BM'den Trump'a Kudüs reddi... Filistin: Oylama bir zafer

ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu ateşine benzin döken İsrail’i Kudüs’ün başkenti ilan kararına karşı hazırlanan tasarı dün Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda kabul edildi. Oylama öncesinde ABD cephesinden gerek Trump gerekse BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley’den yükselen üye ülkelere yönelik tehditkâr söylemlere karşın 193 üyeli örgütün 128 üyesi Türkiye ile Yemen’in girişimiyle sunulan Kudüs tasarısına “evet” dedi. Olağanüstü oturum çerçevesinde ele alınan Kudüs tasarısına 35 ülkeden “çekimser”, 9 ülkeden de “Hayır” oyu geldi. 21 ülke ise oylamaya katılmadı. Genel Kurul’da bir tasarının kabul edilmesi için üçte iki çoğunluk gerekiyor, ancak kararın bağlayıcılığı bulunmuyor.

Oturumda konuşan Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki, Trump’ın kararının Filistinlilerin yanı sıra Arap ülkeleri, Müslümanlar ve Hıristiyanların “doğal haklarına saldırı” anlamına geldiğini söyledi. Bu kararın ABD’nin Ortadoğu barış sürecinde arabulucu olma statüsünü etkilediğini işaret etti.

Besmeleyle başladı

Oturumda söz alan bir diğer isim de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ydu. Konuşmasına besmele ile başlayan, “BM üyelerini tehdit edenlere Genel Kurul boyun eğmeyecek” diyen Çavuşoğlu,“Güçlü olmak sizin haklı olduğunuzu göstermez. Bütün Türkiye halkı Filistin’in yanındadır. Dünya beşten büyüktür” ifadesini kullandı. “BM üyesi ülkelerin iradeleri satılık değildir” diye konuştu. Filistinlilerin 1967 sınırlarını ve Doğu Kudüs başkenti ile devlet kurma hakkı olduğuna işaret etti.

Haley’den yine gözdağı

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Haley’in ise “BM’nin uzun yıllardan beri İsrail düşmanı olması kabul edilemez. ABD, Kudüs’te büyükelçiliğini açacak. Buradaki oylamayla bu değişmeyecek. Sadece ABD’nin BM’ye bakışı değişecektir” şeklindeki sözleri dikkat çekti. ABD’nin uzun yıllardan beri BM’ye en büyük maddi desteği verdiğini belirten Haley, “Bunun karşılığını maalesef göremedik” dedi. İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Danny Denon, tasarıyı oylamaya çalışanları da “Filistin’in kuklaları olmakla” suçladı.

Konuşmaların ardından oturumda oylamaya gidildi, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığı karar reddedildi.

Trump’ın Kudüs’ü “İsrail başkenti” olarak tanıma ve ABD büyükelçiliğini buraya taşıma kararının ardından, geçici üye Mısır’ın önerisiyle bundan vazgeçilmesine ilişkin geçen hafta BM Güvenlik Konseyi’nde oylanan tasarıda 15 üyeden sadece konseyin veto yetkisi olan daimi üye ABD’den ret kararı çıkmıştı. Tasarıda, Kudüs’ün fiziki, kültürel ve demografik karakterinin değiştirilmesine yönelik hiçbir girişimin yasal olmadığına işaret ediliyordu. Filistin yönetimi başta olmak üzere Ankara va Amman cephesi de ABD’nin kararına karşı yoğun diplomatik çaba yürütüyor. Bu çerçevede tasarı konseyde ABD’den gelen tek oyla kabul edilemeyince Türkiye’nin başını çektiği blok konuyu BM Genel Kurulu’na taşıdı. Dünkü oylama öncesinde ABD ve İsrail’den üye ülkelere gözdağı mesajları yükselmişti. ABD’nin BM temsilcisi Haley’in, “Bunu kişisel alıyoruz, oyları not edeceğiz” çıkışı dikkat çekmişti. Trump da taslağı destekleyen ülkelere “yardımı keseriz” diye tehditte bulunmuştu.

‘Yalanlar evi’

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dünkü oylama öncesinde BM Genel Kurulu’nu hedef aldı, “yalanlar evi” ifadesini kullandı. BM Genel Kurul kararlarının yasal bağlayıcılığı bulunmuyor ancak verdiği mesaj siyasi açıdan uluslararası duruşun göstergesi olarak sembolik önem taşıyor.

9 RET, 35 ÇEKİMSER...

Aralarında Washington’dan aldıkları destekle bilinen Afganistan, Irak, Mısır’ın da yer aldığı 128 üye tasarıya “evet” derken ABD ve İsrail’in yanında Palau, Guatemala, Togo, Nauru, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya ret oyu verdi. Çekimser oy kullanan ülkeler arasında ise Avustralya, Kanada, Hırvatistan, Çekya, Macaristan, Polonya, Romanya, Bosna Hersek, Arjantin, Meksika, Kolombiya, Filipinler, G. Sudan, Panama da yer aldı.

Filistin: Oylama Filistin için zafer

Filistin Devlet Başkanı Abbas'ın Sözcüsü, "Oylama Filistin için zafer" sözlerini kullandı.

Netanyahu: Kararı tanımıyoruz

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "BM'nin kararını tanımıyoruz, Trump'a teşekkür ederiz" dedi.

Türkiye'den karara ilk tepkiler

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Twitter hesabı üzerinden karara ilişkin yaptığı açıklamada, "Kudüs konusunda BM Genel Kurulu’na sunulan karar tasarısının ezici bir çoğunlukla kabul edilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Trump yönetiminin, BM Genel Kurulu tarafından gayrı hukukiliği en sarih şekilde ortaya konulan bu talihsiz kararından bir an evvel dönmesini bekliyoruz. Filistin ve Kudüs davasına destek veren herkese şahsım ve milletim adına teşekkür ediyorum" dedi.

Başbakan Binali Yıldırım, "Karar, barış için yeni bir fırsat doğurmuştur" diye konuştu.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise karara ilişkin,"Trump yönetiminin Kudüs kararını reddeden karar tasarısı BM Genel Kurulu’ndan 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. Kudüs adına, Filistin davası adına, küresel adalet ve vicdan adına bu tarihi karar hayırlı olsun"  ifadelerini kullanırken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Karardan çok memnunuz" dedi. Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ Bekir Bozdağ,  "BM üyesi 128 ülke; haksızlığın, gücün, baskının, tehdidin, kabalığın ve kabadayılığın uluslarası hukukta yeri ve karşılığı olmadığını ve bunların geçersiz olduğunu ABD yönetimine ders olarak öğretti.Umarım ABD yönetimi, bu dersi anlamıştır" dedi.

Çavuşoğlu: Trump'ın tehdidi zorbalık