'Bunlar çocuk, anne değil': Her gün altı çocuğun kürtaj olduğu ülke
Brezilya'da tecavüz kurbanı 10 yaşındaki bir çocuk, kürtaj oldu. Olay, kürtajın kamuoyunu bölen bir konu olduğu ülkede, büyük bir tartışmaya yol açtı. Ancak 30 yıldan uzun süredir cinsel şiddet kurbanlarıyla çalışan doktor Melania Amorim, bu tür vakaların çok sık görüldüğünü ve bu çocuklar için kürtajın, doğum yapmaktan çok daha güvenli bir seçenek olduğunu söylüyor.
BBC TürkçeMelania Amorim, ilk genç kız gebeliği vakasına denk geldiğinde, kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı kariyerinin hala başındaydı.
Annesi içeride çalışırken, evlerinin arka bahçesinde tecavüze uğrayan, 13 yaşında felçli bir kız çocuğuydu.
Kürtaj için Brezilya'nın kuzeybatısındaki bir hastaneye götürüldü. Ama doktorların hiçbiri kürtaj yapmak istemiyordu.
Dr. Amorim "Kızın annesi çamaşırcıydı ve kızını güneşlenmesi için dışarı bırakmıştı. Saldırıya uğradıktan sonra hamile kaldı" diyor.
"Hastanede kimse ona dokunmak istemedi, kürtaja karşı olduklarını söylüyorlardı."
Dr. Amorim sesi titreyerek "Ben gerçekten gençtim ama kürtajı ben yaptım. O çocuğun hayatını kurtardığıma ve bunun bir tecavüz kurbanı olarak hakkı olduğuna inancım tamdı" diye de ekliyor.
Dr. Amorim çocuk ve genç kız gebelikleri alanında 30 yılı aşkın süredir çalışıyor ve tecavüze uğradıktan sonra hamile kalan kız çocukları konusunda uzman.
Günde dört tecavüz vakası
Brezilya, son dönemde amcası tarafından defalarca tecavüze uğradıktan sonra hamile kalan 10 yaşındaki çocuk vakasıyla sarsıldı. Olay, ülkenin güneyindeki Espirito Santo eyaletindeki Sao Mateus kentinde yaşandı.
Olay, çocuğun kürtaj için komşu bir eyalete götürülmek zorunda kalınmasıyla haberlere konu oldu ve çocuğun detayları bir aşırı sağcı eylemci tarafından internette sızdırıldı.
Dinci gruplar, kürtajı dava yoluyla engellemeye çalıştı ve protestolar düzenlediler. Hatta bazı eylemciler, çocuğun yattığı hastaneye girmeyi bile denedi.
Brezilya yasaları sadece tecavüz ve kadının yaşamının tehlikeye girdiği hallerde kürtaja izin veriyor. Bir yargıç, altı yaşından bu yana amcası tarafından tecavüze uğratılan çocuğun kürtaj olmasına izin verdi.
Dr. Amorim çocuğun yaşadığı gibi vakaların çok sık görüldüğünü belirtiyor ve bunu profesyonel deneyimlerine dayanarak söylüyor.
Brezilya'nın kamu sağlığı sistemi SUS'un kayıtlarına her gün 10-14 yaş arasındaki kız çocuklarına yapılan en az altı kürtaj işlemi giriyor.
Cinsel şiddet istatistikleri de aynı derecede şoke edici. Sivil toplum kuruluşu Brezilya Kamu Güvenli Forumu'nun topladığı veriler, ülkede her bir saat 13 yaşından küçük dört kız çocuğunun tecavüze uğradığını gösteriyor.
Çocukların tehlikeli gebelikleri
Dr. Amorim "Hastanelere kafaları karışık ve yaşadıkları travmatik olaylar nedeniyle dehşete düşmüş halde geliyorlar" diyor.
Dr. Amorim, 10 yaşındaki çocuğun kürtaj olmasını engelleme girişimleri karşısında "şaşkınlık, tiksinme ve öfke" duyduğunu söylüyor.
O yaşlardaki gebelikler, çok riskli olarak görülüyor. Unicef'in bir araştırmasına göre, 15 yaşın altındaki gebeliklerde, doğum sırasında ölme ihtimali, 20'li yaşlardakine göre beş kat daha fazla.
Amerikan Doğum ve Jinekoloji Güncesi'nde yayımlanan ve Latin Amerika'daki gebe genç kadınları ele alan bir araştırmaya göre, 15 ve altındaki kız çocuklarının ciddi kansızlık yaşama ve doğum sonrası kanama riskleri daha büyük.
Bebek için de tehlikeli
Bebeklerin doğumda ölme riski de daha çok.
Melania Amorim, 10-5 yaş arasındaki gebelerde preeklampsi (gebeliğin ikinci yarısında gelişebilen hipertansiyon ve proteinüri ile kendisini gösteren rahatsızlık) ve eklampsi (hamilelerde plasentadan gelen zehirlerle meydana gelen bilinç kaybı rahatsızlığı) risklerinin daha da yüksek olduğunu vurguluyor.
"Bu kızların bebekleri kilo almayabiliyor. Kızın vücut yapısı nedeniyle, karında büyümeleri kısıtlanıyor ve bu nedenle bir çoğu prematüre doğuyor."
13 yaş ve altındaki çocuklarda gebelik çok daha riskli, çünkü vücutları hala gelişme aşamasında.
Dr. Amorim "Vücutları ve iç organları henüz gelişmiş değil. Örneğin, tam gelişmiş bir leğen kemikleri yok ve bu doğumun ilerlemesini engelliyor" diye açıklıyor.
