’de toplam 386 cezaevinin olduğunu ve kapasitesinin 208 bin 830 olduğunu, bu durumda “20 bin tutuklunun yerlerde yattığını” belirtmişti.
İHD’ye göre bu konuda devletin atması gereken adımların başında şunlar geliyor:
Cezaevlerinin; sivil toplum kuruluşlarının, bağımsız izleme kurullarının, özel olarak da hasta mahpuslar sorunuyla ilgili olarak İHD, TİHV, TTB gibi kuruluşların denetimine açık hale getirilmesi, BM’nin ilgili ilkelerine uyulan düzenlemeler yapılması.