Çağdaş sanatı anlayabilmek (06.10.2020)

Marcel Duchamp’ın ünlü pisuvarının yarattığı tsunaminin dalgaları sahillerimize vurduğundan beri nur topu gibi yepyeni bir sorunsalımız oldu: “Çağdaş Sanat; Nasıl Oluyor Yani?”

Aslında elimizdeki tuğlasal öğeyi bir kitap olarak isimlendirmeden önce de şöyle derin bir soluk alıp uzun uzun düşünmek gerekiyor. Çünkü önsözde de belirtildiği gibi kitaplar yazılanlardan oluşur; oysa elimizde tuttuğumuz grafik sanatının ustalıklı uygulamalarıyla yüksek cazibeye erişmiş 686 sayfalık dev matbua konuşulanlardan oluşmakta.

Her ne kadar, son dönemde, nehir söyleşi kitapları, banta okunmuş hatıratların çözümlerinden oluşan kitaplar, akademik “proceeedings” kitapları, konferans notları, gibi sayısız türdeki üretimin yazınsallaştırılarak kitap formuna sokulduğuna çokça tanık olduysak da bu seferki uygulama ayrıcalıklı bir sınıflandırmayı hak ediyor.

Corpus, İstanbul’un nitelikli ve aktif sanat galerilerinden biri. Aynı zamanda özenli sanat kitapları yayınlayan bir yayınevi. Bu alanda önemli bir boşluğu doldurmaya aday. Son çıkardığı kitaplar arasında yer alan “Çağdaş Sanat; Nasıl Oluyor Yani?” 2012 yılının Aralık ayı ile 2013 yılının Ocak ayı süresince Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi’nde düzenlenen “1980’den Günümüze Türkiye’de Görsel Sanatlar: Tanıklıklar ve Paylaşımlar” başlıklı seri söyleşilerin ayrıntılı bir derlemesi. Kitabı Nilgün Yüksel yayına hazırlamış.

İŞLEVSEL BİR KİTAP

Aslında dar bir akademik çevreye dair olması beklenen ve daha çok akademik “proceedings book” (bildiri kitabı) mentalitesi ile ele alınan derlemeyi incelemeye başladığımızda durumun oldukça farklı, kitabın ise çağdaş sanat meselelerini ana hatlarıyla anlayabilmek ya da bu alanda otoritelerin neler düşündüğünü bilebilmek için fazlasıyla işlevsel olduğunu görüyoruz. Söz konusu seri konuşmalar üç ana faz üzerinde yürütülmüş: 1980’ler, 1990’lar, 2000’ler.

Hemen hemen Türkiye’de sanat alanında söz söyleme yetkinliğine sahip tüm entelektüel, kuramcı ve yazarların etkinlikteki konuşmalarının çözümlerini, araya yorum katmaksızın ve fakat numismat titizliğiyle sunan kitap her okuyanına çağdaş sanat hakkında nitelikli fikirler verecek sayısız ayrıntı ve bilgi ile dolu.

Fikirlerin her birinin doğru, önemli ve geçerli olduğunu söylemek olanaklı değil kuşkusuz. Ama güçlü bir forum, tutkulu bir şölen (symposium) havasında “Çağdaş Sanat”a dair kulaktan dolma bilgilerini revize etmek isteyen sanat meraklıları için faydalı bir kitap ve sanat kuramlarına yaklaşımda tarihe not düşülen kuvvetli bir betik olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.

Çağdaş Sanat Nasıl Oluyor Yani? / Hazırlayan: Nilgün Yüksel / Corpus Yayınları / 686 s.