Burhan Kuzu, 'Başkanlık Sistemi'ni yazdı

“Her Yönü ile Başkanlık Sistemi” adıyla piyasaya çıkan kitapta, Kuzu'nun uzun yıllardır savunduğu sistem farklı açılardan anlatılıyor. Kuzu, 1997 yılında yazdığı “Türkiye için Başkanlık Sistemi”ni son zamanlardaki tartışmaların ışığında güncelleştirirken, yeni bilgiler ve konuyla ilgili röportajlarla da destekliyor.

Başkanlık sistemi tartışmalarına kitabıyla katılan Kuzu, “Yakın tarihimizde birçok defa Başkanlık Sistemini tartıştık. Sistem, yeni dönemde gündeme gelirse böyle bir kitabın da hazır olmasını istedim. Çünkü sistem bilinmeden konuşuluyor. Bilerek konuşsunlar can kurban... A'dan Z'ye her şeyi bilsin, sisteme karşı çıksın, bundan rahatsızlık duymam” diyor.

Kitabı sade bir dille yazdığını, yeni dönemde sistem ile ilgili bilgi sahibi olmak isteyenlere faydalı olacağına inancını dile getiren Kuzu, Başkanlık sistemi hakkındaki görüşlerinin “AK Parti'de başlamış bir sevda” olmadığını vurguluyor. “Özal'a danışmanlık yaparken de aynı görüşleri savunuyordum” diyen Kuzu, sistem tartışılmaya başlandığında gözlerin çevrildiği ilk isim olduğunu, konuyla ilgili akademik çalışmalar yaptığını anlatıyor.

“Parlamenter rejim tarihi misyonunu tamamlamış”

Kuzu'ya göre, parlamenter rejim artık tarihi misyonunu tamamlamış. Dünyanın hiçbir bölgesinde sistemin kitaplarda yer alan şekliyle uygulanamadığını belirten Kuzu, şu görüşleri savunuyor:

“ABD'de yıllardır uygulanan ve tüm dünyada 'Başkanlık sistemi' olarak adlandırılan modelin asıl adı 'Kongre Hükümeti'dir. Bu modelde eyalet sistemi ve tam başkanlık uygulaması vardır. Benim yıllardır üzerinde çalıştığım model, ABD'deki sistemden farklı. Bir akademisyen olarak, Fransa'daki yarı başkanlık sistemi ile ABD'deki tam başkanlık sisteminin karması bir modeli öneriyorum. Bu modelde, Fransız sisteminin üniter yapısıyla ABD'deki başkanın yetkileri buluşturuluyor. Yani hem üniter yapı korunuyor, hem de tam başkanlık yetkileri kullanılabiliyor.”

Kuzu, kitapta, Başkanlık sisteminin doğuşunu, parlamenter rejimde yaşanan aksaklıkları ve Türkiye için sistemin avantajlarını anlatıyor. Bunun yanında sistemin yol açabileceği olumsuzluklara da akademisyen olarak değinen Kuzu, bu olumsuzlukları gidermenin de mümkün olabildiğini savunuyor.

“Sistemin diktatörlüğe yol açacağını savunanlar bu işi bilmiyor”

Koalisyon hükümetlerinin, ülke için yapılacak her olumlu gelişmeyi geriye götürebileceğini ileri süren Burhan Kuzu, “1980 öncesinde 10 yılda 12 hükümet kuruldu. Türkiye bu dönemde 70 cente muhtaç kalmıştır. Koalisyonlar belasından bunalan Fransa, Anayasasında 1962 yılında bir değişiklik yaparak 'Yarı Başkanlık Sistemi'ne geçmiştir. Gerçekten, 11 yazılı anayasa eskiten Fransa, bu tarihe kadar 70 yılda 104 hükümet kurmak durumunda kalmış, Charles de Gaulle ile birlikte bu perişanlığa bir çözüm bulmaya çalışmıştır” görüşünü aktarıyor.

Kuzu, sistemin diktatörlüğe yol açacağına savunanların da bu işi bilmediklerini iddia ediyor. Kuzu için Türkiye'nin önündeki ayrım; “Ya başkanlık, ya pişmanlık!”