Cep onlara yetiyor

Geleneksel kitle iletişim araçlarından gazete, radyo ve televizyon, son yıllarda yaygınlaşan bilgisayar ve mobil teknolojiler karşısında kullanım alanını günden güne kaybediyor. İstanbul’da faklı yaş gruplarından oluşan 400 kişiyi kapsayan araştırma, özellikle Z kuşağı olarak kabul edilen 14-17 yaş arasındaki gençlerin geleneksel medya araçlarını terk etme eğilimi gösterdiğini ortaya koydu.

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilimdalı, Bilişim dalında yüksek lisans tezi kapsamında Üsküdar Üniversitesi ortaklığında Şaban Özdemir tarafından yapılan araştırma, Y ve Z kuşağının radyo, gazete, televizyondan daha çok akıllı telefon, bilgisayar teknolojilerine vakit ayırdığını gösterdi. Yrd. Doç. Dr. Şevki Işıklı danışmanlığında gerçekleştirilen “Kuşaklar Teorisine Göre Türkiye’deki Gençlerin Medya Kullanım Alışkanlıkları ve İstanbul Örneği” isimli çalışmada kuşakların medya araçlarından en çok hangisini, hangi amaçla kullandığı araştırıldı, bireylerin medyayı kullanım oran ve amaçlarının farklılaştığı görüldü. 8 ilçede X, Y ve Z kuşağından bireylerle yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmanın sonuçları şöyle:

Radyo, evleri terk ediyor!

Evdeki radyo, bilgisayar, televizyon bulundurma oranında radyo en düşük çıkarken, radyo dinleme oranları ise Z kuşağı için yüzde 22, Y Kuşağı için yüzde 32, X kuşağı için ise yüzde 48. Gençlere oranla ileri yaştakiler radyoyu daha çok dinliyor. Gençler radyoyu en çok cep telefonundan dinlediğini belirtirken, X kuşağı radyoyu en fazla radyo-teyp çalardan dinliyor. Araştırmada X, Y ve Z kuşaklarının en çok kullandığı iletişim araçlarına ilişkin veriler de elde edildi. Z kuşağı çok cep telefonu kullanıyor, radyo, gazete ve televizyonu daha az tercih ediyor.

Televizyonu ise en çok X kuşağı izliyor. X kuşağı interneti, yüzde 33 oranı ile en çok haber okuma ve gündemi takip etmek amacıyla kullandığını belirtmiş. Y kuşağı yüzde 23 oran ile en çok sosyal medya amaçlı, Z kuşağı ise en çok sosyal medya ve oyun, eğlence amaçlı kullanıyor.

Araştırmada X kuşağının yüzde 99, Y kuşağının yüzde 100, Z kuşağının yüzde 97’sinin akıllı telefon sahibi olduğu görülmüş. X kuşağının yüzde 32’si günlük 4 saat ve üzeri, Y kuşağının yüzde 62’si 4 saat ve üzeri, Z kuşağının da yüzde 53’ü günlük 4 saat ve üzerinde cep telefonu ile zaman geçiriyor. Bireylerin yaşları küçüldükçe televizyon izleme saatleri de kısalıyor. X kuşağı en çok haber-tartışma programlarını seyrettiğini belirtirken Y ve Z kuşağı en çok dizi izlediğini söylemiş. Her gün gazete okuyanların oranı X kuşağında yüzde 63, Y kuşağında yüzde 35, Z kuşağında ise yüzde 9.