Çanlar İskoçya için çalıyor

İngiltere, Galler ve İskoçya’dan oluşan Birleşik Krallık’tan (siyasi ve coğrafi ismiyle Büyük Britanya) ayrılmak üzere 18 Eylül’de bağımsızlık referandumu düzenleyen İskoçya için geriye sayım başladı. Son anketler bağımsızlık yanlısı cephenin ilk kez öne geçtiğine işaret ederken birlik yanlıları panikledi. Londra hükümeti, referandum öncesinde İskoçya’ya 1998’de sunulmuş yetki devrinin ötesinde bütçe konularında geniş yetkiler tanıyacak plan önerdi. Böylece Britanya Adası’nda 300 yıllık birliğin devamının sağlanması umuluyor.

Yüzde 51’e yüzde 49

18 Eylül’de halka “İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı” diye sorulacak. Yougov’un son anketine göre “Evet kampı”nın oy oranı yüzde 51. “Birlikte Daha İyi” kampı yüzde 49’da. 3 puanlık hata payıyla fark az olsa da Yougov’a göre kararsızlar çıkarılınca “Evet kampı” yine de yüzde 47’ye 46’yla önde. Asıl heyecan yaratan, Panelbase’in “Evet İskoçya” kampı için yapılan ankette, kararsızlar çıkarıldıktan sonra sonucun yüzde 48’e yüzde 52 ile “Evet” çıkması. Dolayısıyla İskoçya Başbakanı Alex Salmond liderliğindeki İskoçya Ulusal Partisi (SNP) sevince boğuldu. Ancak başkan yardımcısı Nicola Sturgeon dün “Evet kampını”, “Anketin detayları ne olursa olsun bu bir anket. Aslolan 18 Eylül” diye uyardı.

Gidişat birlik kampında panik yarattı. Eski Britanya Başbakanı İşçi Partili Gordon Brown, durumdan iktidardaki Muhafazakâr Parti’yi sorumlu tuttu. Ancak kimi kaynaklar “Evet kampının” güçlenmesinde İşçi Partili tabanın etkili olduğunu söylüyor.

Darling: Uyarı alarmı

“Birlikte Daha İyi” kampanyası lideri Alistair Darling, “Bu yeni anket sonucun zaten belli olduğunu düşünenler için uyarı alarmı” dedi. Darling, “Bu Britanya değil, İskoçya’nın çocukları, torunları ve gelecek kuşaklar için savaş. Kazanmamız gereken bir savaş” dedi.

İskoçya’nın bağımsızlığı siyasi yapılanmayı temelinden sarsacak. Bu yüzden Londra’dan karşı atak geldi. 1998’de yetki devri yasasıyla ademimerkeziyetçilik benimsenmiş olsa da Maliye Bakanı George Osborne dün vergi toplama, harcama yani bütçe özerkliği önerdi. İskoçya’nın ayrılık halinde para birimi pound’u kullanamayacağını tekrarlayan Osborne, “Birkaç gün içinde eylem planı göreceksiniz. Daha fazla vergi gücü, harcama yetkisi, refah devleti inşası için yetki. Saat bu yetkilerin devri için işleyecek ve İskoçya bir taşla iki kuş vuracak” dedi.

Benzeri teklif, Kanada’da Quebec’in 1995’teki ayrılık referandumunda yapılmış ve işe yaramıştı. Ama İskoçya Maliye Bakanı John Swinney, “İskoçya’ya dair yetkilerin İskoç parlamentosuna verilmesinin tek garantisi evet oyu” diyerek vaatlerin tutulmadığını anımsattı.

Miliband: Muhafız olur

İşçi Partisi lideri Ed Miliband ise İskoçya ayrılırsa 130 kilometrelik sınıra muhafız yerleştirilmesi çağrısı yaptı. “Sınır istemiyorsanız, Birleşik Krallık’ta kalmak için oy verin” diyen Miliband, İskoçları dikkatli tercih yapmaları için uyardı. İskoçya, Kuzey Denizi petrollerinin zenginliğini bağımsızlık arzusuna dayanak yapıyor.