Çalınan tablolar Anadolu’dan

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nden çalınan eserlerle ilgili yeni iddia: Operasyonda ele geçirilen tabloların büyük bölümünün, 1960’larda İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nden Anadolu’daki devlet galerilerine gönderilen eserlerden oluştuğu ileri sürülüyor.

Aslı Uluşahin / Cumhuriyet

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’ndeki kayıp eserlerle ilgili yapılan operasyonda ele geçirilen tabloların büyük bölümünün kaynağının Anadolu’daki Devlet Güzel Sanatlar Galerileri olduğu iddia ediliyor.
Anadolu’nun çeşitli illerinde bakanlığa bağlı Devlet Güzel Sanatlar Galerilerinin açılmasına karar verilmiş, 1960’larda İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nden çok sayıda eser bu galerilere gönderilmişti. İstanbul’un koleksiyonundan Antalya-Alanya’ya 39, Balıkesir’e 10, Erzurum’a 18, Eskişehir’e 13, Kütahya’ya 21, Bolu’ya 44, Bursa’ya 53, İzmir’e 14, Mersin’e 17 ve Isparta’nın Yalvaç ilçesine 30 resim aktarıldı.
1980’e doğru Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin açılması gündeme geldiğinde, galerilerdeki eserlerin İstanbul’a iadesi yerine, bakanlıkça Ankara’ya ulaştırılması istendi. İşte son operasyonda ele geçirilen eserlerin büyük bölümünü, bu galerilerden Ankara’ya dönen ya da “dönmesi gereken” eserlerin oluşturduğu belirtiliyor.
Örneğin, ele geçen eserlerden Halil Paşa’nın “Manzara: Brötanya” tablosu Bolu’ya, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun “Manzara” resmi ise Kütahya’ya gönderilen eserler arasında yer alıyordu. Operasyonda ele geçirilen tabloların arasında, Mersin’e gönderiler eserlerin de olduğu söyleniyor.
Şehir galerilerinde bulunan eserlerin güvenliği, açıldıkları günden bu yana tartışmalara konu olmuş, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde 2002-2003 yıllarında yapılan envanter çalışmasında yeniden gündeme gelmişti. MSGSÜ, 2003 yılında Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’ne, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’na gönderdiği birçok yazıyla galerilerdeki eserlerin akıbetini sormuştu.
Edinilen bilgilere göre, eserlerin tamamı ancak 2004 yılında Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi’nin envanter listesine kaydedildi. Bu durumda eserlerin 2004 sonrasında müzeden çıkarılmış veya eserlerin müzenin envanter listesine kaydedilmiş görülmesine karşın müzeye hiç girmeden çalınmış ya da “değiştirilmiş” olabileceği düşünülüyor.
Ayrıca, uzmanlar, operasyonda ele geçirilen eserlerle ilgili olarak, “sanki bir ürün kataloğundan seçilmişçesine, en değerli eserlerin müzeden çıkarılmış olduğunu” ifade ediyor.