'Bu çocuklarda kürtaj, doğumdan çok daha güvenli'
Aynı zamanda, Campina Grande Federal Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Dr. Amorim'e göre, bu kız çocukları için kürtaj olmak, doğum yapmaktan çok daha güvenli.
"Doğum yapmak, her yaştaki kadın için riskler getirir. Bir kız çocuğu için bu çok daha riskli" diyor.
"Tıbbi gözlemin yapıldığı bir yasal kürtaj, bu kızlar için doğum yapmaktan çok daha güvenli."
"En kötüsüyse, kadının gizlenerek yaptığı, güvensiz bir kürtaj"
Dr. Amorim, çocuk yaşta evliliklerin hala yasal olduğu ülkelerde, idrar torbası ve vajina arasındaki yaralanmaların da sık görüldüğünü belirtiyor.
"Gebe kalıyorlar ve yardım olmadan, sezeryan ameliyatlarına erişim olmadan doğuruyorlar. Bu da her şeyi yırtıyor."
Melania Amorim, aynı zamanda cinsel şiddet kurbanlarıyla da çaışıyor.
Bir jinekolog olarak, altı aylıkdan 92'ye kadar değişen yaşlardaki cinsel şiddet kurbanlarını görmüş.
"Bizi tecavüzden koruyacak herhangi bir yaş yok. Biz kadınlar, hiçbir yaş grubunda koruma altında değiliz" diye şikayet ediyor.
Dr. Amorim "Bir kız çocuğu çok küçükken hamile kalmıyor. Ancak birçok vakada, cinsel şiddet bu aşamada başlıyor ve kız çocuğu yumurta üretmeye başlayana kadar sürüyor ve bu da maalesef gebelikle sonuçlanıyor" diye de ekliyor.
'Birçok kız çocuğu yasal kürtaj hakları olduğunu bilmiyor'
Her vaka gebelik ya da kürtajla sonuçlanmıyor. Melania Amorim, bazı genç tecavüz kurbanlarının, çocukların doğumundan hemen önce hastaneye geldiklerini aktarıyor.
"Birçok kız çocuğu, yasalara göre kürtaj olma hakları olduğunun farkında değil."
Dr. Amorim 17 yaşında, hala tıp fakültesi öğrencisiyken gördüğü ilk anne ölümü vakasını hatırlıyor.
"Gizli kürtaj nedeniyle ölen 13 yaşındaki bir kız çocuğuydu. Ve üzücü olansa, aslında yasal kürtaj hakkı olmasıydı" diyor.
"10 yaşındaki gebe çocukların eklampsi nedeniyle geçirdikleri ağır nöbetlerin ardından entübe edildiği vakalar gördüm."
"Hiç biri ölmedi ama eklampsi de ölüm riski yüksektir."
Farklı bir vaka
Ancak Dr. Amorim Sao Mateus'taki vakanın, çocuğun adının ve kürtaj olacağı hastanenin ifşa edilmesi nedeniyle, kariyeri boyunca gördüklerinden farklı olduğunu vurguluyor.
"Bu, yasaların garanti altın aldığı bir kürtaj ve gizliliğe saygı gösterilmesi gerekirdi" diyor.
"Bu ifşanın araştırılması gerekiyor. Çok ciddi bir durum. Bunu ifşa eden kişi, çocuğun bilgilerine nasıl ulaştı?"
10 yaşındaki çocuğun gebe olduğu, 8 Ağustos'ta Sao Mateus'taki hastaneye götürülünce anlaşıldı.
Haber, bakanların bile dahil olduğu, ulusal çapta bir tartışmaya yol açtı.
Tartışma, eyalet başkenti Vitoria'daki bir kamu hastanesinde çalışan doktorların, mahkemenin emrine karşın 14 Ağustos'ta kürtaj yapmayı reddetmeleriyle daha da büyüdü. Gerekçeleriyse, gebelikte Brezilya Sağlık Bakanlığı'nın tavsiyesi olan 22 haftalık sürenin aşılmış olmasıydı.
İyileşme ve tutuklama
Vitoria'daki hastane, "kürtajın ideolojik değil, teknik nedenlerle reddedildiğini" savunuyor.
Çocuk sonunda, üç gün sonra, 1650 kilometre ötedeki Recife kentinde kürtaj oldu.
Dr. Amorim "Hamile kadınlarla çalışan her hastanenin, yasal kürtaj yapma zorunluluğu var. Espirito Santo'da yasal onay için beklediler ve geldiğinde, gebeliğin ilerlemiş olduğunu iddia ettiler" diyor.
Çocuğun sağlık durumunun iyi olduğu belirtiliyor. Amcasıysa, 18 Ağustos'ta kaçtığı komşu eyalette tutuklandı.
Dr. Amorim çocuğun, tüm diğer cinsel şiddet kurbanları gibi psikolojik destek alması gerektiğini söylüyor.
"Tecavüz, ömür boyu iz bırakır. Bu kızlar hastanaye travmatik halde geliyorlar. Bunlar kız çocukları, anne değiller." diyor.
"Şiddetin meyvelerini rahimlerinde istemiyorlar"
"Tüm desteği alırlarsa, iyileşip hayatlarını yola sokabilirler."
Onyıllar boyunca şoke edici gerçeklerle karşılaşmış olması, Melania Amorim'in her vakada duyduğu öfkeyi azaltmamış.
"Bu kadar yıl sonra, alışmış olduğumuzu düşünebilirsiniz. Ama Espirito Santo'daki vakada öfke sadece tecavüze ve hamileliğe karşı değil."
"Çocuk yıllarca tecavüze uğradı ve toplum yasal kürtaj hakkını elinden almaya çalıştığında, yeni bir hak ihlaliyle karşılaştı."