Caretta caretta ‘annesi'
Barakada yaşayan İngiliz June Haimoff, her gün Dalyan’daki İztuzu Plajı’nda yürüyüş yapıyor, geceleri deniz kaplumbağalarının yumurta bırakışını izliyor
Mehmet İnmez98 yaşındaki June Haimoff, 45 yıl önce teknesiyle geldiği Dalyan’a hayran kaldı. 36 yıldır İztuzu’nda barakada onlarca kedi ve köpeğiyle yaz kış yaşıyor... Bir zamanlar dünya jet sosyetesindendi, ama o doğal yaşamı ve deniz canlıları için mücadele verdi. Kurduğu vakıfla, Dalyan ve caretta carettaların neslinin tükenmemesi için çalışıyor. O, yaptıklarıyla Türkiye ve dünyada çevreci ve carette caretta hayranı birİngiliz olarak tanınıyor.
DALYAN'A HAYRAK KALDI
Londra’nın doğusundaki Essex vilayetinde 1922 yılında doğan ve ünlü bir petrolmühendisinin kızı olan June, lüks hayatiçerisinde ve dünyanın önde gelen sosyeteleriyle yarıştı. İki evlilik yaptı.İkinci eşi ile ABD’de ve İsviçre’de yaşadı. Eşinden ayrıldıktan sonra 35 metre tekne alarak dünyayı gezmeye karar verdi. Kendi kullandığım tekne ile Yunanistan’da 20 yıl yaşadı. Ardından, Afrika, Brezilya, İtalya, Amerika, İran, ve Uganda’da 6 ay ve 1 yıl süre ile yaşadı. Rotayı Türkiye’ye çeviren June, kısa birsüre Alanya’da yaşadıktan sonra 1975 yılında Marmaris ve Dalyan’a geldi. Kumsala indiğinde geceleri yumurta bırakmak için gelen deniz kaplumbağaları ile karşılaştı. Yumurta bırakışlarını çok heyecanla izledi. Doğayı da görür görmez, “Burası benim aradığım ve ömrümün sonuna kadar yaşayacağım yer” dedi. 3 ay sonra tekrar ülkesine dönen June bütünmal varlığını satarak 1984 yılında Dalyan’a yerleşti. İztuzu Plajı’nda derme çatma baraka aldı ve Türk bakıcısıyla yaşamaya başladı. İki kişi yaşadığı barakaya 10’a yakın kedi ve köpek alarak besledi.
Çocuğu olmadığı için hayvanlara tutku ile bağlanan June kaplumbağları evlat edindi. Yaşına rağmen kısa sürede Türkçe öğrendi. Bölgeye gelen tatilcilerin yuvalara zarar vermemesi için gece gündüz nöbet tuttu. Bir gün İztuzu Plajı’na İngiliz-Arap ortaklığı, 1800 yataklı beş yıldızlı otel yapılacağını öğrendi. ‘Doğayı bozdurmam, caretta carettaların yok olmasına izin vermem’ diyerek “Doğal Hayatı Koruma Derneği” ile el ele verdi, dünyayı ayağa kaldırdı, ABD’de İngiltere’de İsviçre’de kampanya başlattı. O dönemin başbakanı Turgut Özal ile görüştü. Kamuoyu baskısıyla otel projesini iptal ettirdi, bölgenin sit alanı olmasını sağladı.
Daha ne yapabilirim diyen June aralarında Türk ve İngilizlerin olduğu Deniz Kaplumbağaları Koruma Vakfı’nı kurdu. Artık benim yaşayacağım ülke burası diyerek 87 yaşındayken Türk vatandaşı oldu. 2002 yılında, “Kaptan June ve Kaplumbağalar” adı altında Türkçe kitap çıkardı. 2003 yılında geliri caretta carettaların korunması amacıyla kullanılmak üzere tek şarkılık CD yaptı. June “BEN’e yolculuk” adlı belgeseli çekildi.
Türkiye ve dünyada çevreci ve caretta caretta hayranı birİngiliz olarak tanınan June,Dalyan’a tekne ile ilk girdiği zaman aşık olduğunu söyledi.June, “Dalyan’dan ve doğa aşkımdan vazgeçmem.İlk geldiğimgünden bu taraf insanları bana sıcak davrandı.Hatta “Kaptan June” diye çağırdı.Doğası, plajı, havası güzel.Tabii en güzeli caretta caretta. Burada kalmamın en önemlisebeplerinden biri de onlar.Verdiğimizmücadele ile onların yaşamalanı kurtuldu.Onları ve bu doğayı hep birlikte koruyalım, yok olmasına izin vermeyelim.”
Sabahları plajda yürüyüş yapan geceleri caretta carettalarn izleyen June’nin en büyük vasiyeti kendisi öldükten sonra buralara sahip çıkılması. Ülkesine dönmeyi düşünmediğini belirten June, “Artık burası benim vatanım oldu. Herkesle aile oldum. Turist olarak geldim, ama burada doğmuş ve Türk gibi hissediyorum kendimi. Son nefesime kadar burada yaşamak istiyorum. Denizler kirlenmesin, canlılar ve doğa yok olmasın. Bence dünyada Dalyan gibi başka bir yer yok. Kıymetini bilelim. Bakın Kaz Dağları altın çıkarılması uğruna yok oldu. Oranın halini televizyonda izledikçe üzülüyorum. Keşke Kaz Dağları için birşeyler yapabilseydim. Vasiyetim benden sonrada buraya sahip çıkılması” dedi.