Büyüme rakamları açıklandı (10.12.2013)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2013 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarını açıkladı. Buna göre, büyüme hızı üçüncü çeyrekte yüzde 4,4 oldu. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2013 yılının üçüncü üç aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gayri safi yurtiçi hasıla sabit fiyatlarla 33 milyar 33 milyon lira düzeyinde gerçekleşti.

Bu yılın 9 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 4,0'lık artışla 91 milyar 219 milyon lira oldu. Üçüncü çeyrekte gayri safi yurtiçi hasıla geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 10'luk artışla 414 milyar 459 milyon lira oldu.

Öte yandan, takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, 2013 yılı üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,3'lük artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir önceki döneme göre yüzde 0,9 arttı.

Türkiye ekonomisi 2013'ün üçüncü çeyreğinde yakaladığı yüzde 4,4'lük büyüme ile üst üste 16 çeyrek büyüdü. Yılın üçüncü 3 aylık döneminde sabit fiyatlarla en fazla büyüyen sektör, yüzde 14,9 ile dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri oldu.

Buna göre, GSYH 2013 yılı üçüncü üç aylık döneminde geçen yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 4,4 arttı. İmalat sanayi, bu dönemde cari fiyatlarla yüzde 10,2'lik artışla 58 milyar 924 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 4,9'luk artışla 7 milyar 249 milyon lira oldu.

Mali aracı kuruluşlar, 2013 yılı üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 9,4'lük artışla 12 milyar 709 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 11'lik artışla 3 milyar 998 milyon lira olarak gerçekleşti.

 

Cari fiyatlarla GSYH

Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2013'ün üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 10'luk artışla 414 milyar 459 milyon lira oldu.

Bu yılın dokuz aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla, yüzde 9,7'lik artışla 1 trilyon 153 milyar 872 milyon lira olarak gerçekleşti.

 

Hanehalkı tüketim harcamaları

Hanehalklarının nihai tüketim harcamalarının değeri 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 10,2'lik artışla 281 milyar 809 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 5,1'lik artışla 21 milyar 702 milyon lira oldu. Devletin nihai tüketim harcaması değeri üçüncü çeyrekte cari fiyatlarla yüzde 6,4'lük artışla 55 milyar 31 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 0,6 artışla 3 milyar 62 milyon lira olarak hesaplandı.

Gayri safi sabit sermaye oluşumu değeri aynı dönemde cari fiyatlarla yüzde 14'lük artışla 77 milyar 388 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 6 artışla 7 milyar 442 milyon lira oldu.

Mal ve hizmet ihracatı değeri 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 7,6'lık artışla 109 milyar 592 milyon, sabit fiyatlarla yüzde 2,2 azalışla 8 milyar 360 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet ithalat değeri üçüncü çeyrekte cari fiyatlarla yüzde 14'lük artışla 128 milyar 418 milyon lira, sabit fiyatlarla yüzde 6 artışla 8 milyar 914 milyon lira oldu.

 

En fazla dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri büyüdü

Türkiye ekonomisinde yılın üçüncü çeyreğinde sabit fiyatlarla en fazla büyüyen sektör, yüzde 14,9 ile dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri olurken, bu sektörü yüzde 11 ile mali aracı kuruluşların faaliyetleri, yüzde 8,7 ile inşaat izledi. Buna karşılık madencilik ve taşocakçılığı sektörü yüzde 2,5 daraldı.

 

Büyüme rakamlarında revizyon

TÜİK 2013 yılı büyüme verilerinde de revizyona gitti. Daha önce yüzde 2,9 olarak açıklanan yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme rakamı yüzde 3, yüzde 4,4 olarak açıklanan ikinci çeyrek büyüme rakamı ise yüzde 4,5 olarak revize edildi.

Cari ve sabit fiyatlarla GSYH sonuçları şöyle:

Yıl Cari fiyatlarla GSYH (milyon TL) Gelişme Hızı (%) Cari fiyatlarla GSYH (milyon dolar) Gelişme Hızı (%) Sabit fiyatlarla GSYH (milyon TL) Gelişme Hızı (%) 2012 1. çeyrek 325.165 12,2 180.603 -1,7 27.209 3,1 2012 2. çeyrek 349.600 10,1 193.673 -4,4 28.864 2,8 2012 3. çeyrek 376.901 7,3 208.871 2,9 31.656 1,5 2012 4. çeyrek 364.120 7,3 202.574 9,6 29.946 1,4 2012 yıllık 1.415.786 9,1 785.721 1,5 117.675 2,2 2013 1. çeyrek 354.895 9,1 198.662 10 28.016 3 2013 2. çeyrek 384.519 10 209.388 8,1 30.171 4,5 2013 3. çeyrek 414.459 10 211.252 1,1 33.033 4,4 2013 9 aylık 1.153.872 9,7 619.303 6,2 91.219 4

 

Sektörler

TÜİK verilerine göre sabit fiyatlarla sektörel gelişme hızları bu yılın ikinci ve üçüncü çeyrekleri ile geçen yılın aynı döneminde şöyle oldu:

Sektör 2012 2. Çeyrek 2012 3. Çeyrek 2013 2. Çeyrek 2013 3. Çeyrek Tarım 3,5 2,1 5,6 2,9 Balıkçılık 7,8 7,8 8,8 2,6 Madencilik 3,1 5 -3,3 -2,5 İmalat Sanayi 3,2 1,1 3,7 4,9 Elektrik-gaz 6,1 4,7 2,7 1 İnşaat -0,8 -0,8 7,6 8,7 Ticaret 0,6 -0,7 5,1 5,5 Oteller-lokantalar 3,6 1,6 12,4 8,3 Ulaştırma-Haberleşme 4,4 2,9 3,4 3 Mali Kuruluşlar 3,6 0,9 8,5 11 Konut sahipliği 1,7 1,6 1,3 1,8 Gayrimenkul kiralama 7,2 5,4 7 7,1 Kamu yönetimi 3,7 3,4 4,2 4,7 Eğitim 4,5 3,5 4,3 5 Sağlık İşleri ve Sos. Hiz. 5,3 4,7 5,2 5,3 Diğer sosyal hizmetler 0,6 0,1 1,7 1,9 Eviçi pers. Çalş. Hanehalkı 6 4 6,2 6,5 Dolaylı ölçülen mali aracılık 4,5 1,1 9,4 14,9 Vergi sübvansiyonları 1,5 0,9 5,2 4,7 GSYH (alıcı fiyatları) 2,8 1,5 4,5 4,4