"Cadde ve sokak aralarında sigara satışı önlenmeli"

TESK yaptığı yazılı açıklamada, sigara içen her 10 kişiden 9'undan daha fazlası erkeklerde 92,6, kadınlarda ise mamül sigara içildiğini vurgulanırken, "Her gün sigara içenlerin üçte ikisi (yüzde 66,1) günde yarım paketten (11 sigara), yüzde 15,5'i de bir paketten daha fazla sigara içmektedir. Ortalama olarak erkekler günde 19,3, kadınlar da 12,2 sigara içmektedir. Günde içilen sigara sayısı ve uyandıktan sonra ilk sigarayı içme zamanı tütün bağımlılığı bakımından önemli göstergelerdir.

Erkeklerin yaklaşık yarısı (yüzde 45,4) günde bir paket ve beşte biri de (yüzde 17,7) bir paketten daha fazla sigara içmektedir. Kadınların yüzde 7,6'sı günde bir paketten daha çok sigara içmektedir. Her gün sigara içenlerin yüzde 41,1'i uyandıktan sonraki ilk yarım saat içinde, yüzde 12,8'i de ilk beş dakika içinde sigara içmektedir. Uyandıktan sonraki ilk yarım saatte sigara içme erkeklerde (yüzde 42,6) kadınlara (yüzde 35,6) göre daha fazladır" ifadelerine yer verdi.

"Tütün üzerindeki toplam vergi yükü yüzde 75'in üstüne çıkarıldı"

Ocak 2010 tarihinde sigara üzerindeki özel tüketim vergisinin (ÖTV), yüzde 20 oranında artırıldığını, bu şekilde tütün üzerindeki toplam vergi yükünün, Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen yüzde 75 düzeyinin üzerine çıkarılarak yüzde 78'e ulaştığını hatırlatan TESK Genel Başkanı Palandöken, "Türkiye'de 2010 yılının 8 ayı içinde satılan sigara miktarı, 2009 yılının aynı dönemine göre yüzde 22,6 daha düşüktür. 2006 yılı başından 2010 yılı Ağustos sonuna kadar geçen dönemde, Türkiye'de tüketilen sigara miktarı 24 milyar 589 milyon 93 bin paket. Böylece 4,5 yılı aşan bu sürede tiryakiler, 491 milyar 781 milyon 880 bin adet sigara içmiştir. Yaklaşık olarak yılda da 5 milyar paket sigara tüketimine denk geliyor" diye konuştu.

"Türkiye'ye kaçak sigara Güneydoğu'dan ve uzakdoğu'dan giriyor"

Güneydoğu bölgesinin dağlık olması, devam eden terör faaliyetleri ve askeri faaliyetler nedeniyle denetim aktivitelerinin güçlükle yürütüldüğünü ve Mersin, Antalya ve İzmir'de bulunan gümrüksüz bölgelerde kaçak sigara ticaretinin yapıldığına işaret eden Bendevi Palandöken, "Uzak Doğu'dan Orta Doğu'ya gelen transit sigaralar gümrüksüz bölgelerden kaçak yollarla Türkiye'ye sokulmaktadır. Sigara fiyatlarındaki yükselişin temel nedeni bütçe açığını kapatmak amacıyla getirilmiş olan vergilerdeki artıştır. Sigara fiyatları gelir düzeylerine göre çok fazla arttığı için tiryakiler ucuz sigara arayışına yöneldi.

Kaçak olarak yurdumuza giren sigaraların fiyatı, bizdeki ortalama sigara fiyatlarından yarı yarıya ucuzdur. Yakalanamayan sigara sayısının, yakalanandan daha fazla olduğunu düşünürsek, kaçak sigara oranının ülke genelinde yüzde 15-20'yi bulduğu tahmini yapılabilir. Bu oran güneydoğuda yüzde 80-90'lara ulaşmaktadır. Özellikle doğu ve güneydoğu illerinde sigara bayilerinin sigara satışları durma noktasına gelmiştir" şeklinde konuştu.

"Kaçakçılık yüzünden vergi kaybı 1 milyar"

2009 yılında sigaradan 11.5 milyar lira ÖTV tahsil eden Maliye Bakanlığının, 2010 yılı için çıtayı yükselterek, yüzde 42.2 artışla 16.4 milyar TL ÖTV tahsil etmeyi hedeflediğinin altını çizen Palandöken, "Bu tutarın, KDV'si ile birlikte 20.3 milyar liraya ulaşması öngörülmektedir. Kaçağın her yüzde 10'luk diliminde 2 milyar liralık vergi kaybı oluşuyor. Buna göre, yüzde 20'lik dilimde 4 milyar liralık bir vergi kaybı söz konusudur. Yetkililerin yaptığı açıklamaları takip ettiğimizde ise vergi kaçağının 1 milyar liranın üzerinde olduğudur" dedi.

"Kaçak sigara satışı önlenmelidir"

Açıklamada Palandöken, sigaranın sağlık açısından zararlı olmasının yanı sıra, nasıl üretildiği bilinmeyen, kontrol dışı üretilmiş sigaraların aynı kaçak üretilmiş içki gibi insan sağlığına daha büyük zararlar verdiğinin açık olduğunu belirtirken, "Öncelikle tercihimiz kimsenin sigara içmemesidir. Ancak içenlerinde, TAPDK Belgeli sigara satan bayilerden bandrollü tütün ve tütün mamullerini tercih etmelidir. Cadde ve sokak aralarında tablada sigara satışı önlenmelidir. Özellikle Doğu ve Güneydoğu illerinde ve serbest bölgelerde kontroller sıkılaştırılmalıdır. İlgili kurumlar arasında sürekli bir işbirliği ve koordinasyon sağlanmalıdır. Kaçak sigara denetimleri uluslar arası işbirliği içinde arttırılmalıdır. En önemlisi sigaraya zam yapmakla insanlar sigarayı bırakmaz. Zam kaçağı artırır. Sigarayı bırakmanın yolu her konuda olduğu gibi eğitimden geçer" diye konuştu.