Brezilya’da karşı devrim

Latin Amerika’nın en büyük ülkesi Brezilya’da halkı aylardır sokağa döken yolsuzluklar, ülkenin ilk kadın başkanını ve 13 yıllık İşçi Partisi iktidarını devirmek üzere. Ulusal Kongre’nin alt kanadında pazar gecesi yapılan oylamada 513 milletvekilinden 367’si, Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in görevden azledilme talebiyle soruşturulması yönünde oy kullandı. Karşı çıkan vekillerin sayısı 137’de kaldı. Olup bitenleri ‘darbe girişimi’ diye nitelendiren hükümetin meclis grup başkanı Jose Guimaraes, “Mücadelemiz mahkemede, sokaklarda ve Senato’da devam edecek” dedi. Rousseff de Facebook hesabından savaşmayı sürdüreceğini duyurdu.

Oylama 10 saat sürdü

Milyonlarca Brezilyalı, vekillerin tek tek oy verdiği ve 10 saat süren oylamayı, evlerinden ve kent merkezlerine kurulan dev ekranlardan canlı izledi. Brezilya bayrağının renklerine bürünen hükümet karşıtları, her ‘evet’ oyunda milli takım gol atmışçasına sevinip dans etti.

68 yaşındaki Rousseff hakkındaki nihai kararı Senato verecek. Senato’nun mayıs ortasına dek soruşturma talebini oylaması bekleniyor. Tahmin edildiği gibi soruşturma açılırsa Rousseff’in yetkilerini 180 günlüğüne yardımcısı Michel Temer devralacak. Rousseff azledilirse, Temer 2018 seçimlerine dek başkan olacak ve iktidar merkez sağa geçecek.

Şahsi suçlama yok

Rousseff’in özel kalemi Jaques Wagner, “Senato’nun azil talebini geri çevireceğinden eminiz” diyor. Ancak halkın yüzde 60’ı, Rousseff’in azledilmesinden yana. Kadın liderin bir dönem yüzde 92’ye çıkan halk desteği, ekonomik durgunluk, siyasi kaos ve kamu petrol devi Petrobras’taki muazzam yolsuzluk skandalı yüzünden yüzde 10’lara düştü.

Buna rağmen, 2014’te yeniden seçilebilmek için bütçe açığını gizlediği gerekçesiyle azledilmesi ikna edici bulunmuyor. İşçi Partisi’nin üst düzey yöneticilerini gözaltına aldıran Petrobras savcılarının, Rousseff’e şahsi suçlama getiremediğine dikkat çeken destekçileri, çok daha ciddi suçlarla itham edilen bir siyasi sınıfın darbesine maruz kaldıklarını savunuyor.

İşkenceciye adanan oylar Dilma Rousseff’in ‘can düşmanı’ Meclis Başkanı Eduardo Cunha’nın yönettiği oylama, Brezilya’nın 30 yıllık demokrasi tarihine kara bir leke olarak geçti. Aşırı sağcı vekil Jair Bolsonaro, oyunu cuntanın işkence şefi Carlos Brilhante Ustra’ya adadı. Gençlik yıllarında diktaya karşı mücadele veren solcu gerilla lideri Rousseff de Ustra’nın işkencelerinden geçmişti. Solcu milletvekili Jean Wyllys’in tükürerek tepkisini gösterdiği Bolsonaro’nun vekil oğlu da, kürsüden 1964 darbesini yapan generali övdü. Rousseff’in azlini isteyen vekillerden bir kısmının boğazına kadar yolsuzluğa batmış olması ise dikkatlerden kaçmadı. Kara para aklama, cinayet, hatta tecavüz gibi ithamlardan dokunulmazlık zırhıyla kurtulan 150 vekilin çoğu ‘evet’ dedi. Belge sahteciliği ve yolsuzlukla suçlanan Silas Camara “Tanrı aşkına evet!” diye oy verdi. Kararın azil lehinde çıkmasını sağlayan 342. oyu atacak vekil sandığa omuzlarda taşındı.